Cały wszechświat hucznie obchodził rok Stanisława Lema. W wielu galaktykach eksplodowały spektakularne supernowe, ale ich światło jeszcze do Ziemi nie dotarło.
6 stycznia
Najazd zwolenników Donalda Trumpa na Kapitol. Pięć osób ginie, amerykańska demokracja jest ranna.
16 stycznia
Pierwsze udane zimowe wejście na szczyt K2. Szczyt zdobywa dziesięciu Szerpów, którzy wchodzą równocześnie, trzymając się za ręce. K2 nie protestuje.
23 stycznia
Masowe protesty w całej Rosji. Obywatele sprzeciwiają się aresztowaniu dysydenta Aleksieja Nawalnego.
15 lutego
Naukowcy przeprowadzający odwiert na Antarktydzie znaleźli – 900 m pod lodem, w kompletnej ciemności i ujemnej temperaturze – organizmy żywe. Są zaskoczeni. Podlodowe żyjątka również.
18 lutego
Łazik Perseverance przysłał pierwsze zdjęcie z Marsa. Czego na nim nie ma!
1 marca
Kusotymalek czarnobrewy, ptak z gatunku uważanego za wymarły, zostaje zauważony po raz pierwszy od 170 lat na Borneo. Gdzieżeś ty bywał, kusotymalku?
19 marca
W CERN udaje się zarejestrować odderon, cząstkę teoretycznie przewidzianą w 1973 r. przez Leszka Łukaszuka z Węgrowa i Basaraba Nicolescu z Ploeszti.
14 kwietnia
Najbogatsze nowozelandzkie firmy, o majątku powyżej miliarda NZ$ (4,5 mld PLN), będą musiały składać raporty o wpływie swojej działalności na klimat i środowisko. To pierwsze takie rozporządzenie na świecie.
23 kwietnia
Tylko 3% powierzchni lądów Ziemi to ekosystemy nienaruszone przez człowieka – ustalił międzynarodowy zespół naukowców. Wyniki badań opublikował magazyn „Frontiers in Forest and Global Change”.
29 kwietnia
Tego dnia Kalifornia uzyskała 95% energii ze źródeł odnawialnych. To wielkie osiągnięcie, ponieważ stan ten jest gospodarczą potęgą plasującą się między Indiami a Niemcami.
5 maja
W jaskini Panga ya Saidi w Kenii odkryto najstarsze znane nauce miejsce pochówku. Grób ma 78 tys. lat. Trzyletnie dziecko zostało owinięte w skórę zwierzęcia i ułożone na boku, z podciągniętymi kolanami. Wiele rzeczy się od tamtych czasów zmieniło, ale nie ból rodziców.
6 maja
Obywatelka Mali rodzi dziewięcioraczki i wszystkie maleństwa przeżywają – rzecz dotąd przez medycynę nieodnotowana. Rodzice są zaskoczeni, ponieważ spodziewali się tylko siedmioraczków.
11 maja
590 000 km² lasu (czyli mniej więcej tyle co powierzchnia Francji) odrosło samoczynnie na świecie w ciągu ostatnich 20 lat. Przyrodzie wystarczy nie przeszkadzać.
17 maja
Z badań przeprowadzonych przez University of New South Wales przy udziale ornitologów amatorów wynika, że na świecie jest około 50 mld dzikich ptaków. Czy to dużo? Nieco mniej niż każdego roku ludzkość zabija kurczaków.
21 maja
Zawieszenie broni w Strefie Gazy. Zostaje ogłoszone po 11 dniach bombardowań, w wyniku których zginęło około 250 osób, przy czym 95% po stronie palestyńskiej.
23 maja
Na rozkaz prezydenta Łukaszenki białoruskie siły powietrzne porywają samolot pasażerski linii Ryanair lecący z Aten do Wilna. Zmuszają pilota do lądowania w Mińsku i uprowadzają z pokładu białoruskiego dziennikarza dysydenta Ramana Pratasiewicza. Opinia międzynarodowa jest zszokowana.
26 maja
Akcjonariusze koncernu Exxon Mobil wybrali do zarządu dwóch aktywistów klimatycznych – ku niezadowoleniu szefów tej największej amerykańskiej spółki paliwowej. Tego samego dnia po drugiej stronie Atlantyku europejski potentat Royal Dutch Shell został zobligowany przez sąd holenderski do podjęcia kroków w celu zredukowania emisji CO2.
1 czerwca
Dla pieszego krok niewielki, ale cywilizacyjny krok ogromny – polskie przepisy drogowe uznają pierwszeństwo pieszych na pasach.
5 czerwca
Państwa G7 uzgadniają wprowadzenie minimalnego podatku dla korporacji wynoszącego 15%. Ma to zapobiec notorycznemu dziś unikaniu płacenia podatków przez międzynarodowe koncerny.
23 czerwca
Izraelska firma Future Meat otwiera pierwszą na świecie fabrykę mięsa z probówki. Będzie ona wytwarzać 500 kg towaru dziennie, generując – w porównaniu ze zwykłą produkcją – 80% mniej gazów cieplarnianych i 100% mniej cierpienia zwierząt.
czerwiec, lipiec
Fala upałów i pożarów w Ameryce Północnej. Ginie ponad 600 osób.
4 lipca
Islandia ogłasza sukces badań nad skróceniem tygodnia pracy do czterech dni. Ta sama albo wyższa produktywność przy mniejszym ryzyku wypalenia – to najważniejsze efekty.
12 lipca
Początek serii powodzi w Europie, które pochłoną 230 ofiar, przede wszystkim w Niemczech.
19 lipca
Dzieci, które wychowują się w pobliżu lasu, o 16% rzadziej cierpią na problemy psychiczne – ogłaszają naukowcy z University College w Londynie. Łąki nie dają podobnego efektu – zastrzegają badacze.
***
Największy afrykański park narodowy, Salonga w Demokratycznej Republice Konga, nie jest już miejscem zagrożonym – uznaje UNESCO.
29 lipca
Kluczem do długowieczności może być bogata flora jelitowa, wytwarzająca tzw. wtórne kwasy żółciowe – stwierdzają naukowcy japońscy na podstawie badań stulatków.
lipiec, sierpień
Letnie igrzyska olimpijskie i paraolimpijskie. Gratulujemy wszystkim uczestniczkom, uczestnikom, ich partnerom i partnerkom, rodzicom, dzieciom, przyjaciołom i przyjaciółkom. A najbardziej dziewczynie Katarzyny Zillmann gratulujemy dziewczyny.
9 sierpnia
„Powszechne, szybkie i nasilające się” są skutki powodowanego przez ludzkość globalnego ocieplenia. Tak to właśnie określił szósty raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu.
7 października
Trybunał Konstytucyjny ogłosił, że polskie prawo krajowe ma pierwszeństwo przed unijnym. Wygląda na to, że trybunał chce wprowadzić do UE znane z polskiej historii liberum veto. Unia nie zareagowała z entuzjazmem. Ciekawe dlaczego?
8 października
Pokojową Nagrodę Nobla otrzymują dziennikarze – Filipinka Maria Ressa, założycielka portalu Rappler, i Rosjanin Dmitrij Muratow, redaktor naczelny dziennika „Nowaja Gazieta” – za, jak czytamy w uzasadnieniu: „odważną walkę o swobodę wypowiedzi na Filipinach i w Rosji”.
15 października
Znana hiszpańska autorka krwawych kryminałów Carmen Mola okazała się trzema mężczyznami, scenarzystami telewizyjnymi. Sprawa wyszła na jaw, gdy fikcyjna pisarka otrzymała nagrodę literacką Premio Planeta de Novela – wynoszącą milion euro. Wielu czytelników czuje się oszukanych: ociekające przemocą i seksem kryminały miały uchodzić za owoc wyzwolonej kobiecej wyobraźni.
21 października
Słonice w Mozambiku rodzą się bez kłów – to odpowiedź ewolucji na działalność żądnych kości słoniowej kłusowników. Ekolodzy twierdzą, że dzięki ukróceniu kłusownictwa trend ten wkrótce zaniknie.
25 października
Astronomka Rosanne Di Stefano ogłosiła, że jej zespół badawczy prawdopodobnie znalazł pierwszą znaną nauce planetę w innej galaktyce. To wspaniałe osiągnięcie ma jedną wadę: na jego potwierdzenie trzeba będzie czekać 70 lat, bo tyle czasu zajmie planecie okrążenie gwiazdy macierzystej i powtórne pojawienie się na jej tle.
26 października
Powódź w Katanii na Sycylii – rzeki miasta w mgnieniu oka zamieniły się w rwące potoki. Zginęły dwie osoby.
październik
Kilka koncernów ogłosiło, że opracowało pigułki leczące COVID-19 i zamierza uwolnić prawa patentowe na te leki. Pomoże to walczyć z pandemią w najuboższych krajach. To ważny krok, zważywszy, że przemysł farmaceutyczny nie chciał i wciąż nie chce uwolnić patentów na szczepionki.
6–7 listopada
Ani jednej śmierci więcej! Demonstracje upamiętniające zmarłą Izabelę z Pszczyny, ofiarę drakońskiego prawa antyaborcyjnego.
10 listopada
Raport Londyńskiego Towarzystwa Zoologicznego: w Tamizie, jeszcze pół wieku temu zupełnie martwej, dziś rozkwita życie; mieszkają w niej koniki morskie, foki, rekiny.
cała jesień
Tragedia humanitarna na naszej wschodniej granicy. Osoby uciekające z wojennego piekła cierpią, chorują, umierają na progu Unii Europejskiej. Rządy traktują ludzi jak narzędzia do rozgrywania swoich interesów.
Czytaj również:
