W kulturze zachodniej opętanie postrzegamy raczej w kategoriach psychopatologicznych. Tymczasem w społeczności Haitańczyków to fundamentalny element życia społecznego.
Według badań etnograficznych – prowadzonych przez Erikę Bourguignon w latach 70. XX w. – obejmujących 488 społeczeństw z całego globu 437 spośród nich miało zinstytucjonalizowane wzorce osiągania odmiennych stanów świadomości. Z tego aż 252 przypadki polegały na opętaniu: nawiedzeniu przez bóstwo, duchy, duchy zmarłych czy zwierząt. Rezultaty tych badań dają do myślenia, bo wskazują na pewną stałą, uniwersalną psychobiologiczną skłonność człowieka. Z porównań wynika, że to raczej nasza kultura, w której podobne zjawiska zostały zanegowane i zmarginalizowane – przynajmniej statystycznie rzecz biorąc – wyłamuje się z normy.
Jednym z najbardziej znanych na świecie kultów opętania jest haitańskie voodoo – religia, której istotę groteskowo przeinaczono w kulturze popularnej. Na jej temat panuje mnóstwo stereotypowych i błędnych wyobrażeń, w dużym stopniu wywodzących się z uprzedzeń rasistowskich, strachu przed nierozumianymi tradycjami afrykańskimi, a także interesów politycznych. Przypisywanie tym zjawiskom religijnym charakteru orgiastycznego, kanibalistycznego czy też sprowadzanie ich sensu do „czarnej magii”, składania ofiary z ludzi, satanizmu to jawna nieprawda.
Nieprzypadkowo prawdziwy wysyp popularnych powieści oczerniających kulturę Haiti i ukazujących ten kraj jako pełen mrocznych, lubieżnych fanatyków organizujących sekretne rytualne mordy nastąpił w latach 1915–1934, czyli w okresie amerykańskiej okupacji. Etnografowie zauważali, że gdyby zapytać Haitańczyków o słynne laleczki voodoo, wielu z nich prawdopodobnie nie wiedziałoby, o co chodzi. Jednakże dziś, po kilkudziesięciu latach pracy kilku pokoleń badaczy i badaczek możemy lepiej zrozumieć tę kulturę, a przy okazji uświadomić sobie, jak nieprzekonujące są najpopularniejsze zachodnie teorie „wyjaśniające” zjawisko opętania.
Duchy
Zdaniem specjalistów sam termin voodoo jest dość mylący; ukuli
