Epidemiolog patrzy na zmianę klimatu Epidemiolog patrzy na zmianę klimatu
Ziemia

Epidemiolog patrzy na zmianę klimatu

Zuzanna Lewandowska
Czyta się 2 minuty

Wydana przez Oxford University Press Climate Change and the Health of Nations dlatego jest pozycją szczególną w dziedzinie klimatologii, ponieważ to w rzeczywistości książka historyczna.

Jej autor, Anthony McMichael, światowej sławy epidemiolog, bada korelację pomiędzy epidemiologią a zmianami klimatu. Przeprowadza nas przez historię współczesnej cywilizacji, którą wnikliwie analizuje przez pryzmat klimatu oraz jego fluktuacji na przestrzeni dziejów.

Od początku istnienia naszego gatunku (czyli od około 5 mln lat) uzależnialiśmy nasze przetrwanie od możliwości dostosowania się do skrajnych temperatur, zróżnicowanych metod pozyskiwania żywności (jak i zróżnicowanej żywności w ogóle) oraz warunków geograficznych. Podobnie działo się z pierwszymi społeczeństwami i towarzyszącym ich rozkwitowi rozwojem rolnictwa. Rozwój kultury agrarnej był możliwy tylko przy, jak pokazuje książka, z dzisiejszej perspektywy ryzykownym założeniu naszych przodków, że klimat nie zmieni się nigdy. McMichael wręcz widzi w przekonaniu o niezmienności warunków klimatycznych warunek ciągłości społeczeństw. Rozpad Cesarstwa Rzymskiego czy niewyjaśniona do dziś przyczyna upadku cywilizacji Majów mają według autora nierozerwalny związek z doświadczanymi w owych okresach zmianami klimatycznymi. Ważną częścią książki jest też przeprowadzona przez autora analiza globalnego ocieplenia oraz efektu cieplarnianego.

McMichael każe nam patrzeć na problem klimatu jako na zjawisko, które towarzyszy nam od zawsze. Autor dokładnie opisuje momenty we wcześniejszej historii, gdy nagłe zmiany klimatyczne wprowadzały chaos w funkcjonowaniu całych społeczeństw. Nie oznacza to, że bagatelizuje współcześnie doświadczaną zmianę klimatu jako coś historycznie „naturalnego’’. Raczej pomaga nam poznać zjawisko zmiany klimatu ze społeczno-historycznej perspektywy. Zrozumienie tego, jak bezradni byli nasi przodkowie w obliczu zmian klimatu, jest niezbędne, byśmy sami mogli podejść do problemu globalnego ocieplenia i przyszłości naszej planety w sposób odpowiedzialny. Nie bez powodu McMichael dedykuje swoją książkę: To the Grandchildren of Our World – naszym wnukom.

Czytaj również:

Historia pięknie zmyślona Historia pięknie zmyślona
i
„Aleksander Wielki”, fragment mozaiki z Domu Fauna w Pompejach, źródło: domena publiczna
Wiedza i niewiedza

Historia pięknie zmyślona

Tomasz Wiśniewski

Historycy naśladują poetów i tragików – głosił Arystoteles w swej Poetyce. Czy i dzisiaj można uznać uprawianie historii za formę literatury? Z przeszłości wycina się pewne atrakcyjne fragmenty i opowiada o nich, by zaspokoić potrzeby naszych czasów.

Wielki filozof przełomu XIX i XX wieku, William James, poddał krytyce ideę nauki „czystej”, niezorientowanej na jakiś ukryty, praktyczny cel. Naukę uznawał za przedłużenie naszych wrodzonych sposobów poznawania i polecał, byśmy bliżej przyjrzeli się temu, jak na co dzień funkcjonuje nasza percepcja. Doświadczając świata, obcujemy z niezliczonymi zjawiskami i wrażeniami zmysłowymi: wzrokowymi, słuchowymi, dotykowymi. Nie jesteśmy w stanie odbierać ich wszystkich naraz ani o wszystkich myśleć, więc je selekcjonujemy: jedne uznajemy za istotne, inne zaś ignorujemy. Najczęściej te istotne są wyznaczone przez nasze interesy i dążenia, które wiążą się z przetrwaniem.

Czytaj dalej