Zagajnik – 4/2017
i
Dzika róża, zdjęcie: Hans/Pixabay (domena publiczna)
Ziemia

Zagajnik – 4/2017

Łukasz Łuczaj
Czyta się 3 minuty

Ona ma to po mamie

Dzika róża, zwana inaczej różą psią (Rosa canina), ma jeden z najdziwniejszych w przyrodzie sposobów przekazywania cech. Przyzwyczajeni jesteśmy do tego, że młody organizm powstały z rozmnażania płciowego otrzymuje połowę materiału genetycznego po matce, a połowę po ojcu. W przypadku róży jednak tak nie jest. U tego gatunku (i grupy gatunków pokrewnych) 28 chromosomów przekazuje organizm matczyny (wydający nasiona), a 7 chromosomów przychodzi z pyłkiem. Potomstwo ma więc 1/5 cech ojca i 4/5 – matki.


Sójka dębosiejka

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak to się dzieje, że siewki dębów wyrastające z żołędzi znajdowane są wieleset metrów od drzew macierzystych? Otóż odpowiada za to kilka gatunków zwierząt. Najdalej, do 4 km, przenoszą żołędzie sójki, które zbierając zapasy na zimę, chowają je we mchu, w miejscach charakterystycznych (np. przy płotach, pod pojedynczymi drzewami itp.). Gdy sójka zapomni o żołędziach

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Zagajnik – 1/2019
i
zdjęcie: Franz26/Pixapay (domena publiczna)
Dobra strawa

Zagajnik – 1/2019

Łukasz Łuczaj

Nasienna cierpliwość

Jednym z najbardziej fascynujących zjawisk przyrodniczych jest trwałość nasion niektórych gatunków roślin. Długowieczne nasiona wytwarzają przede wszystkim jednoroczne chwasty, które czasem muszą latami czekać, zanim obszar, na którym kiedyś rosły, znów stanie się dla nich dogodnym miejscem. Trwałe nasiona mają często rośliny z terenów, gdzie okresowo występują pożary (jak w makii śródziemnomorskiej lub południowoafrykańskim fynbos). Ostatnio udało się skiełkować nasiona lepnicy z gatunku Silene stenophylla pochodzące z wiecznej zmarzliny i mające około 32 tys. lat. W Izraelu wyhodowano także palmę daktylową z nasiona pochodzącego sprzed dwóch tysiącleci, a w Chinach – lotos z nasiona ponadtysiącletniego!

Przeżywanie przez nasiona 100 lat jest czymś powszechnym. Sam zakładałem kiedyś łąkę kwietną, na której nieoczekiwanie – po zaoraniu terenu – wyrósł łan bielunia dziędzierzawy, a miejsce to było trawnikiem przez ostatnie 70 lat! Inny dobry przykład to maki polne. Rośliny te wyeliminowano z pól uprawnych za pomocą herbicydów, ale pojawiają się masowo na zaoranych łąkach, które 50 czy 100 lat temu były polami uprawnymi (w czasach, gdy herbicydów nie używano).

Czytaj dalej