Przyjaciele Przyjaciele
i
„Ulica Dominikańska w Wilnie”, XIX w., Zygmunt Vogel/ Wikimedia Commons (domena publiczna)
Przemyślenia

Przyjaciele

O wieloletniej rozmowie Czesława Miłosza i Tomasza Venclovy
Jerzy Illg
Czyta się 10 minut

Działali na rzecz zbliżenia polsko-litewskiego, tęsknili za utraconym „miastem bez imienia”, wspólnie gardzili każdym przejawem totalitaryzmu. Przestrzenią spotkania Miłosza i Venclovy był język, a wartością nadrzędną – wewnętrzna wolność i wzajemny szacunek.

Gdy kreśli się obraz przyjaźni i relacji literackich łączących Czesława Miłosza z Tomasem Ven­clovą, nie sposób pominąć ich wspólnego przyjaciela, Josifa Brodskiego. Jako najwybitniejsi żyjący poeci swoich narodów tworzyli niezwykły polsko-litewsko-rosyjski triumwirat. Pozostawali wierni tym samym wartościom, podobnie pojmowali zadania poezji, dedykowali sobie i tłumaczyli wzajemnie swoje wiersze, nierzadko podejmowali wspólne działania literackie i obywatelskie. Ich nazwiska często wymienia się jednym tchem – także wówczas, gdy mowa o tym, że poeta litewski powinien dołączyć do dwóch swoich przyjaciół jako laureat Nagrody Nobla (w czym zresztą próbowali mu pomóc, zgłaszając jego kandydaturę do Akademii Szwedzkiej).

Brodski odegrał istotną rolę w poznawaniu się Miłosza i Venclovy. To od tego ostatniego Brodski jeszcze w Rosji po raz pierwszy usłyszał o Miłoszu. Z kolei gdy w 1972 roku rosyjski twórca uznany przez władze za „pasożyta” znalazł się na przymusowej emigracji, opowiedział Miłoszowi o młodym, zdolnym poecie litewskim i jego kłopotach w ojczyźnie. Związany z niezależnymi środowiskami Litwy oraz Rosji Tomas Venclova angażował się wówczas w ruch obrony praw człowieka, należał do Litewskiej Grupy Helsińskiej, objęty był zakazem druku i poddawany stałej inwigilacji. Autor Zniewo­lonego umysłu zarea­gował

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Sąsiedzi Sąsiedzi
i
rysunek: Saul Steinberg, rysunek z archiwum, nr 585/1961 r.
Rozmaitości

Sąsiedzi

Zagadka z archiwum
Przekrój

Ci czterej sąsiedzi dobrze się znają. Inżynier imieniem Andrzej często grywa w szachy z panem Abackim — co najmniej równie często, jak w warcaby grywają mecenas Cabacki z panem Bolesławem. Pan Dariusz jest filatelistą. Redaktor Dabackl wydrukował ostatnio interesujący wywiad z jednym ze swych sąsiadów, doktorem Czesławem. Żaden z panów nie ma monogramu, który składałby się z dwu jednakowych liter. Jak mają na imię i jak się nazywają oraz kim są z zawodu wszyscy czterej sąsiedzi?

 

Czytaj dalej