W 1978 r. pewien znany nieheteronormatywny poeta otrzymał tytuł Honorowego Górnika oraz górniczy strój galowy. Działo się to podczas XX Walnego Zjazdu Związku Literatów Polskich w Ministerstwie Górnictwa w Katowicach.
Ponad 40 lat później artysta Przemek Branas stworzył prace w dużej mierze inspirowane tamtymi wydarzeniami. Interesowały go kolejne warstwy całej tej historii i związanych z nimi wyobrażeń. Iwaszkiewicz: pisarz, poeta i Honorowy Górnik PRL. Branas zrównuje te zawody, uznając je za tak samo istotne i zbieżne w swej funkcji „dostarczania paliwa” – w sensie dosłownym i metaforycznym. Homoerotyczne wątki rozbijają mit górnika jako pomnika maczyzmu, ikony wąsko rozumianej siłowej męskości. Praca Branasa składa się z kilku elementów. Najpierw powstały tkaniny z górniczymi emblematami przełamanymi zaskakującymi akcesoriami i gestami, pełniące niejako funkcje sztandarów. Do stworzenia zawartych w nich portretów artysta posłużył się wizerunkiem młodego Iwaszkiewicza.
Kolejna warstwa to działania performatywne, które zostały sfilmowane oraz sfotografowane i w tej formie były później prezentowane. Projekt zrealizowano w Katowicach. Iwaszkiewicz wyjechał stąd wcześniej z galowym mundurem, w którym zresztą został pochowany. Rodzi to pytania o to, gdzie kończy się prywatne, a zaczyna publiczne, czym staje się ciało w relacji wobec tego, w co zostaje ubrane? Co, jeśli owiniemy je w sztandar? Zarówno tkaniny, jak i dokumentacja performansu Przemka Branasa stanowią część zbiorowej wystawy Demontaż, skupionej wokół idei pomników oraz potrzeby ich kontestacji, mającej miejsce w Katowice Miasto Ogrodów.
Przemek Branas (ur. 1987 w Jarosławiu) – absolwent Wydziału Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Laureat nagrody Fundacji GreyHouse Szara Kamienica (2015), zdobywca drugiej nagrody w konkursie Spojrzenia – Deutsche Bank (2017), współorganizowanym przez Zachętę – Narodową Galerię Sztuki. Rezydent m.in Meet Factory (Praga, Czechy 2016), Sesama (Yogyakarta, Indonezja 2017), Terra Foudation for American Art (Giverny, Francja2017), Villa Romana, (Florencja, Włochy). Twórca solowych wystaw m.in 2019 – I Is Somebody Else, Centrala Space, Birmingham, Anglia, 2019 – I wanna be your Colonizer, Gdańska Galeria Miejska, Gdańsk, 2018 – Góra/Kosmos/Głowa, Galeria Labirynt, Lublin, Praca-technika, Project Room, Zamek Ujazdowski, Czkawka, MOCAK, Kraków oraz uczestynik wystaw zbiorowych m.in Sen tropikalnego Słońca (Muzeum Tatrzańskie, Zakopane)Czekając na kolejne nadejście (Contemporary Art Centre Wilno, Litwa, 2019), 2017 – 7. Biennale Młodych w Orońsku, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, 2016 – Embodied Action, Enacted Bodies (performans), CCCD Artspace – Green Wave Art, Hongkong, 2016 – Communis – renegocjacje wspólnoty, Galeria Labirynt, Lublin , 2016 – Miasto/Wykrój, BWA Tarnów. 2016 – Walka o ogień, Galeria Szara Kamienica2015 – Ars moriendi/Sztuka umierania, BWA Tarnów 2013 – PERFORMANCES POLONAISES, LeLieu – Centre en Art Actuel, Quebec, Kanada. Jego prace znajdują się m.in w kolekcjach prywatnych jak i publicznych instytucjach, takich jak Galeria Labirynt w Lublinie, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, czy NOMUS.
