Ta lista jest odzwierciedleniem i podsumowaniem zmian, jakie zaszły w naszym regionie w ciągu ostatnich 10 lat. Najciekawsze realizacje architektoniczne wybrał i opisał Zygmunt Borawski

W książce L’architettura nel nuovo millennio (Architektura nowego milenium) wydanej w 2006 r. znany włoski historyk architektury Leonardo Benovolo napisał, że od 1989 r. sztuka budowania w Europie Wschodniej odbywała się metodą low-tech z ambicjami high-tech. Ostatnia dekada pokazała jednak, że jest to coraz rzadsze zjawisko. Od upadku reżimów komunistycznych minęło 30 lat, a nasz region dzięki sprzyjającej ekonomii, dofinansowaniom z Unii Europejskiej oraz swobodnemu przepływowi informacji i materiałów stał się terenem atrakcyjnych inwestycji budowlanych i śmiałych projektów architektonicznych realizowanych z coraz większą starannością. Pęknięcie żelaznej kurtyny otworzyło olbrzymią, transeuropejską autostradę: architekci i architektki z krajów postkomunistycznych praktykują i pracują w najlepszych znanych pracowniach, z kolei ci z tzw. Zachodu chętnie przystępują do naszych konkursów. Nie wspominając już o tym, że międzykrajowe i międzykulturowe kolektywy oraz zespoły to już codzienność.

Niniejsza lista jest podsumowaniem i odzwierciedleniem zmian dokonanych w ostatniej dekadzie. Zawiera ona wybór najciekawszych budynków zrealizowanych przez architektów zarówno lokalnych, jak i pochodzących z innych krajów Europy i świata. Znalazły się na niej obiekty małe i duże, budowane od zera i wskrzeszane do życia po latach zapomnienia. Ponieważ zaś architektura nie ogranicza się do stawiania ścian, do poniższego