Wydana przez Oxford University Press Climate Change and the Health of Nations dlatego jest pozycją szczególną w dziedzinie klimatologii, ponieważ to w rzeczywistości książka historyczna.
Jej autor, Anthony McMichael, światowej sławy epidemiolog, bada korelację pomiędzy epidemiologią a zmianami klimatu. Przeprowadza nas przez historię współczesnej cywilizacji, którą wnikliwie analizuje przez pryzmat klimatu oraz jego fluktuacji na przestrzeni dziejów.
Od początku istnienia naszego gatunku (czyli od około 5 mln lat) uzależnialiśmy nasze przetrwanie od możliwości dostosowania się do skrajnych temperatur, zróżnicowanych metod pozyskiwania żywności (jak i zróżnicowanej żywności w ogóle) oraz warunków geograficznych. Podobnie działo się z pierwszymi społeczeństwami i towarzyszącym ich rozkwitowi rozwojem rolnictwa. Rozwój kultury agrarnej był możliwy tylko przy, jak pokazuje książka, z dzisiejszej perspektywy ryzykownym założeniu naszych przodków, że klimat nie zmieni się nigdy. McMichael wręcz widzi w przekonaniu o niezmienności warunków klimatycznych warunek ciągłości społeczeństw. Rozpad Cesarstwa Rzymskiego czy niewyjaśniona do dziś przyczyna upadku cywilizacji Majów mają według autora nierozerwalny związek z doświadczanymi w owych okresach zmianami klimatycznymi. Ważną częścią książki jest też przeprowadzona przez autora analiza globalnego ocieplenia oraz efektu cieplarnianego.
McMichael każe nam patrzeć na problem klimatu jako na zjawisko, które towarzyszy nam od zawsze. Autor dokładnie opisuje momenty we wcześniejszej historii, gdy nagłe zmiany klimatyczne wprowadzały chaos w funkcjonowaniu całych społeczeństw. Nie oznacza to, że bagatelizuje współcześnie doświadczaną zmianę klimatu jako coś historycznie „naturalnego’’. Raczej pomaga nam poznać zjawisko zmiany klimatu ze społeczno-historycznej perspektywy. Zrozumienie tego, jak bezradni byli nasi przodkowie w obliczu zmian klimatu, jest niezbędne, byśmy sami mogli podejść do problemu globalnego ocieplenia i przyszłości naszej planety w sposób odpowiedzialny. Nie bez powodu McMichael dedykuje swoją książkę: To the Grandchildren of Our World – naszym wnukom.
Czytaj również:
