Nowy numer „Przekroju” już dostępny!
Kup tutaj
Litwa i Łotwa: kierunek zwiedzania Litwa i Łotwa: kierunek zwiedzania
i
Most w Santace, Litwa, zdjęcie: Romanas/Unsplash
Wiedza i niewiedza

Litwa i Łotwa: kierunek zwiedzania

Alicja Kitlasz
Czyta się 8 minut
Alicja Kitlasz:
Anglistka i bałtystka, tłumaczka, literaturoznawczyni, badaczka przekładu literackiego.

W 2021 r. Lublin i Wilno połączył futurystyczny portal. W obu miastach stanęły okrągłe kilkumetrowe konstrukcje z betonu z kamerą i lustrem-ekranem, przez które przechodnie mogli zaglądać do drugiego miasta albo pomachać do siebie nawzajem.

Inicjatywa władz miejskich, litewskiego inwestora Benediktasa Gylysa i lubelskiego Ośrodka Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych „Rozdroża” miała pomóc zmniejszyć dystans. Ten pomiędzy ludźmi, wymuszony przez pandemię, i ten kulturowy. I chociaż nie powstał analogiczny portal do Rygi, możemy stworzyć go sami – dzięki książkom, filmom i wydarzeniom kulturalnym z krajów bałtyckich.

Tropem serii wydawniczych, nagród i festiwali

Coraz więcej przekładów z litewskiego i łotewskiego ukazuje się po polsku, choć wciąż lepiej reprezentowana jest literatura naszych sąsiadów. Wielu czytelników z pewnością słyszało o tetralogii Silva rerum Kristiny Sabaliauskaitė (2015–2022, t. 1–2 tłum. Izabela Korybut-Daszkiewicz, t. 3–4 tłum. Kamil Pecela). Osadzona na tle burzliwej historii XVII i XVIII w. saga polsko-litewskiej rodziny Narwojszów zyskała ogromną popularność nie tylko na Litwie, ale także za granicą.

Bałtyckie tytuły rzadziej znajdziemy w ofercie dużych wydawnictw (Silva rerum –Znak oraz Wydawnictwo Literackie, powieść Ciemność i partnerzy Sigitasa Parulskisa – Czarne, Mleko matki Nory Iksteny – Sonia Draga). Przede wszystkim trzeba ich szukać w oficynach, które specjalizują się w literaturach krajów regionu Morza Bałtyckiego czy Europy Środkowo-Wschodniej, takich jak wrocławskie

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj
Alicja Kitlasz:
Anglistka i bałtystka, tłumaczka, literaturoznawczyni, badaczka przekładu literackiego.
Data publikacji: 15.03.2023

Czytaj również:

Przyjaciele Przyjaciele
i
„Ulica Dominikańska w Wilnie”, XIX w., Zygmunt Vogel/ Wikimedia Commons (domena publiczna)
Przemyślenia

Przyjaciele

O wieloletniej rozmowie Czesława Miłosza i Tomasza Venclovy
Jerzy Illg
Jerzy Illg:
Ksywa „Czuły Akuszer”, wydawca, publicysta, okazjonalnie poe­ta, autor kilkunastu książek. Uczestnik pierwszych zlotów polskich hippies, w stanie wojennym wyrzucony z Uniwersytetu Śląskiego (wybili, panie, za wolność wybili!). Jako autor zawsze pisze osobno „nie” z imiesłowami przymiotnikowymi.

Działali na rzecz zbliżenia polsko-litewskiego, tęsknili za utraconym „miastem bez imienia”, wspólnie gardzili każdym przejawem totalitaryzmu. Przestrzenią spotkania Miłosza i Venclovy był język, a wartością nadrzędną – wewnętrzna wolność i wzajemny szacunek.

Gdy kreśli się obraz przyjaźni i relacji literackich łączących Czesława Miłosza z Tomasem Ven­clovą, nie sposób pominąć ich wspólnego przyjaciela, Josifa Brodskiego. Jako najwybitniejsi żyjący poeci swoich narodów tworzyli niezwykły polsko-litewsko-rosyjski triumwirat. Pozostawali wierni tym samym wartościom, podobnie pojmowali zadania poezji, dedykowali sobie i tłumaczyli wzajemnie swoje wiersze, nierzadko podejmowali wspólne działania literackie i obywatelskie. Ich nazwiska często wymienia się jednym tchem – także wówczas, gdy mowa o tym, że poeta litewski powinien dołączyć do dwóch swoich przyjaciół jako laureat Nagrody Nobla (w czym zresztą próbowali mu pomóc, zgłaszając jego kandydaturę do Akademii Szwedzkiej).

Czytaj dalej