Historia pisana przez przyrodę Historia pisana przez przyrodę
i
Okładka „Gdy pogoda zmienia bieg historii”, Marcus Rosenlund, Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2022
Wiedza i niewiedza

Historia pisana przez przyrodę

Tomasz Wiśniewski
Czyta się 2 minuty

W naszej kulturze rzadko zwracamy uwagę na przyrodę jako czynnik kształtujący ludzkie dzieje. Szkolny sposób rozumienia historii sprowadza ją zazwyczaj do wydarzeń o charakterze militarno-politycznym. Fenomenalna książka Marcusa Rosenlunda opowiada ją z innej perspektywy.

Gdy pogoda zmienia bieg historii to znakomite kompendium wiedzy o wpływie, najczęściej negatywnym, zjawisk naturalnych na losy ludzkości. Erupcje indonezyjskich wulkanów, których dat się nie uczymy, miały znacznie większy wpływ na historię niż, powiedzmy, bitwa pod Grunwaldem. Wybuch Tambory

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Czarownicy szkodzący zza grobu Czarownicy szkodzący zza grobu
Wiedza i niewiedza

Czarownicy szkodzący zza grobu

Tomasz Wiśniewski

Być może czytelniczki i czytelnicy słyszeli o „synodzie trupim” z 897 r. Zwłoki papieża Formozusa zostały wyciągnięte z grobu i przystrojone w urzędowe szaty, po czym rozpoczął się pośmiertny proces. Nie była to parodia procedury sądowej: nieżywego Formozusa ponoć nawet przesłuchiwano. Ostatecznie został uznany za winnego – jego ciało okaleczono, sprofanowano i wrzucono do Tybru.

Jakkolwiek przedziwna wydaje się ta historia, okazuje się, że w czasach nowożytnych na terenach współczesnej Polski odbywały się równie makabryczne praktyki – w pewnym sensie jeszcze bardziej niesamowite, bo mające związek z „magią pośmiertną”. Wszyscy wiemy o procesach czarownic, które płonęły na stosach. Znacznie mniej znany jest fakt, że między XVI a XVIII w. na Śląsku i Morawach powszechnie sądzono czarownice i czarowników nierozpoznanych za życia, którzy podobno szkodzili zza grobu. Magia posthuma Daniela Wojtuckiego to pionierskie oraz imponujące dzieło poświęcone temu zagadnieniu.

Czytaj dalej