Lato wraca jak bumerang!

Chodzimy boso, ćwiczymy jogę, najlepiej nad rzeką. Odwiedzamy Australię. Sprawdzamy, jak radzić sobie z kryzysami i z upałem. Podsuwamy rozmaitości, krzyżówkę, łamigłówki oraz pouczający wywiad z dziećmi oraz mniejsze i większe niespodzianki. I oczywiście, czytamy.
Obejrzyj numer
3570 2020

Spis treści

W tym numerze

W tym numerze

W tym numerze

Historyjka – Eliadus
Sztuka + Opowieści
Doznania

Historyjka – Eliadus

Historia dzieci profesora Alexandru Eliadusa uświadamia nam, że młodzi niekoniecznie mają dziś łatwiej. O znanym rumuńskim uczonym pisze
Tomasz Wiśniewski
Nad Bałtykiem
Sztuka + Opowieści
Doznania

Nad Bałtykiem

Herbert List, 1933 r.
Herbert List
Przekrój wiosny 2020
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Przekrój wiosny 2020

Przekrój wiosennych wydarzeń ze świata.
Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia – 3/2020

Trwa 75. lato w życiu „Przekroju”! A życie to rozkwita i z nowej, kwartalnej odsłony najstarszego w Polsce­­ pis­ma społeczno-kulturalnego zdążyła wyrosnąć Fundacja PRZEKRÓJ. Działamy już od blisko dwóch lat.
Przekrój
Moja przyłbica
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Moja przyłbica

Jak jeździć autobusem? Jak podsłuchiwać rozmowy w parku? Radzi legendarny trener nieuważności.
Mateusz Kołczinger
Agenda katastrofisty – 3/2020
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Agenda katastrofisty – 3/2020

Było, minęło, ale w pamięci pozostało. Kalendarium przygotował
Adam Węgłowski
Czy pogoda pod psem? – 3/2020
Świat + Ludzie
Ziemia

Czy pogoda pod psem? – 3/2020

Sytuację w wyższych i niższych sferach atmosfery omawia nasz specjalista od pogody
Michał Brennek
Remedia społecznościowe
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Remedia społecznościowe

Artykuł nastolatki, który zwyciężył w konkursie dla młodzieży na esej pt. „Czego dorośli nie wiedzą o moim pokoleniu i technologii?” organizowanym przez czasopismo „MIT Technology Review”.
Taylor Fang
Jestem Ben
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Jestem Ben

„Ogromnie doceniam możliwość przebywania w Polsce” – o swoich odczuciach opowiada Australijczyk mieszkający w Polsce.
Ben Bosworth
Życie
Sztuka + Opowieści
Doznania

Życie

„Życie jest jak pudełko czekoladek; nigdy nie wiesz, na co trafisz” – lubił powtarzać Forrest Gump. O prawdziwości tych słów przekonał się na własnej skórze bohater niniejszego opowiadania.
Rubem Fonseca
W rytmie słońca
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

W rytmie słońca

Podobnie jak cała niemal przyroda na Ziemi, tak i człowiek funkcjonuje w cyklach światła i ciemności. Zobaczcie, co się dzieje w ludzkim organizmie (i psychice) każdej doby.
Tomasz Sitarz
Asana narodowa
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Asana narodowa

Drzewo w pozycji wertykalnej i dwoje dzieci w pozycji jogicznej. Historię archiwalnej okładki „Przekroju” przedstawia
Ewa Pawlik
Żądajmy utopii
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Żądajmy utopii

Dawne kryzysy owocowały zwykle wdrożeniem przez rządy daleko idących regulacji i prowadziły do głębokich przeobrażeń systemowych. Dlaczego dziś trudno liczyć na tak radykalne zmiany zastanawia się kanadyjska pisarka i dziennikarka
Naomi Klein
Lecąc do Oz
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Lecąc do Oz

Jak się odnaleźć w świecie zmienionym przez pandemię? Przede wszystkim korzystać z chwili i pamiętać, że żadne zdanie nie kończy się kropką. Do podróży, w której liczy się przede wszystkim wyobraźnia, zaprasza
Paulina Wilk
Czas docierania
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Czas docierania

Jak zmienia nas epidemia? Czy sprawia, że jesteśmy lepszymi ludźmi? Z o. Maciejem Ziębą, jedną z najbardziej niezwykłych postaci polskiego Kościoła, rozmawia
Kamil Bałuk
Mądry wywiad – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mądry wywiad – 3/2020

Wyjątkowy wywiad z człowiekiem, który nie próżnował w czasie społecznej izolacji, przeprowadził nasz wyjątkowy
Tomasz Wiśniewski
Człowiek człowiekowi człowiekiem!
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Człowiek człowiekowi człowiekiem!

Optymizm napędza świat, a cynizm to wymówka dla leniuchów. O nowej książce holenderskiego pisarza Rutgera Bregmana pisze
Paulina Wilk
Meksykańska fala
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Meksykańska fala

Czy można dokonać głębokiej, systemowej korekty świata, w którym żyjemy? Tak, trzeba tylko uwierzyć w pewną historię i dać się jej porwać – przekonuje amerykański pisarz i eseista
Jonathan Safran Foer
Memem w zgredów
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Memem w zgredów

Buntujcie się! – mówią im dorośli. – Macie przebudować świat! Odpowiedzią młodych jest jednak nowa etyka łagodności.
Paulina Wilk
Budowanie mostów
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Budowanie mostów

Jestem weteranem amerykańskiej marynarki wojennej. W wieku 52 lat zacząłem studia na Yale. Wbrew pozorom to misje podobnego kalibru.
James Hatch
Wiadomo, jak jest
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Wiadomo, jak jest

Kolejny odcinek rozmów „Przekroju” z kwiatem polskiej nieletniej inteligencji. Z Lu i Kornelem o młodości i izolacji rozmawia
Ewa Pawlik
Bohaterolatki
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Bohaterolatki

Chłopiec ujarzmiający wiatr, bojowniczka uśmiechu i pogromczynie plastiku. O niepełnoletnich i nieustraszonych, którzy zmieniają świat, pisze
Maria Hawranek
Pianista znad jeziora
Sztuka + Opowieści
Doznania

Pianista znad jeziora

W staroświeckim hotelu w Szwajcarii toczy się subtelna gra emocji pomiędzy chłopcem, który właśnie zaczyna odkrywać świat, a przez wakacje pracuje tam jako kelner, pianistą, który nigdy nie zagrał żadnej fałszywej nuty, i tajemniczą, piękną Włoszką.
Natalio Grueso
Błędy młodości mniej znanych geniuszy
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Błędy młodości mniej znanych geniuszy

Polubulos, 22-letni młodzieniec ze starożytnych Aten, był bliski odkrycia praw rządzących siłą wyporu płynów. Aby potwierdzić swoje obliczenia, udał się nad pobliskie jezioro o stromych brzegach – tę i inne opowieści o błędach młodości geniuszy spisał kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Niekapitalny kapitalizm
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Niekapitalny kapitalizm

Czy receptę na lepszy świat powinien wypisać Keynes, Friedman czy Marks? O dogorywającym kapitalizmie pisze
Malcolm Harris
Dorośli NIEdorośli
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Dorośli NIEdorośli

Kultura, w której żyjemy, prawie całkowicie odrzuciła jeden z podstawowych rytuałów ludzkości: przejście z dzieciństwa w dojrzałość – pisze
Tomasz Wiśniewski
Młodość czterdziestolatka
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Młodość czterdziestolatka

Późno? Wcześnie? A może w sam raz? Jak to jest być w wieku inż. Karwowskiego?
Mikołaj Łoziński
Diaspora
Sztuka + Opowieści
Doznania

Diaspora

Zawsze uważała, że życie jest gdzie indziej. Dorastając w rybackiej wiosce, marzyła o dalekich krajach. Autorem opowiadania jest
Michael Crummey
O młodości
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

O młodości

Dlaczego ludzie, którzy wiosnę życia mają już za sobą, raczej nie powinni żałować utraconych lat?
Leszek Kołakowski
Pogoda dla Bogoty
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Pogoda dla Bogoty

Czy superman, cyklista z wyobraźnią i jedna nieustraszona dziennikarka to dość, by zrobić rewolucję? Tak, o czym przekonuje
Maciej Wesołowski
Amputacja
Sztuka + Opowieści
Doznania

Amputacja

Podobno szczęście można znaleźć i w nieszczęściu.
Rubem Fonseca
Czy jesteś przestępcą?
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Czy jesteś przestępcą?

Odpowiedz na kilka pytań, a dowiesz się, czy Twoje stosunki z Temidą są poprawne.
Przekrój
Żart badań wart
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Żart badań wart

Śmiech to poważna sprawa. Z Marcinem Napiórkowskim o ewolucji i istocie humoru rozmawia
Jan Pelczar
Najbardziej egzotyczne miejsca na spędzenie wakacji
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Najbardziej egzotyczne miejsca na spędzenie wakacji

Nikt z twoich znajomych jeszcze nie odwiedził tak egzotycznego miejsca!
Wszystko Będzie Dobrze
Polska krasnoludowa
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Polska krasnoludowa

Malowali na murach krasnoludki, rozdawali podpaski, posadzili na skwerze cebulę. Tak Pomarańczowa Alternatywa walczyła w latach 80. z komunizmem.
Zbigniew Libera
Śmiej się śmiało!
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Śmiej się śmiało!

Z Sebastianem Gendrym, cha cha charyzmatycznym propagatorem pewnej arcypoważnej metody wzmacniającej układ odpornościowy, zupełnie serio rozmawia
Maria Hawranek
Wyższa szkoła wypoczynku
Duch + Ciało
Złap oddech

Wyższa szkoła wypoczynku

Choć nasze ciała i umysły błagają o przerwę, kultura nadała odpoczynkowi status grzechu. Co zrobić, by złapać oddech?
Paulina Wilk
Ćwicz umysł z jogą
Duch + Ciało
Złap oddech

Ćwicz umysł z jogą

Jak w dobie pandemii uspokoić umysł i ciało? Odpowiedzi szuka
Marshall Govindan Satchidananda
Odrzucić iluzję
Duch + Ciało
Złap oddech

Odrzucić iluzję

Nie oszukujmy się – mózg ludzki ma za sobą niełatwą ewolucyjną przeszłość. Dlatego wciąż pragnie, boi się, szuka. Co z tym robić? Medytować!
Aleksandra Reszelska
Zapiski dla zabicia czasu
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Zapiski dla zabicia czasu

Spostrzeżenia japońskiego mnicha i poety z początków XIV w. Czytajcie i dumajcie!
Kenkō
Mędrzec radzi, jak żyć w izolacji
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Mędrzec radzi, jak żyć w izolacji

Odosobnienie związane z pandemią ma wiele dobrych stron. Zresztą posłuchajcie mędrca.
Przekrój
Czy dbasz o szczęście własnego mózgu?
Duch + Ciało
Złap oddech

Czy dbasz o szczęście własnego mózgu?

Nasze mózgi gustują w towarach we współczesnym świecie deficytowych. O tym, że lubią lenistwo i ciszę, pisze
Ewa Pawlik
Wymedytuj sobie dobro
Duch + Ciało
Złap oddech

Wymedytuj sobie dobro

Według najnowszych badań z dziedziny neurobiologii medytacja może uczynić nas lepszymi ludźmi. Nie ma chyba lepszego powodu, by sprobować.
Sigal Samuel
Uwaga, uśmiech!
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Uwaga, uśmiech!

Czy wiedzą Państwo, jak można się samemu tak uszczęśliwić, jak uszczęśliwia niespodziewane otrzymanie mniej więcej 25 tys. dolarów?
Ewa Pawlik
Małe wielkie myśli
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Małe wielkie myśli

Kiedy uświadomimy sobie, jak mali jesteśmy na tle wszechświata, łatwo możemy popaść w melancholię. Ale są sposoby na kosmiczne bolączki.
Scotty Hendricks
Siedzę w metrze otwieram oczy, a tam czyjaś dłoń
Sztuka + Opowieści
Doznania

Siedzę w metrze otwieram oczy, a tam czyjaś dłoń

Wierszówka. Utwór wybrał Marcin Orliński.
Jarosław Mikołajewski
Dieta cud – Rozdeptana szlachetność
Duch + Ciało
Dobra strawa

Dieta cud – Rozdeptana szlachetność

Zna ją cała Polska. Ma słodko-kwaśny smak i pomarańczowy kolor. Przed Państwem Jej Smakowitość Mirabelka.
Monika Kucia
Dieta cud – Zakazany owoc
Duch + Ciało
Dobra strawa

Dieta cud – Zakazany owoc

Nic tak nie smakuje jak jabłka z cudzego sadu. O szabrze, zwanym również kradziejką, pisze
Monika Kucia
Post twoim sprzymierzeńcem
Duch + Ciało
Dobra strawa

Post twoim sprzymierzeńcem

24-godzinna głodówka odnawia komórki macierzyste jelit. O tym, że warto spróbować, przekonuje
Aleksandra Kozłowska
Po co boso?
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Po co boso?

Chodzenie boso porządkuje myśli, odblokowuje głowę, może być synonimem wolności. Ale to również część kulturowego kodu.
Anna Berestecka
Witamina Z (ziemia)
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Witamina Z (ziemia)

Chodzenie boso, zwłaszcza w naturze – po trawie lub polnych ścieżkach – to ważny wątek w tradycyjnej medycynie chińskiej.
Monika Waraxa
Zdrowie na powięzi
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Zdrowie na powięzi

Wydawałoby się, że o ludzkim ciele wiemy już wszystko. Tymczasem od lat trwa spór o powięź. O tajemniczej tkance oplatającej wszystkie organy pisze
Marcin Kozłowski
Smutki uboczne – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Smutki uboczne – 3/2020

Smutek smutkowi nierówny, a jego różne odmiany kataloguje niestrudzenie
Piotr Stankiewicz
Paranaukowa kariera aury
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Paranaukowa kariera aury

Granice między nauką a metafizyką nie zawsze mają charakter ostrego podziału i nie wszystkie zjawiska można wyjaśnić na gruncie materialistycznego światopoglądu – pisze
Tomasz Wiśniewski
Siostry Rojek nawołują: precz z aurą!
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Siostry Rojek nawołują: precz z aurą!

Kiedy szaleje zaraza, chętnie szukamy winnego. A kto odpowiada za grypę, która co sezon uprzykrza życie Polakom? Wskazówkę znaleźliśmy w archiwalnym numerze „Przekroju”.
Siostry Rojek
Pochwała samotności
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Pochwała samotności

Często boimy się spędzać czas we własnym towarzystwie, a przecież może to być dla nas zbawienne.
Micaela Marini Higgs
Sam jak mędrzec
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Sam jak mędrzec

Według naukowców zadowolenie, które odczuwamy dzięki obecności przyjaciół, to tak naprawdę… efekt uboczny ewolucji. O tym, że najwybitniejsi przedstawiciele naszego gatunku nie potrzebują do szczęścia towarzystwa, pisze
Robby Berman
Czy można sobie poradzić z samotnością?
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Czy można sobie poradzić z samotnością?

…zastanawia się
Władysław Tatarkiewicz
Pracuj z zielonym palcem
Duch + Ciało
Dobra strawa

Pracuj z zielonym palcem

Jak wyglądały pokrzydowskie stare odmiany zbóż w pełnym rozkwicie?
Berenika Steinberg
Skąpani w drzewach
Duch + Ciało
Złap oddech

Skąpani w drzewach

Natura ma właściwości oczyszczające. I choć naukowcom nie udaje się ustalić, na czym dokładnie polega jej działanie, ludzie od wieków kąpią się… w krajobrazach.
Paulina Wilk
Śmieć precz!
Świat + Ludzie
Ziemia

Śmieć precz!

Pierwsza ogólnopolska akcja sprzątania brzegów rzek ruszyła zeszłej wiosny. Ponad 2 tysiące wolontariuszy pracujących w 120 sztabach w całej Polsce zebrało prawie 56 ton śmieci. Wywiad z Danielem Parolem, pomysłodawcą „Operacji Rzeka”.
Berenika Steinberg
Chodzenie po wodę
Duch + Ciało
Żywioły

Chodzenie po wodę

Spotkanie z utopcem lub innymi wodnymi demonami, choćby najponętniejszymi, do przyjemnych nie należy. Na szczęście są sposoby, by się przed nim ustrzec.
Renata Lis
Pije sarna, czerpie człowiek
Duch + Ciało
Żywioły

Pije sarna, czerpie człowiek

Źródło nie jest początkiem, jak często się je definiuje, ale miejscem tajemnym, łącznikiem. O czerpaniu z tego, co na styku, pisze
Monika Kucia
Kostium i pięść
Sztuka + Opowieści
Doznania

Kostium i pięść

Cecylia Malik od lat łączy ekologiczną misję z estetyczną fantazją. O jej brawurowych akcjach, które uczą, jak wyzwolić w sobie dziecko kochające świat, pisze
Maria Hawranek
H2O
Sztuka + Opowieści
Doznania

H2O

Jarek Westermark to nie tylko autor znanych i lubianych dramatów. To również poeta. Przedstawiamy jego wiersz o wodzie.
Jarek Westermark
W dzikiej kochamy się Wiśle!
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

W dzikiej kochamy się Wiśle!

Gotowanie pod gołym niebem i doświadczenia mistyczne. O pływającym plenerze artystycznym z Ewą Ciepielewską i Agnieszką Brzeżańską rozmawia
Karol Radziszewski
Bardzo dobrze, panie bobrze
Świat + Ludzie
Ziemia

Bardzo dobrze, panie bobrze

Są naszymi sprzymierzeńcami w walce z suszą i na szczęście mają się w Polsce coraz lepiej – pociesza
Mikołaj Golachowski
Lato, lato…
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Lato, lato…

Profesor Mirosław Bańko o lecie, Kernie i ucieczce od codziennych obowiązków.
Mirosław Bańko
Latające rzeki
Świat + Ludzie
Ziemia

Latające rzeki

Amazonia poi całą Amerykę Łacińską. Chiny mokną dzięki lasom Skandynawii. Ale „latającym rzekom”, których źródła biją w koronach drzew, zagraża ten sam wróg, który sprowadził na ziemię suszę – człowiek.
Fred Pearce
Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 3/2020
Świat + Ludzie
Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 3/2020

O pierwszej czarnej dziurze w układzie gwiezdnym widocznym gołym okiem, plamach na Słońcu i znikającej Planecie 9 pisze
Łukasz Kaniewski
Tesla w Tesli, w Tesli…
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Tesla w Tesli, w Tesli…

Jego pomysły wyprzedzały epokę, a o nim samym zaczęły krążyć legendy, w których urastał do rangi superbohatera. Elektryzującą sylwetkę jednego z największych wynalazców ludzkości przedstawia
Jacek Świdziński
Reakcja łańcuchowa
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Reakcja łańcuchowa

Zawiłe początki energetyki opisuje
Andrzej Krajewski
Z wizytą u pierwszych gwiazd
Świat + Ludzie
Kosmos

Z wizytą u pierwszych gwiazd

Żyły krótko, świeciły jasno i dały początek wielu pierwiastkom.
Łukasz Kaniewski
Który Tesla najlepszy?
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Który Tesla najlepszy?

Redakcja „Przekroju” zorganizowała konkurs na najciekawszy wynalazek Tesli. Do rywalizacji stanęły dziesiątki pomysłów, a w jury zasiadł
Tomasz Sitarz
Nieneutralny badacz neutronów
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Nieneutralny badacz neutronów

O naukowcu odpowiedzialnym i niestrudzonym działaczu pokojowym Józefie Rotblacie opowiada jego biograf.
Marek Górlikowski
Prąd i lęk
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Prąd i lęk

Energia atomowa – czy obawy są uzasadnione? Pyta
Andrzej Krajewski
Reaktor Rolls-Royce
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Reaktor Rolls-Royce

Czy małe elektrownie jądrowe – to jest to? Pyta
Łukasz Kaniewski
Nie taka czysta energia
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Nie taka czysta energia

Czy ekologiczne rozwiązania mogą grozić wydobywczą gorączką i widmem powracającej kolonizacji?
Jason Hickel
Bohater numeru – Słonecznik
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Bohater numeru – Słonecznik

Mam duże liście, Mam kwiatostany, Stoję na polu Wyprostowany.
Wszystko Będzie Dobrze
Strategia Lovelocke’a
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Strategia Lovelocke’a

Twórca hipotezy Gai mówi o energetyce.
Łukasz Kaniewski, Julia Potocka-Ostaszewska
Mały reportaż – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mały reportaż – 3/2020

John Cleese w ciemnych okularach i czapce bejsbolowej. Po brytyjskim Weston przechadza się z nim
Tomasz Wiśniewski
Biliard dżuli w herbatniku
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Biliard dżuli w herbatniku

Czy jednym ciastkiem z czekoladą można by zaspokoić dzienne zapotrzebowanie energetyczne 200 mln ludzi? O różnych rodzajach energii rozważania snuje
Łukasz Lamża
Mnisi na mrozie
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Mnisi na mrozie

Jedni traktują ekstremalne zimno jako okazję do sprawdzenia swoich sił psychicznych, a drudzy czerpią swoją siłę psychiczną z kontaktu z ekstremalnym zimnem.
Tomasz Wiśniewski
Tajemnica pary nad gotującym się ryżem
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Tajemnica pary nad gotującym się ryżem

Qi (气) jest jak powietrze i choć jej nie widać, nie przeżylibyśmy bez niej ani minuty. Życiowa siła, witalność, wewnętrzny ogień, tchnienie życia… – nic z tego do końca nie opisuje jej wszechstronności i znaczenia. Według filozofii chińskiej to siła reprezentująca kwintesencję życia.
Monika Waraxa
Meridiany: połącz kropki
Duch + Ciało
Złap oddech

Meridiany: połącz kropki

Tradycyjna medycyna chińska traktuje ciało, duszę i umysł człowieka jako całość, dążąc do utrzymania harmonii między nimi. Wszystko przenika życiodajna energia qi.
Monika Waraxa
Jak pozyskiwać energię z literatury?
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Jak pozyskiwać energię z literatury?

W książce „Szkice piórkiem” Andrzej Bobkowski opisuje swoją podróż rowerem przez Francję. Jeśli podłączymy akumulator do szprych roweru narratora na całą tę podróż, uzyskamy energię o mocy wystarczającej do ocieplenia całego Paryża przez dwa tygodnie – radzi kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Tomek wśród wirusów
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Tomek wśród wirusów

Środowisko bezlitosnych morderców, skrywających swój podstępny materiał genetyczny pod płaszczykiem zwanym kapsydem, penetruje
Tomasz Sitarz
Wszyscy jesteśmy koloniami
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Wszyscy jesteśmy koloniami

Tajniki układu odpornościowego odkrywa
January Weiner
Ani drzewo, ani trawiaste
Świat + Ludzie
Ziemia

Ani drzewo, ani trawiaste

Australijska roślina z nastroszoną czupryną.
John Patykowski
Zagajnik – 3/2020
Duch + Ciało
Dobra strawa

Zagajnik – 3/2020

O tym, co rośnie tu i tam (i czy nadaje się do jedzenia), pisze
Łukasz Łuczaj
Pierwsze drzewo przydrożne
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Pierwsze drzewo przydrożne

Rok 1976. Wieś Bronocice nad Nidzicą. Archeolodzy z PAN-u, nie bez udziału kłusownika Mańka Wróbla, znajdują nad rzeką resztki neolitycznej wazy. I jest to arcyznalezisko!
Michał Książek
Promieniuj i pij
Świat + Ludzie
Ziemia

Promieniuj i pij

Aby przetrwać upał, jaszczurki tańczą na gorącym piasku, a chrząszcze łowią o świcie drobne cząstki mgły. Człowiek chowa się pod drzewem, a drzewo – pod swoją korą.
Szymon Drobniak
Rewolucjonista na tronie
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Rewolucjonista na tronie

Jedni uważają, że egipski faraon Echnaton był skrzyżowaniem Einsteina z Gandhim, inni – że bezwzględnym dewiantem. Nikt nie kłóci się jednak o znaczenie jego rewolucyjnych zmian – było ogromne.
Paweł Janiszewski
Słońce w mitologii
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Słońce w mitologii

O różnych wcieleniach słońca opowiada trio
Wszystko Będzie Dobrze
Ciemna strona słońca
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Ciemna strona słońca

W upalne dni naturalny odruch każe szukać schronienia w cieniu. Południe to godzina, gdy słońce, bez którego nie byłoby życia, okazuje swoją niszczycielską siłę.
Adam Aduszkiewicz
Czyste niezwyciężone magiczne
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Czyste niezwyciężone magiczne

Starożytni Grecy i Rzymianie patrzyli na to samo słońce co my – ale widzieli je trochę inaczej.
Paweł Janiszewski
Z pustyni do muzeów
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Z pustyni do muzeów

Twórczość Aborygenów przez dziesięciolecia była spychana do szufladki sztuki prymitywnej, traktowana jako domena etnografii czy pamiątkarstwa. Dziś dzieła malarzy Pintupi z Papunyi uznaje się za najważniejsze osiągnięcie sztuki współczesnej w Australii.
Karol Sienkiewicz
Niezłe zadęcie
Sztuka + Opowieści
Doznania

Niezłe zadęcie

Instrument stary jak świat. Współcześnie niesprawiedliwie skomercjalizowany przez sklepy z pamiątkami i centra handlowe. Tak, tak, chodzi o didgeridoo.
Iza Smelczyńska
Rolnicy Czasu Śnienia
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Rolnicy Czasu Śnienia

Gospodarni, przewidujący, dbający o ziemię – Aborygeni.
Maciej Świetlik
Serce pustyni
Świat + Ludzie
Ziemia

Serce pustyni

Uluru. Skała, która pamięta.
Aleksandra Reszelska
Australijskie Alcatraz
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Australijskie Alcatraz

Palm Island to wyspa, na którą przez lata zsyłano Aborygenów. Otaczające ją wody, pełne rekinów, stanowiły naturalną przeszkodę uniemożliwiającą ucieczkę – z podróżnikiem Bartoszem Twarogiem rozmawia
Jan Pelczar
Alfabet bumerangu
Sztuka + Opowieści, Humor + Rozmaitości
Opowieści, Rozmaitości

Alfabet bumerangu

Symbol zabrany jak ziemia.
Łukasz Kaniewski
Pies czy bies?
Świat + Ludzie
Ziemia

Pies czy bies?

Diabeł tasmański ma uśmiech szatański!
Szymon Drobniak
O domu, który lekko dotyka ziemi
Sztuka + Opowieści
Opowieści

O domu, który lekko dotyka ziemi

Ten dom, inspirowany kulturą Aborygenów, jest podziwiany za elegancką prostotę, ekologiczne rozwiązania techniczne i szacunek dla tradycji. Pisze o nim redaktor działu Architektura i design
Zygmunt Borawski
Lato deskorolki
Sztuka + Opowieści
Doznania

Lato deskorolki

Przez trzy lata Hugh Holland towarzyszył młodym skaterom z Hollywood, Venice i San Diego, a jego fotografie to kwintesencja czasów, kiedy surfing połączył się z deskorolką, tworząc styl życia inspirujący miliony ludzi na całym świecie.
Hugh Holland
Wolne Rzeki
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Wolne Rzeki

Podkarpackie Towarzystwo Przyrodników Wolne Rzeki dąży do objęcia ochroną najcenniejszych ekosystemów w północnej części Kotliny Sandomierskiej.
Strata – słowo bezużyteczne
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Strata – słowo bezużyteczne

Świat stoi u progu katastrofy ekologicznej, a wszechobecny konsumpcjonizm wydaje się nową formą totalitaryzmu. Czy można jednak myśleć o przyszłości z nadzieją? Z poetą Forrestem Ganderem rozmawia
Julia Fiedorczuk
Modlenie
Sztuka + Opowieści
Doznania

Modlenie

Wiersz cywilizacyjny, a więc i ekologiczny.
Jacek Napiórkowski
Dwoje na krawędzi
Sztuka + Opowieści
Doznania

Dwoje na krawędzi

Jest ich dwoje. Jedno na krawędzi dnia, drugie na skraju nocy. Razem, ale osobno.
Jarosław Mikołajewski
Co po potopie?
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Co po potopie?

Walka ze ściemą i ekologiczne podróże. Z Marcinem Popkiewiczem, popularyzatorem nauki o klimacie, rozmawia
Łukasz Kaniewski
Dom huraganoodporny
Świat + Ludzie
Ziemia

Dom huraganoodporny

Amerykanie lubią budować szybko i tanio, nie zważając na upływ lat czy ewentualne klęski żywiołowe. Czy jest na to recepta? Tak, okrągłe domy. Pisze
Zygmunt Borawski
Grzęzawisko Alaska
Świat + Ludzie
Ziemia

Grzęzawisko Alaska

Mieszkańcy Newtok, niewielkiego osiedla położonego na zachodzie Alaski, są pierwszymi oficjalnie uznanymi przesiedleńcami klimatycznymi w Stanach Zjednoczonych. O tym, że wkrótce ich los mogą podzielić inni, pisze
Bogumiła Lisocka-Jaegermann
Koral koloru wybielonego
Świat + Ludzie
Ziemia

Koral koloru wybielonego

Oszałamiająca feerią barw i dźwięków Wielka Rafa Koralowa u wybrzeży Australii to nasze wspólne podwodne sanktuarium. Dzięki nowej inicjatywie badawczej jest szansa na ocalenie tego niezwykłego ekosystemu.
Iza Smelczyńska
Od „Przekroju” do wykroju – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Od „Przekroju” do wykroju – 3/2020

Latem 2019 r. wróciliśmy do publikowania mody w „Przekroju”. Nasze projekty można uszyć samemu lub zakupić materiał i zanieść wykroje zaprzyjaźnionej krawcowej – pisze
Ewa Pawlik
To i owo – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

To i owo – 3/2020

Letnie ciekawostki wybrała
Ewa Pawlik, Łukasz Kaniewski
Złamany szyfr
Sztuka + Opowieści
Doznania

Złamany szyfr

Zagadka kryminalna z komisarzem Maciejewskim. Tym razem rzecz dzieje się w pociągu, a bohater musi odgadnąć szyfr do walizki. No, pomożecie?
Marcin Wroński
Nowości ze świata nauki – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Nowości ze świata nauki – 3/2020

Donosi
Tomasz Wiśniewski
Słowotworki – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Słowotworki – 3/2020

W języku polskim mamy zdecydowanie za mało słów. O to, by było ich więcej, dba
Marcin Orliński
Listy do redakcji – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Listy do redakcji – 3/2020

Otrzymujemy od Państwa wiele listów. Pod koniec kwietnia do redakcyjnej skrzynki spłynął mejl o intrygującym tytule: “Focze wiersze noir” z dwoma załącznikami.
Przekrój
Myśli psa Fafika – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Myśli psa Fafika – 3/2020

Wyszczekał Pies Fafik, zapisała
Ewa Pawlik
Dramat udanego dziecka
Sztuka + Opowieści
Doznania

Dramat udanego dziecka

Zarówno człowiek cierpiący na manię wielkości, jak i cierpiący na depresję całkowicie odrzuca rzeczywistość swego dzieciństwa…
Alice Miller
Efekt Pigmaliona
Sztuka + Opowieści
Doznania

Efekt Pigmaliona

Każdemu zdarzyło się pomylić posąg z żywą osobą, a artyści od tysiącleci marzyli o takim efekcie. Historie „ożywających” dzieł sztuki wiele mówią o najskrytszych ludzkich pragnieniach – pisze
Anna Arno
Dobytek mam przy sobie
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Dobytek mam przy sobie

Zach Woods, amerykański aktor i komik, wyznaje, że w przeciwieństwie do granych przez siebie postaci jest człowiekiem analogowym. I wierzy, że przez najbliższe 40 lat świat raczej się nie zmieni. Z aktorem rozmawia
Artur Zaborski
Król Krakowskiego Przedmieścia
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Król Krakowskiego Przedmieścia

Wagabunda, prowokator, przeciwnik etatowej awangardy. Sztukę rozsyłał pocztą, w galerii wystawił smród. Andrzej Partum zawsze chadzał własnymi drogami.
Zbigniew Libera
Radio Warszawa
Sztuka + Opowieści
Doznania

Radio Warszawa

Był rok 1985, czekanie na opóźniający się koncert niespodziewanie zakończyło się wielkim zachwytem – wspomina
Leszek Bzdyl
Gad zapił bezę – 3/2020
Sztuka + Opowieści
Doznania

Gad zapił bezę – 3/2020

Na te niespokojne czasy garść niepoważnych gatunków od Wisławy Szymborskiej. Przykładowe wierszyki zacząłem pisać jeszcze przed wybuchem epidemii, ale kończę, kiedy zakłady fryzjerskie są zamknięte, a śmiałkowie, którzy zdecydowali się obciąć włosy samodzielnie, teraz modlą się, by kwarantanna trwała jak najdłużej.
Marcin Orliński
Najkrótsze nowelki – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Najkrótsze nowelki – 3/2020

Krócej się nie da.
Wszystko Będzie Dobrze
Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 3/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 3/2020

Żeby poznać swą lepszość, trzeba wynaleźć sobie kogoś gorszego.
Przekrój
Nieposłuszny obywatel pacjent
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Nieposłuszny obywatel pacjent

Reżim pandemiczny jest podobny do ustroju państwa policyjnego, a właśnie z takim ustrojem walczy od lat performer Piotr Pawlenski.
Stach Szabłowski
Opowieści z klimatem
Sztuka + Opowieści
Doznania

Opowieści z klimatem

W obliczu niepokojów związanych z globalnym ociepleniem pocieszenie można znaleźć w szczególnej odmianie fantastyki zwanej fikcją klimatyczną, w skrócie cli-fi – przekonuje
Alyssa Hull
Czytać albo nie czytać – 3/2020
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Czytać albo nie czytać – 3/2020

Wakacje to dobry czas na uzupełnienie zaległości lekturowych. Książki warte uwagi przedstawia
Bibliocreatio
Perły z odzysku – 3/2020
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Perły z odzysku – 3/2020

Literatura dziecięca PRL-u z lubością pielęgnowała nurt, który roboczo moglibyśmy nazwać ludowo-lokalnym albo po prostu krajoznawczym.
Sebastian Frąckiewicz
Ładne strony – 3/2020
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Ładne strony – 3/2020

Historia Heleny Syrkus, czołowej architektki polskiej awangardy, przewodnik po Muzeum Emigracji w Gdyni i niecodzienny raptularz akademicki. Ładne książki poleca
Justyna Machnicka
Słuchać albo nie słuchać – 3/2020
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Słuchać albo nie słuchać – 3/2020

Nowości płytowe, na które warto zwrócić uwagę, omawia
Jan Błaszczak
Okablowani
Sztuka + Opowieści
Doznania

Okablowani

„Wietrzyk wieje, słońce praży,/Uśmiech pełga mi po twarzy”. Sielanka? Ależ skąd! Nowy dramat, normalnie dramat przedstawia
Jarek Westermark
Rozmaitości sportowe – 3/2020
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Rozmaitości sportowe – 3/2020

Helena Ploskina jest pierwszą w historii zawodniczką dożywotnio wykopaną z kortów za korupcję. Wiadomości ze świata sportu przedstawia
Andrzej Kula
Flora dla triumfatora
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Flora dla triumfatora

Zaczęło się od mitu, ale kariera gałązki oliwnej i wawrzynu jako najważniejszych sportowych trofeów jest niezbitym faktem.
Piotr Żelazny
Ani chleba, ani igrzysk
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Ani chleba, ani igrzysk

Globalne ocieplenie utrudnia organizację igrzysk, ale znacznie bardziej zagraża małym lokalnym klubom. Tymczasem wielki sportowy biznes wiedzie prym w klimatycznej hipokryzji.
Andrzej Kula
Koszmar z Innsmouth
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Koszmar z Innsmouth

Mieszkańcowi Innsmouth ledwie udaje się uciec przed zgrają przerażających pół żabich, pół rybich istot. Pisze mistrz grozy
H.P. Lovecraft
Itaka
Sztuka + Opowieści
Doznania

Itaka

Jeden z najsłynniejszych wierszy Kawafisa w nowym przekładzie Ireneusza Kani.
Konstandinos Kawafis
Poradnik: Jak być słonecznym?
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Poradnik: Jak być słonecznym?

Uśmiechnij się miło do kilku napotkanych na ulicy osób. W ten sposób będziesz słonecznym człowiekiem!
Wszystko Będzie Dobrze
pośród umierających drzew
Sztuka + Opowieści
Doznania

pośród umierających drzew

Wiersz o Ziemi i cudach.
Reiner Kunze
Evergreen
Sztuka + Opowieści
Doznania

Evergreen

Wiersz o drzewie wiecznie zielonym i drzewie radości istnienia.
Julia Hartwig
Joanna wsiadła do autobusu
Sztuka + Opowieści
Doznania

Joanna wsiadła do autobusu

Pusty autobus i lusterko w torebce. To już coś, by zawiązać akcję. Autorem krótkiego opowiadania jest
Dariusz Rzontkowski
Bohater numeru – Diabeł tasmański
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Bohater numeru – Diabeł tasmański

Ciekawostki o diable tasmańskim zebrali diabelscy specjaliści
Wszystko Będzie Dobrze