Agenda katastrofisty – 3/2020 Agenda katastrofisty – 3/2020
i
ilustracja: Marek Raczkowski
Wiedza i niewiedza

Agenda katastrofisty – 3/2020

Adam Węgłowski
Czyta się 3 minuty

21 czerwca 1905 r. w Paryżu rozpoczyna swą egzystencję Jean-Paul Sartre. Jedynak z dobrego mieszczańskiego domu, pupil kobiet z rodziny, wychowany wśród książek. Co więc miał zrobić, jak nie zostać filozofem?

26 czerwca 1284 r. – według ludowej legendy, spisanej potem przez braci Grimm – mściwy szczurołap z Hameln grą na flecie wywabia z niemieckiego miasteczka wszystkie dzieci. Możliwe, że to metafora kryjąca tragiczniejsze wydarzenia, które pozbawiły rodziców potomstwa: atak dżumy albo krucjatę dziecięcą.

Informacja

Z ostatniej chwili! To pierwsza z Twoich pięciu treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu. Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej!

Subskrybuj

29 czerwca 1534 r. Francuz Jacques Cartier odkrywa u wybrzeży Kanady Wyspę Księcia Edwarda. A i tak bardziej znana od niego jest miejscowa Ania z Zielonego Wzgórza.

2 lipca 1900 r. o godz. 20.03 nad Jeziorem Bodeńskim wznosi się w powietrze pierwszy sterowiec – Luftschiff Zeppelin 1. W historii lotnictwa to wydarzenie prawie tak istotne jak w historii rocka debiutancki album Led Zeppelin.

6 lipca 1415 r. na soborze w Kon­stan­cji zostaje spalony na stosie czeski reformator religijny Jan Hus. A Stolica Apostolska dziwiła się potem, że Czesi palą katolickie kościoły…

15 lipca 1799 r. w trakcie wyprawy Napoleona do Egiptu Francuzi odkrywają tzw. kamień z Rosetty. Czyli bazaltową płytę ze starożytnym tekstem zapisanym w trzech wersjach językowych: po grecku oraz po egipsku – pismem demotycznym i hieroglificznym. To pozwoli francuskiemu uczonemu Champollionowi odkodować hieroglify. Dobre i to, bo kamień przywłaszczą sobie Anglicy. Tylko Egipcjanie zostaną i bez płyty, i bez sławy odkrywców znaczenia hieroglifów.

Eryk Lipiński, rysunek z archiwum nr 969/1958 r.
Eryk Lipiński, rysunek z archiwum nr 969/1958 r.

18 lipca 390 r. p.n.e. plemiona celtyckie pokonują Rzymian w bitwie nad rzeką Alią. Nieczęsto rzymska armia dostawała takiego łupnia od Celtów. Jednak to nie jest ich ostatnie słowo. Złupią jeszcze sam Rzym. Czegoś takiego Wieczne Miasto wcześniej nie widziało.

21 lipca 356 r. p.n.e. pożar trawi Artemizjon w Efezie, wspaniałą świątynię uznawaną za jeden ze starożytnych cudów świata. Lecz w Macedonii kwili już królewicz Aleksander. On niebawem przyniesie światu pożar jeszcze większy, rozleglejszy i bardziej szokujący niż ten w Efezie.

22 lipca 1706 r. Anglicy i Szkoci ustalają powstanie unii. Jej efektem będzie powołanie Królestwa Wielkiej Brytanii. Ciekawe, ile jeszcze przetrwa to zjednoczone królestwo…

27 lipca 1890 r. do gospody w Auvers-sur-Oise wpada ranny w brzuch Vincent van Gogh. Malarz twierdzi, że sam się postrzelił. Z pistoletu, którym rzekomo chciał postraszyć ptaki. A może jednak wyrwał broń wyrostkom, którzy mu dokuczali? Może w ogóle to nie on strzelał? Van Gogh umrze dwa dni później, pozostawiając (jak to artysta) mnóstwo niedopowiedzeń.

2 sierpnia 1600 r. niemiecki astronom Johannes Kepler odmawia przejścia na katolicyzm, więc razem z rodziną zostaje wygnany z Grazu. Ech, kolejna kłótnia o niebo…

10 sierpnia 1793 r. w Paryżu zostaje otwarte muzeum w Luwrze. Początkowo wystawa obejmuje… 537 obrazów. Śmiech na sali!

14 sierpnia 1880 r. Niemcy z dumą kończą budowę monumentalnej katedry w Kolonii. Niemiecka robota! Oh, wait… trwała aż 632 lata.

20 sierpnia 1083 r. władca Węgier Stefan I zostaje kanonizowany. Zaraz, zaraz! Jaki święty?! Czy to nie ten łobuz, który ukradł ponoć koronę wysłaną przez papieża Bolesławowi Chrobremu?

24 sierpnia 1875 r. kapitan Matthew Webb jako pierwszy człowiek w historii pokonuje wpław kanał La Manche. Płynął z Dover do Calais. Pierwsza myśl: nie ma łatwiejszych sposobów na ucieczkę z Wielkiej Brytanii? Ale nie, kapitan zrobił to dla sportu. Zginie osiem lat później, usiłując pokonać wodospad Niagara.

29 sierpnia 2005 r. w Luizjanę uderza huragan Katrina. Będzie kosztował życie prawie 2 tys. ludzi i spowoduje straty na kwotę 80 mld dolarów. Lecz jeszcze bardziej dewastujący okaże się jego wpływ na morale Amerykanów. Dlaczego najpotężniejsze mocarstwo świata nie potrafiło właściwie zadbać o swoich obywateli?

2 września 1192 r. angielski król Ryszard Lwie Serce i muzułmański wódz Saladyn podpisują porozumienie kończące trzecią krucjatę. Ale spokojnie, już 10 lat później ruszy czwarta wyprawa.

12 września 1940 r. grupka chłopców odkrywa piękne paleolityczne malowidła w jaskini Lascaux we Francji. Czekały na odnalezienie tysiące lat. I po 20 latach trzeba było grotę znowu zamknąć, żeby odpoczęła od tysięcy turystów dziennie.

15 września 1830 r. zostaje otwarta linia kolejowa z Liverpoolu do Manchesteru. Ile to piosenek powstanie podczas jazdy!

ilustracja: Marek Raczkowski
ilustracja: Marek Raczkowski

Czytaj również:

Mądry wywiad – 3/2020 Mądry wywiad – 3/2020
Rozmaitości

Mądry wywiad – 3/2020

Tomasz Wiśniewski

Wyjątkowy wywiad z człowiekiem, który nie próżnował w czasie społecznej izolacji. Nasz rozmówca to jeden z najbardziej wnikliwych komentatorów epidemicznych zjawisk, nigdy niestroniący od zabierania głosu, mający odwagę wypowiadać się dosłownie na każdy temat.

Tomasz Wiśniewski: Czym Pan się zajmował podczas izolacji?

Czytaj dalej