Nowy numer „Przekroju” już dostępny!
Kup tutaj
„Wojaczek” jako figura losu ludzkiego „Wojaczek” jako figura losu ludzkiego
i
Zdjęcia do filmu "Wojaczek" odbywały się w mieszkaniu poety w Mikołowie, zdjęcie: Dariusz Zakrzewski
Przemyślenia

„Wojaczek” jako figura losu ludzkiego

Mateusz Demski
Czyta się 9 minut
Mateusz Demski:
Dziennikarz filmowy. Przeprowadził wywiady m.in. z Oliverem Stonem, Terrym Gilliamem, Kristen Stewart. W wolnych chwilach poszerza kolekcję gadżetów z „Gwiezdnych wojen”.

Trudno było ten film odbierać w kategorii werystycznej, za co dostało nam się później od osób, które nie zdołały rozpakować skondensowanych tam ładunków treści. Zdecydowana większość ludzi, która znała Wojaczka, absolutnie film potępiła. A w Paryżu, przy okazji Europejskiej Nagrody Filmowej, okazało się, że film tak introwertyczny w usytuowaniu w konkretnej PRL-owskiej czasoprzestrzeni politycznej może być otwarty na uniwersalne pasmo odczytań. Historia chłopaka z Mikołowa, który nie wyjechał nigdy dalej niż za Wrocław, była czytelną i przekazywalną figurą ludzkiego losu – mówią o „Wojaczku” Lecha Majewskiego poeci Krzysztof Siwczyk i Maciej Melecki, odtwórca roli Wojaczka i współautor scenariusza, których wysłuchał Mateusz Demski.

Mateusz Demski: Mija 20 lat od premiery filmu Wojaczek Lecha Majewskiego. Patrzę na wasze poetyckie próby z tamtego czasu i zastanawiam się, jak zareagowaliście na propozycję tak niecodziennej współpracy.

Maciej Melecki: Zaczęło się od tego, że Majewski skontaktował się ze mną w 1996 r., wyrażając wolę, aby wspólnie napisać scenariusz o Rafale Wojaczku – dla niego niewątpliwie najważniejszym polskim poecie. Wymyślił sobie, że tekst ten napisze właśnie z poetą. Nie sam, nie z zawodowcem, tylko z człowiekiem,

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj
Mateusz Demski:
Dziennikarz filmowy. Przeprowadził wywiady m.in. z Oliverem Stonem, Terrym Gilliamem, Kristen Stewart. W wolnych chwilach poszerza kolekcję gadżetów z „Gwiezdnych wojen”.
Data publikacji: 29.03.2019

Czytaj również:

Na kino poważne trzeba zarobić kontuzjami duszy i ciała – rozmowa z Janem Jakubem Kolskim
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Na kino poważne trzeba zarobić kontuzjami duszy i ciała – rozmowa z Janem Jakubem Kolskim

Babcia nauczyła mnie, żeby się nie skarżyć. Mówiła, że zawsze znajdzie się sposób, by wrócić do pozycji stojącej, choćby żyło się w skosie czy nawet na kolanach. Takich rzeczy uczymy się powolutku, ale… uczymy się. Oprócz wyposażenia w tę umiejętność otrzymałem od niej najwspanialsze lekcje miłości. Była osobą, która kochała wszystko i wszystkich – mówi Jan Jakub Kolski. Z reżyserem i scenarzystą filmu „Ułaskawienie” rozmawia
Mateusz Demski
Przerwać milczenie – rozmowa z François Ozonem
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Przerwać milczenie – rozmowa z François Ozonem

„Grâce à Dieu” (Dzięki Bogu) podczas 69. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie otrzymał Grand Prix Jury. Obraz nawiązuje do głośnej sprawy księdza Bernarda Preynata, który w latach 1971–1991 opiekował się grupą harcerzy w okolicach Lyonu. Dziś wiemy, że na obozach molestował około 70 nieletnich, a jego przełożony – kardynał Philippe Barbarin, arcybiskup Lyonu – co najmniej kilka lat tuszował sprawę. Film opowiada o chłopcach, którzy już jako dorośli mężczyźni wnieśli oskarżenie, wywołując burzę na miarę bostońskiego „Spotlight”. Z reżyserem „Grâce à Dieu” François Ozonem podczas Berlinale rozmawiał
Mateusz Demski
Zrozumieć drugą stronę – rozmowa z Jerzym Stuhrem
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Zrozumieć drugą stronę – rozmowa z Jerzym Stuhrem

Krzysztof Kieślowski dał mi szansę zdarcia maski, zrzucenia wędzidła szekspirowskiego tekstu, w którym nie można przekręcić choćby sylaby – mówi Jerzy Stuhr, jeden z najwybitniejszych i najpopularniejszych polskich aktorów teatralnych i filmowych.
Mateusz Demski
Trzeszczący świat – rozmowa z Krzysztofem Zanussim
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Trzeszczący świat – rozmowa z Krzysztofem Zanussim

Pytanie o źródło zła wciąż do mnie wraca. Jako dziecko przeżyłem wojnę, mam przed oczami okropności stalinizmu. Z tym złem nie mogę się pogodzić. Z tym, że ma ono taką siłę i istnieje – mówi Krzysztof Zanussi, reżyser i scenarzysta filmu „Eter”, z którym rozmawia
Mateusz Demski

Czytaj również:

Wspinaczka na rzeźbę Wspinaczka na rzeźbę
i
Henry Moore w 1967 r., © Henry Moore Foundation, zdjęcie: John Hedgecoe
Opowieści

Wspinaczka na rzeźbę

Mateusz Demski
Mateusz Demski:
Dziennikarz filmowy. Przeprowadził wywiady m.in. z Oliverem Stonem, Terrym Gilliamem, Kristen Stewart. W wolnych chwilach poszerza kolekcję gadżetów z „Gwiezdnych wojen”.

Mateusz Demski: Mówi się, że Henry Moore to łącznik polskiej kultury z Zachodem. Kiedy zaczęła się u nas moda na brytyjski modernizm?

Agata Małodobry: Pierwsze spotkanie polskiej publiczności z twórczością Moore’a odbyło się w 1946 r. Mówimy o wystawie współczesnego malarstwa angielskiego z kolekcji Tate, do której włączono osiem Rysunków ze schronu – przejmujących prac na papierze, które przedstawiały grupy ludzi chroniących się w londyńskim metrze w czasie niemieckich bombardowań. Moore stworzył ponad 300 takich rysunków, co dało mu status oficjalnego artysty wojennego i znacząco przyczyniło się do jego rozpoznawalności. Trudno było wtedy jednak mówić o modzie na Moore’a, choć jego rysunki komentowano jako wybitne i niezwykle rzeźbiarskie. W przygnębiających latach stalinizmu próbowano z kolei przedstawiać go jako przykład niezrozumiałej i godnej wyszydzenia sztuki imperialistycznej, a więc formalizmu, przeciwstawianego „jedynie słusznemu” realizmowi socjalistycznemu. Było to oczywiście nieporozumieniem, jednak reprodukcje jego prac były wówczas chętnie publikowane w prasie i choć stworzono dla nich negatywny kontekst, to właśnie wtedy twórczość Moore’a wdarła się do polskiej zbiorowej świadomości.

Czytaj dalej