Bunt się rodzi Bunt się rodzi
Przemyślenia

Bunt się rodzi

Łukasz Chmielewski
Czyta się 2 minuty

Tam, gdzie rosły mirabelki to epopeja narodowa, w której główne role grają goście spod bloku, z piwkiem w ręku. Jan Mazur pokazuje swoich bohaterów w codziennych sytuacjach, które mimo swojej powszedniości urastają do rangi sytuacji granicznych, od których zależy etyczny i ontologiczny status świata. Komiks Mazura nie jest drwiną, choć niewątpliwie ma charakter prześmiewczy. To nie Polska w krzywym zwierciadle, ani Polska B. To Polska, którą widać zza okien peerelowskich punktowców, ale i z zamkniętych osiedli z wjazdem na kartę magnetyczną. To Polska, od której nie da się uciec ani autobusem, ani SUV-em, ta, którą lepiej omijać. To wreszcie Polska ignorowana przez elity, zarówno intelektualne jak i finansowe kraju, animowana Blok ekipa na poważnie.

Bohaterowie Mirabelek to czterej dorośli mężczyźni, którzy spotykają się na piwo na górce pod drzewem. Z początku błahe, typowe rozmowy o niczym stają się coraz gęstsze. Punkt zwrotny stanowi wypadek jednego z kumpli – po pijaku wpada pod samochód i jest sparaliżowany, ale przez to każdy z nich zmieni się na swój sposób.

Fragment komiksu "Tam, gdzie rosły mirabelki"
Fragment komiksu „Tam, gdzie rosły mirabelki”

Minimalizm Mazura jest przekonujący i pociągający. Komiks narysowano w stylistyce patyczaków, schematycznych ludzików z memów, ale w niezwykle estetyczny sposób. Mimo statycznej kompozycji plansz (zwykle sześć jednakowych, kwadratowych kadrów) i powielaniu poszczególnych kadrów niemalże na zasadzie kopiuj-wklej Mazurowi buduje napięcie, operując szczegółem i emocjami bohaterów. Oszczędne są też dialogi i interakcje, ale ponownie wystarcza to, żeby stworzyć przekonujące, odrębne postacie. Bohaterów pokazano jako zawieszonych pomiędzy beztroską chłopięcych wygłupów a brzmieniem dorosłości. Owa „bezwiekowość” wprowadza jednak i dysonans – takie zawieszenie w rzeczywistości skutkuje oderwaniem się od niej. Fabuła zbudowana jest na zasadzie śniegowej kuli – kolejne wydarzenia prowokują następne, rosną emocje, a „lawina dziejów” porywa bohaterów. Mazur opowiada ambiwalentne sytuacje nie tyle, żeby pokazać, że nie ma jednej prawdy, ale by zasygnalizować istnienie drabiny społecznej i łatwości, z jaką człowiek osądza drugiego, a także bezkrytyczność w stosunku do siebie. Oczywiście wina jest poza bohaterami, oni jedynie cierpią.

Fragment komiksu "Tam, gdzie rosły mirabelki"
Fragment komiksu „Tam, gdzie rosły mirabelki”
Fragment komiksu "Tam, gdzie rosły mirabelki"
Fragment komiksu „Tam, gdzie rosły mirabelki”

Tam, gdzie rosły mirabelki to próba diagnozy społecznej, która ma wytłumaczyć wydarzenia polityczno-społeczne ostatnich dwóch-trzech lat. Fabuła skupia się na bohaterach, dla których piwo z kolegami jest ucieczką do raju od rzeczywistości, z którą nie radzą sobie. Frustracja, brak pieniędzy – nie wspominając nawet o perspektywach. Trzeba to zmienić. Dla siebie, dla dzieci. Autor prowadzi swoją opowieść od niechęci wobec establishmentu do narodzin faszyzmu. Czy diagnoza Mazura jest trafna, to już zupełnie inna historia. 

Czytaj również:

Waga równowagi Waga równowagi
i
Józef Wincenty Kruszewski, „Proszony obiad w bogatym domu żydowskim w Krakowie”, ok.1880 r., Muzeum Narodowe w Warszawie (domena publiczna)
Dobra strawa

Waga równowagi

Łukasz Modelski

Po podziale Imperium Rzymskiego teoria humoralna, mówiąca o czterech płynach krążących w organizmie (krwi, żółci, flegmie oraz czarnej żółci) i powszechnie znana dzięki pismom Galena, odeszła na Zachodzie w zapomnienie.

W Bizancjum było nieco inaczej: wciąż pojawiali się tam holistyczni, jak byśmy dziś modnie powiedzieli, lekarze ‒ zarówno teoretycy, jak i klinicyści. Ostatnim z wielkich był Paweł z Eginy, lekarz i encyklopedysta żyjący w VII wieku. Dla kulturowej historii diet to postać znacząca – to za sprawą Pawła Arabowie zapewne po raz pierwszy zetknęli się z Galenowską teorią humorów, którą po kilkuset latach przywrócili Zachodowi.

Czytaj dalej