To były czasy złotego wieku naszej historii. Państwo polsko-litewskie wyglądało w XVI stuleciu na zasobne i bezpieczne. Król Zygmunt Stary rządził i wydawał pieniądze rozsądnie. Królowa Bona Sforza była operatywna, inwestowała w młyny i tartaki, budowała infrastrukturę i zwiększała dochody z dóbr królewskich. Nic dziwnego, że ich syn Zygmunt August ani myślał oszczędzać. Zwłaszcza gdy rządził już samodzielnie.

Zakochany w klejnotach

Wiemy, że w swojej garderobie król miał „ubiory węgierskie, włoskie, złotogłowowe, jedwabne, letnie i zimowe podszyte sobolami, wilkami, rysiami, czarnymi lisami”. W zbrojowni stało 20 inkrustowanych zbroi. W tajemnicy przed poddanymi, niechętnie patrzącymi na rozrzutność władcy, Zygmunt August trzymał w swojej komnacie „stół od ściany do ściany, na którym stoi szesnaście pudełek na dwie piędzi długości, półtorej szerokości, napełnionych klejnotami”. Wśród nich pewien dostojny duchowny z zagranicy wypatrzył „czapkę pełną rubinów, szmaragdów i diamentów”, leżące luzem wielkie szlachetne kamienie („z którymi weneckie i papieskie nie mogą iść w porównanie”), medale i inną biżuterię.