Powstały ponad 2 tysiące lat temu kanon taoizmu jest jak drogowskaz dla współczesnego człowieka – nie tylko wyjaśnia, czym jest tao, lecz także podpowiada, jak odnaleźć spokój i równowagę. Przedstawiamy wybrane rozdziały Daodejing.
4
Tao jest jak puste naczynie,
Którego nie można napełnić, kiedy jest w użyciu.
Niezgłębione, wydaje się początkiem wszystkich rzeczy.
Stępia ostre krawędzie,
Rozwiązuje wszystkie węzły,
Harmonizuje wszystkie światła,
Spaja świat w jedno.
Choć ukryte w głębinie,
Wydaje się istnieć wiecznie.
Nie wiem, czyim jest dzieckiem;
Wydaje się wspólnym przodkiem wszystkich, ojcem rzeczy.
5
Niebem i ziemią nie targają emocje;
traktują wszystko jak słomiane kukły.
Mędrzec nie jest targany emocjami;
Traktuje wszystkich jak słomiane kukły.
Przestrzeń pomiędzy niebem a ziemią
Podobna jest do miecha.
Pusty w środku, jednak jest źródłem niewyczerpanej energii.
Im intensywniej pracuje, tym więcej się z niego wydostaje.
Żadne słowa nie mogą tego wyrazić:
Lepiej poszukaj tego w sobie.
8
Najwyższe dobro jest jak woda.
Woda daje wszystkim pożytek, nie walcząc z nikim.
Zajmuje miejsca nielubiane przez ludzi.
To znaczy, że jest bliska tao.
Gdy szukasz mieszkania, dbaj o fundamenty.
Gdy rozwijasz umysł, zanurz się w ukrytym wnętrzu.
Gdy postępujesz z innymi, bądź dobry i uprzejmy.
Gdy mówisz, pilnuj swych słów.
Gdy rządzisz, utrzymuj porządek.
Gdy podejmujesz pracę, wykonuj ją umiejętnie.
Gdy działasz, wybieraj właściwy moment.
Kto nie walczy z innymi,
Nie będzie odczuwał winy.
15
Starożytni adepci tao byli subtelni i elastyczni, tajemniczy
i wszechstronni.
Ich umysły były zbyt głębokie, by je pojąć.
Ponieważ byli niezgłębieni,
Można ich opisać tylko w przybliżeniu.
Niezdecydowani jak człowiek brodzący zimą w strumieniu;
Niepewni jak ktoś, kto obawia się swoich sąsiadów;
Ostrożni i powściągliwi jak gość;
Ulegli jak lód w chwili topnienia;
Prości jak nieobrobiony blok;
Puści jak grota;
Nieprzeniknieni jak mętna woda.
A jednak któż inny mógłby cicho i stopniowo przejść
od nieprzejrzystości do czystości?
Któż inny mógłby powoli, lecz systematycznie przejść
od bezruchu do życia?
Kto praktykuje tao, nie pragnie spełnienia.
Ale właśnie dlatego, że go nie pragnie,
Zawsze może być jak ukryty kiełek
I nie spieszyć się do przedwczesnego dojrzewania.
16
Dotrzyj do najgłębszej pustki.
Dbaj wytrwale o wewnętrzny spokój.
Choć wszystko się porusza,
Ja tylko kontempluję powrót.
Choć wszystkie rzeczy dziś kwitną,
Ostatecznie powrócą do korzeni.
Powrócić do korzeni to odnaleźć spokój.
Odnaleźć spokój to spełnić swoje przeznaczenie.
Spełnić swoje przeznaczenie to być niezmiennym.
Znajomość niezmiennego jest zwana mądrością.
Kto nie zna niezmiennego,
Rzuca się na ślepo w wir katastrofy.
Kto zna niezmienne,
Może wszystko zrozumieć i pojąć.
Kto wszystko rozumie i pojmuje,
Jest zdolny czynić sprawiedliwość.
Być sprawiedliwym to być szlachetnym,
Być szlachetnym to osiągnąć niebo,
Osiągnąć niebo to żyć zgodnie z tao.
Kto zna tao, ten trwa wiecznie.
Będzie cały i zdrowy,
Nawet kiedy jego ciało obróci się w proch.
47
I bez wychodzenia z domu
Możesz poznać ścieżki świata.
I bez wyglądania przez okno
Możesz poznać drogi niebios.
Im dalej pójdziesz,
Tym mniej będziesz wiedział.
Dlatego Mędrzec wie, choć nie podróżuje.
Widzi, choć nie spogląda.
Znajduje spełnienie bez działania.
62
Tao jest ukrytą skarbnicą wszechrzeczy.
Skarbem uczciwych, ochroną błądzących.
Dobre słowo zawsze znajdzie adresata.
Dobry uczynek może być darem dla innych.
To, że człowiek zbacza z właściwej ścieżki,
Nie oznacza, że należy go przegnać.
Dlatego w czasie koronacji cesarza
Lub podczas powołania wysokich urzędników
Niech inni ofiarują drogocenne klejnoty i konne zaprzęgi.
Ty ofiaruj tao, nie ruszając się z miejsca.
Dlaczego starożytni cenili tao?
Czyż nie ze względu na zawartą w nim cnotę,
którą odnajdą poszukujący,
A wtedy winnym odpuszczone zostaną występki?
Dlatego tao jest tak wielkim skarbem.
Fragment książki Lao Tzu Tao Te Ching, wyd. Helion, Gliwice 2016.
Czytaj również:
