Friedrich Fokuyama
Cywilizacja w czasie kryzysu
Wydawnictwo BLG, 2018
Interesująca publikacja słynnego huraganu współczesnego świata akademickiego, przenikliwego analityka ludzkiej kondycji, który podobnie jak Samuel P. Huntington zajmuje się zagadnieniem wielkości naszej cywilizacji.
Fokuyama to pesymista. Jego pesymizm jest jednak wyjątkowy: pochodzi z powodów, które dają się zmierzyć. Zdaniem słynnego kulturoznawcy poziom wyrafinowania danej cywilizacji daje się oszacować wielkością używanych przez nią przedmiotów. Im coś jest mniejsze, tym bardziej wartościowe.
Autor Cywilizacji w czasie kryzysu dużo miejsca poświęca ceramice i porcelanie, szczególnie indonezyjskiej, otomańskiej, chińskiej i japońskiej, rozmaitym naparstkom, mikronaczyniom, których używano przy ceremonialnym piciu herbaty czy sake, oraz mikroskopijnym miskom, w których serwuje się kimchi, wasabi, arabskie dipy bakłażanowe, budynie migdałowe itd.
Jak przedstawia się współczesna cywilizacja zachodnia na tym tle? Zdaniem badacza nie najlepiej. Ostrze krytyki Fokuyamy skierowane jest nie tylko w stronę bidonów rowerowych, plastikowych butelek dwulitrowych czy wulgarnych słoi wielokrotnego użytku, ale nade wszystko w zwyczajne kubki, w których zwykło się pić u nas ciepłe napoje, znacznie przekraczające objętością wspomniane przedmioty innych kultur.
Jest to bez wątpienia ważna i dająca do myślenia publikacja. Oczywiście nasuwa pewne wątpliwości (bo co na przykład myśleć o uliczniku pijącym denaturat z nakrętki?).
Niemniej każdy, kto interesuje się współczesną myślą humanistyczną, powinien natychmiast zapoznać się z najnowszym dziełem Fokuyamy.
