Historia pisana przez przyrodę Historia pisana przez przyrodę
i
Okładka „Gdy pogoda zmienia bieg historii”, Marcus Rosenlund, Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2022
Wiedza i niewiedza

Historia pisana przez przyrodę

Tomasz Wiśniewski
Czyta się 2 minuty

W naszej kulturze rzadko zwracamy uwagę na przyrodę jako czynnik kształtujący ludzkie dzieje. Szkolny sposób rozumienia historii sprowadza ją zazwyczaj do wydarzeń o charakterze militarno-politycznym. Fenomenalna książka Marcusa Rosenlunda opowiada ją z innej perspektywy.

Gdy pogoda zmienia bieg historii to znakomite kompendium wiedzy o wpływie, najczęściej negatywnym, zjawisk naturalnych na losy ludzkości. Erupcje indonezyjskich wulkanów, których dat się nie uczymy, miały znacznie większy wpływ na historię niż, powiedzmy, bitwa pod Grunwaldem. Wybuch Tambory w 1815 r. doprowadził nie

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Czarownicy szkodzący zza grobu Czarownicy szkodzący zza grobu
Wiedza i niewiedza

Czarownicy szkodzący zza grobu

Tomasz Wiśniewski

Być może czytelniczki i czytelnicy słyszeli o „synodzie trupim” z 897 r. Zwłoki papieża Formozusa zostały wyciągnięte z grobu i przystrojone w urzędowe szaty, po czym rozpoczął się pośmiertny proces. Nie była to parodia procedury sądowej: nieżywego Formozusa ponoć nawet przesłuchiwano. Ostatecznie został uznany za winnego – jego ciało okaleczono, sprofanowano i wrzucono do Tybru.

Jakkolwiek przedziwna wydaje się ta historia, okazuje się, że w czasach nowożytnych na terenach współczesnej Polski odbywały się równie makabryczne praktyki – w pewnym sensie jeszcze bardziej niesamowite, bo mające związek z „magią pośmiertną”. Wszyscy wiemy o procesach czarownic, które płonęły na stosach. Znacznie mniej znany jest fakt, że między XVI a XVIII w. na Śląsku i Morawach powszechnie sądzono czarownice i czarowników nierozpoznanych za życia, którzy podobno szkodzili zza grobu. Magia posthuma Daniela Wojtuckiego to pionierskie oraz imponujące dzieło poświęcone temu zagadnieniu.

Czytaj dalej