Rozmiary bezmiaru Rozmiary bezmiaru
i
Yayoi Kusama, „The Spirits of the Pumpkins Descended into the Heavens" (2015), zdjęcie z wystawy w National Gallery of Australia in Canberra, źródło: Wikimedia Commons
Edukacja

Rozmiary bezmiaru

Krzysztof Kłosin
Czyta się 15 minut

Nieskończoność nieskończoności nierówna – przekonywał jeden odważny matematyk. I choć inni pukali się w czoło, on rozwijał swoją teorię, aż rozwinął ją tak, że bez niej trudno wyobrazić sobie dzisiejszą naukę.

Jest późno, zbliża się północ. Zmęczona długą wędrówką Alicja dostrzega podłużny parterowy budynek o nazwie Grand Hotel. Zaskoczona jego wielkością widzi sznur okien, który zdaje się nie mieć końca. Ku jej rozczarowaniu jednak przy wejściu widoczny jest napis: „Brak wolnych miejsc”. Dla pewności pyta recepcjonistę, który każe jej poczekać. Alicja spogląda w bezchmurne niebo. Otwiera się przed nią zapierający dech w piersiach widok milionów, jeśli nie miliardów gwiazd zawieszonych w nieskończonym bezkresie wszechświata. Ze środka dochodzi do niej gwar, ale szybko milknie. Na zewnątrz wychodzi roześmiany recepcjonista. „Mam dla panienki pokój – oznajmia. – Witam w hotelu Hilberta, największym na świecie”.

Tej sceny próżno szukać na kartach powieści Lewisa Carrolla, dostępnej w większości księgarni, choć bez wątpienia zawiera ją wersja przechowywana w bibliotece Babel. Carrolla, zajmującego się matematyką zawodowo, i Borgesa, którego Biblioteka Babel może być uważana za literacką próbę zmierzenia się z zagadką bezmiaru, intrygowały niezgłębione możliwości luster. Ten drugi pisał, że woli śnić, iż gładkie powierzchnie przedstawiają i obiecują nieskończoność. Alicja też woli śnić, niż zastanawiać się, jak to się stało, że w pełnym hotelu znalazł się dla niej pokój. Nie zdaje sobie sprawy, że uległa tego wieczoru kilku iluzjom naraz.

Nawet w bezchmurną noc gołym okiem można zoba

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Od urojonej do nieskończonej Od urojonej do nieskończonej
i
zdjęcie: Ryoji Iwata/Unsplash
Wiedza i niewiedza

Od urojonej do nieskończonej

Łukasz Kaniewski

Oto kilka liter z alfabetu greckiego, łacińskiego i hebrajskiego, pod którymi kryją się wyjątkowi obywatele państwa liczb.

Czytaj dalej