Encyklopedie przeszłości to jeden z najciekawszych gatunków literackich, a spośród nich wszystkich wielkie dzieło Pliniusza zasługuje na szczególne uznanie.
Co bowiem może być bardziej ekscytujące, niż znakomicie spisana suma całej wiedzy starożytnej, począwszy od nauk kosmologicznych przez antropologię aż po świat zwierząt i minerałów, wiedzy, w której mitologiczna wyobraźnia wciąż miesza się rzetelnością badawczą? Inicjatywa
Oto zwierzę, które nigdy nie śpi, widzi to, co niewidoczne, a świadomość zyskuje wcześniej niż człowiek.
Na przykład na planecie Ziemia ludzie zawsze uważali, że są bardziej inteligentni od delfinów, ponieważ tyle udało im się osiągnąć – koło, Nowy Jork, wojny i tak dalej, a wszystko, co kiedykolwiek osiągnęły delfiny, to beztroskie moczenie się w wodzie. I na odwrót, delfiny zawsze uważały, że są znacznie bardziej inteligentne niż ludzie – z dokładnie tych samych powodów.
