Krótki przegląd mitycznych istot latających Krótki przegląd mitycznych istot latających
i
ilustracja: Marek Raczkowski
Żywioły

Krótki przegląd mitycznych istot latających

Tomasz Wiśniewski
Czyta się 10 minut

Te, co skaczą i fruwają po baśniach, mitach, legendach, podaniach, eposach oraz świętych księgach.

Jeśli będziemy rozpatrywać umiejętność latania w kategoriach symbolicznych, trzeba zwrócić uwagę na to, że kojarzy się ona z umiejętnością transcendencji, wyrwania z ograniczeń codziennego życia, z wolnością absolutną, zwycięstwem. Te spostrzeżenia potwierdzają sny o lataniu, którym często towarzyszy tak wielka ekscytacja, że się budzimy. W przypuszczalnie najstarszych znanych formach doświadczenia religijnego, czyli w szamanizmie, szaman w czasie transu odlatuje do innych krain, doświadczając ekstazy, lecząc czy nawiązując kontakt z bóstwami. Czasem w tym celu nakłada na siebie szaty z piór. W Rygwedzie, najstarszej z Wed, świętych ksiąg hinduizmu, pojawia się zdanie: „Ten, kto wie, posiada skrzydła”. Oznaką, że taoistyczni mędrcy osiągają nieśmiertelność, były wyrastające im pióra. Wielu bogów przedstawiano z piórami lub wyobrażano sobie jako ptaki (Ozyrys, Horus, Maat, Zeus). Zdolność do unoszenia się w powietrzu odkrywana w świecie zwierzęcym najwidoczniej zawsze fascynowała ludzki umysł. W różnych kulturach ptaki uznawano za symbole duszy (starożytni Egipcjanie, Słowianie). Ptaki uchodziły również za pośredników w kontaktach z bogami, wróżono z ich zachowania (ornitomancja). Podczas chrztu Jezusa Duch Święty przyjął wygląd gołębia. I tak dalej.

Obok zwykłej zoologii istnieje jednak zoologia fantastyczna, nieskończenie bogata; zdaje się, że nie ma społeczeństw,

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Ptaki Audubona Ptaki Audubona
i
Czapla biała, John James Audubon, zdjęcie: domena publiczna; dzięki uprzejmości John James Audubon Center
Ziemia

Ptaki Audubona

Agnieszka Drotkiewicz

Nie miał głowy do interesów, więc utrzymaniem rodziny zajęła się żona. Dzięki temu on mógł się poświęcić obserwowaniu i malowaniu ptaków. Jego książka Ptaki Ameryki to jedna z najdroższych publikacji na świecie.

Istnieje wiele portretów Johna Jamesa Audubona. Najsławniejszy jest chyba ten, który namalował John Syme. Audubon ma na sobie futro, a pod nim rozpiętą białą koszulę. Na ramiona opadają mu w luźnych lokach długie włosy, w ręku trzyma strzelbę. Obraz oddaje charyzmę portretowanego, a zarazem ducha epoki: to amerykański pionier eksplorujący Dziki Zachód. A także bohater bajroniczny. Ornitolog, przyrodnik, malarz, w dużej mierze samouk, podróżnik – John James Audubon miał w sobie zarówno rozmach romantycznego bohatera, jak i oświeceniową pilność, pasję do empirycznego zdobywania wiedzy i opisywania świata.

Czytaj dalej