Prace nad tym przypominającym prastare budowle, osobliwym dziełem sztuki trwają do dziś a jego konstrukcja zaprojektowana jest tak, by przetrwać stulecia.
Roden Crater to wielkoskalowe dzieło sztuki znajdujące się pośrodku Pustyni Pstrej w północnej Arizonie, w samym centrum wygasłego wulkanu. Jego idea zrodziła się w głowie Jamesa Turrella, amerykańskiego artysty znanego z pracy ze światłem i przestrzenią.
Ten tajemniczy pustynny kompleks to efekt trwających całe życie badań artysty w dziedzinie ludzkiej percepcji. Konstrukcja, minimalnie tylko ingerująca w otaczający krajobraz, składa się ze skomplikowanych podziemnych przestrzeni. Zaprojektowano je tak, by odbiorca mógł bezpośrednio doświadczyć ogromu czasu i sił natury. Służą temu wyeksponowane i wkomponowane w architekturę struktury skalne, z których odczytać można poszczególne cykle geologiczne, a także przestrzenie sprzężone ze zjawiskami solarnymi.
Turrell po długich poszukiwaniach znalazł idealne warunki do budowy swojego kompleksu w pobliżu miasta Flagstaff położnego w północnej części stanu Arizona. W 1977 r. artysta kupił liczący 400 tys. lat, szeroki na 5 km wygasły wulkan, by na jego szczycie zrealizować dzieło swojego życia.
Roden Crater to system tuneli, sal oraz otworów odsłaniających gołe niebo – skonstruowanych tak, by przechwytywać światło słońca za dnia oraz planet i gwiazd w nocy i kierować je do wnętrz w szczegółowo przemyślany sposób. Cała konstrukcja przywodzi na myśl megalityczne budowle zapomnianych cywilizacji.
W pierwszej fazie budowy tego specyficznego obserwatorium została ukształtowana Misa Krateru i wydrążono 260-metrowy Tunel Alfa (Wschodni). Do dziś ukończono kolejne części kompleksu, takie jak: Komnata Słońca i Księżyca, Portal Wschodni i Oko Krateru połączone z Tunelem Alfa oraz tunelem łączącym je z Misą. Po zakończeniu wciąż trwających prac projekt będzie składał się z 21 przestrzeni i sześciu tuneli.
Obecnie kompleks Roden pozostaje zamknięty dla publiczności, niemniej ograniczona liczba odwiedzających po przekazaniu 5 tys. USD darowizny na rzecz Fundacji Skystone (organizacji non profit wspierającej dzieło Turrella) ma możliwość zstąpić do jego wnętrza.
Roden Crater to opus magnum Turrella, najdoskonalsze urzeczywistnienie idei land artu zbudowane w hołdzie siłom natury i zaprojektowane tak, by przetrwać stulecia. Odgrywa rolę bramy do kontemplacji światła, czasu oraz krajobrazu, łącząc w sobie to, co fizyczne z tym, co efemeryczne.