Bursztyn łagodzi obyczaje Bursztyn łagodzi obyczaje
i
zdjęcie: Felix Mittermeier/Pixabay domena publiczna)
Wiedza i niewiedza

Bursztyn łagodzi obyczaje

Agnieszka Warnke
Czyta się 4 minuty

Nie wiadomo, jak zareagował Stalin, gdy na 70. urodziny otrzymał od kwidzyńskich chłopów bursztynowy model traktora marki Ursus, ani jak Günter Grass wykorzystał srebrne pióro zatopione w jantarze – prezent od mieszkańców Gdańska. Jedno jest pewne: Polska nigdy nie miała bardziej zasłużonego ambasadora niż bursztyn. Ale od początku…

Liczy ponad 40 mln lat. Najłatwiej znaleźć go tuż po jesiennych czy zimowych sztormach, gdy ciemnoszmaragdowe fale Bałtyku wyrzucają na brzeg tysiące kamieni. Starożytni Grecy utożsamiali go ze łzami boginek – córek Słońca, przez Talesa z Miletu posądzany był o posiadanie duszy. Chińczycy z kolei wierzyli, że skamieniała żywica daje odwagę drapieżnika, gdyż w niej zaklęta jest dusza zmarłego tygrysa.

Bursztyn odgrywał różne role: od opału przez środek p

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Przeklnij lub pobłogosław Przeklnij lub pobłogosław
i
Paul Klee, „Landscape with Yellow Birds” domena publiczna via WikiArts
Wiedza i niewiedza

Przeklnij lub pobłogosław

Tomasz Wiśniewski

„Niech cię piorun trzaśnie” – mówimy czasem ze złością, nie zdając sobie sprawy, że powtarzamy najstarszą formę magii, czyli klątwę. Od słowiańskich zamów przez procesy czarownic aż po podlaskie szeptuchy – wszędzie powraca to samo przekonanie: słowo nie jest niewinne.

„Magia” trafiła do języków słowiańskich dopiero wraz z chrystianizacją oraz kontaktem z greką i łaciną. Dlatego należy być ostrożnym, gdy w opisie kultury Słowian sięga się po tę w gruncie rzeczy obcą dla niej kategorię. Za najbliższy odpowiednik „magii” mogą uchodzić „czary” – te jednak stosowano głównie wobec działań dla kogoś szkodliwych. 

Czytaj dalej