Powódź błyskawiczna Powódź błyskawiczna
i
Skutki powodzi w dolinie Brzuski i Stupnicy. Zdjęcie: Michał Książek
Ziemia

Powódź błyskawiczna

Michał Książek
Czyta się 12 minut

Hipoteza badawcza brzmi: wycinanie lasów wodochronnych ma istotny wpływ na powstawanie powodzi błyskawicznych na Pogórzu.

Miejsce badań: gmina i nadleśnictwo Bircza.

Czas: początek lipca 2020, dwa dni po powodzi.

Materiał: rozmowy z powodzianami i specjalistami, obliczenia własne i literatura.

– Chybaś pan zgłupł – nokautuje moją hipotezę jegomość zagadnięty w uroczych zaułkach Birczy. Lekko podchmielony.

– A dlaczego? – pytam.

– No jak? – oczekuje, bym zmądrzał. – Deszcz pada przecież z nieba, nie z lasu.

Zgoda, ale w górach, gdzie zaczynają się potoki płynące do wsi, wycięto dużo lasów, wciąż się je wycina, w tym tzw. lasy wodochronne. Powstały drogi, składnice, place manewrowe. Widziałem drogi o szerokości pasa do 30 m! Powstały też ogromne transzeje, którymi wywleka się drewno do tych dróg. Woda spływa nimi błyskawicznie – jak w rynnach – do pobliskich potoków albo rowów przy drodze i pędzi w dół zlewni, pompując potoki, aż wylewają. Nie tak?

Bircza

Bircza to malownicza miejscowość w dolinie rzeczki Stupnicy i Potoku Korzenieckiego przy drodze Przemyśl–Sanok. W miejscu, gdzie potok wpada do Stupnicy, rzeka odbija na północ i doliną przez Sufczynę płynie do Sanu. Wspaniałe miejsce na wycieczki: z jednej strony widzisz wzniesienia Masywu Piaskowej a z drugiej Grzbietu Sufczyńskiego. Za grzbietem, w kolejnej dolince, płynie rzeczka Brzuska, dopływ Stupnicy, leży tam wieś Huta Brzuska. Wszystkie te cieki wodne wylały 26 czerwca, wybijając okna w domach, zabierając stosy drewna i samochody, niszcząc dorobek życia. Wzdłuż dróg biegnących dolinami wnoszą się zwały błota, kamieni, drzew i mebli do wyrzucenia. Twarze ludzi są poważne i skupione.

Skutki powodzi w dolinie Brzuski i Stupnicy. Zdjęcie: Michał Książek
Skutki powodzi w dolinie Brzuski i Stupnicy. Zdjęcie: Michał Książek
Skutki powodzi w dolinie Brzuski i Stupnicy. Zdjęcie: Michał Książek
Skutki powodzi w dolinie Brzuski i Stupnicy. Zdjęcie: Michał Książek

Wieś

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Pierwsze drzewo przydrożne Pierwsze drzewo przydrożne
i
Rekonstrukcja wazy z Bronocic, zdjęcie: Michał Książek
Opowieści

Pierwsze drzewo przydrożne

Michał Książek

Rok 1976. Wieś Bronocice nad Nidzicą. Archeolodzy z PAN-u, nie bez udziału kłusownika Mańka Wróbla, znajdują nad rzeką resztki neolitycznej wazy. I jest to arcyznalezisko!

Naczynie jest ozdobione rysunkiem wozu jadącego przez pola. Badanie wieku gliny metodą datowania radiowęglowego wykazuje, że wykonano je 5,5 tys. lat temu. Oznacza to, że ornament narracyjny z wozem jest najstarszym przedstawieniem pojazdu kołowego na świecie. A więc dowodem na znajomość koła trakcyjnego zarazem. Starszym niż piramida Cheo­psa, Sokrates i Platon. Niż Pan Jezus Chrystus i Cesarstwo Rzymskie. No i piktogramy wozów z sumeryjskiego miasta Uruk nad Eufratem.

Czytaj dalej