Kapitalna książka Pierwsze słowo Martina Kuckenburga dzieli się na dwie części: pierwsza omawia problem narodzin mowy, druga – języka. Każde z tych zagadnień jest centralne dla ludzkiej historii. Bez języka nasza kultura byłaby niewyobrażalna. Bez pisma bylibyśmy ograniczeni do pamięci i ulotnego komunikatu słownego: nie mielibyśmy możliwości kumulowania informacji i doświadczeń, które są warunkiem złożonej organizacji, zaawansowanej technologii czy ekonomii. Pierwsze słowo to zarówno znakomite wprowadzenie w te zagadnienia, jak i niezwykle sprawne streszczenie poświęconych im badań.
Kuckenburg rozważa powstanie języka z wielu perspektyw: językoznawczej, archeologicznej, zoologicznej, anatomicznej. Pasjonująco i kompetentnie opowiada o sposobach komunikacji wśród pszczół i ptaków, o prawdopodobieństwie posługiwania się mową wśród homo erectus czy o sporach między językoznawcami dotyczących chronologii ekspansji Indoeuropejc
