Czartoryska: kobieta z królewską szkatułą Czartoryska: kobieta z królewską szkatułą
i
ilustracja: Cyryl Lechowicz
Opowieści

Czartoryska: kobieta z królewską szkatułą

Adam Węgłowski
Czyta się 4 minuty

„Piękną nigdy nie byłam, ale często bywałam ładną. Mam piękne oczy, a że się w nich wszystkie uczucia duszy malują – wyraz twarzy mojej bywa zajmujący”. Tak pisała o sobie 37-letnia Izabela Czartoryska (1746–1835), jedna z najważniejszych Polek tamtej epoki. Naprawdę miała na imię Elżbieta, a po ojcu nosiła nazwisko Flemming. Jej matką była Antonina Czartoryska. A mężem został… krewniak – polityk, generał i pisarz książę Adam Kazimierz Czartoryski. Chciałoby się zażartować, że Izabela była więc Czartoryską do kwadratu.

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Halszka Ostrogska: najbogatsza panna w Rzeczypospolitej Halszka Ostrogska: najbogatsza panna w Rzeczypospolitej
i
ilustracja: Cyryl Lechowicz
Wiedza i niewiedza

Halszka Ostrogska: najbogatsza panna w Rzeczypospolitej

Adam Węgłowski

W XVI w. nie było w państwie polsko-litewskim bogatszych magnatów nad Ostrogskich. Ci kniaziowie z Wołynia wiernie służyli kolejnym królom. To hetman Konstanty Ostrogski w 1514 r. powstrzymał pod Orszą olbrzymie wojska moskiewskie. Kto wie, czy nie zapobiegł tym samym rozbiorowi państwa Jagiellonów, który marzył się sąsiadom – carowi, cesarzowi i wielkiemu mistrzowi Krzyżaków. W zamian za oddanie jagiellońscy władcy poszerzali dobra i przywileje Ostrogskich.

Z czasem doszło do tego, że na początku XVII stulecia Konstanty Wasyl Ostrogski posiadał grubo ponad milion hektarów ziemi z 1300 wsiami oraz setką miast i zamków. Żył w takim przepychu, że nawet w podróże zabierał ze sobą srebrne i pozłacane talerze. Jego syn Janusz nie był gorszy. Zgromadził majątek wielkości dwóch rocznych budżetów państwa polsko-litewskiego. Magnat był de facto bogatszy od samego króla! Stać go było na samodzielne utrzymanie 20 tys. żołnierzy.

Czytaj dalej