Lato wraca jak bumerang!

Chodzimy boso, ćwiczymy jogę, najlepiej nad rzeką. Odwiedzamy Australię. Sprawdzamy, jak radzić sobie z kryzysami i z upałem. Podsuwamy rozmaitości, krzyżówkę, łamigłówki oraz pouczający wywiad z dziećmi oraz mniejsze i większe niespodzianki. I oczywiście, czytamy.

3570 2020

Spis treści

W tym numerze

W tym numerze

W tym numerze

Historyjka – Eliadus

Sztuka + Opowieści

Doznania

Historyjka – Eliadus

Historia dzieci profesora Alexandru Eliadusa uświadamia nam, że młodzi niekoniecznie mają dziś łatwiej. O znanym rumuńskim uczonym pisze

Tomasz Wiśniewski

Sztuka + Opowieści

Doznania

Nad Bałtykiem

Herbert List, 1933 r.

Herbert List

Przekrój wiosny 2020

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Przekrój wiosny 2020

Przekrój wiosennych wydarzeń ze świata.

Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia – 3/2020

Trwa 75. lato w życiu „Przekroju”! A życie to rozkwita i z nowej, kwartalnej odsłony najstarszego w Polsce pisma społeczno-kulturalnego zdążyła wyrosnąć Fundacja PRZEKRÓJ. Działamy już od blisko dwóch lat.

Przekrój

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Moja przyłbica

Jak jeździć autobusem? Jak podsłuchiwać rozmowy w parku? Radzi legendarny trener nieuważności.

Mateusz Kołczinger

Agenda katastrofisty – 3/2020

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Agenda katastrofisty – 3/2020

Było, minęło, ale w pamięci pozostało. Kalendarium przygotował

Adam Węgłowski

Czy pogoda pod psem? – 3/2020

Świat + Ludzie

Ziemia

Czy pogoda pod psem? – 3/2020

Sytuację w wyższych i niższych sferach atmosfery omawia nasz specjalista od pogody

Michał Brennek

Remedia społecznościowe

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Remedia społecznościowe

Artykuł nastolatki, który zwyciężył w konkursie dla młodzieży na esej pt. „Czego dorośli nie wiedzą o moim pokoleniu i technologii?” organizowanym przez czasopismo „MIT Technology Review”.

Taylor Fang

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Jestem Ben

„Ogromnie doceniam możliwość przebywania w Polsce” – o swoich odczuciach opowiada Australijczyk mieszkający w Polsce.

Ben Bosworth

Sztuka + Opowieści

Doznania

Życie

„Życie jest jak pudełko czekoladek; nigdy nie wiesz, na co trafisz” – lubił powtarzać Forrest Gump. O prawdziwości tych słów przekonał się na własnej skórze bohater niniejszego opowiadania.

W rytmie słońca

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

W rytmie słońca

Podobnie jak cała niemal przyroda na Ziemi, tak i człowiek funkcjonuje w cyklach światła i ciemności. Zobaczcie, co się dzieje w ludzkim organizmie (i psychice) każdej doby.

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Asana narodowa

Drzewo w pozycji wertykalnej i dwoje dzieci w pozycji jogicznej. Historię archiwalnej okładki „Przekroju” przedstawia

Ewa Pawlik

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Żądajmy utopii

Dawne kryzysy owocowały zwykle wdrożeniem przez rządy daleko idących regulacji i prowadziły do głębokich przeobrażeń systemowych. Dlaczego dziś trudno liczyć na tak radykalne zmiany zastanawia się kanadyjska pisarka i dziennikarka

Naomi Klein

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Lecąc do Oz

Jak się odnaleźć w świecie zmienionym przez pandemię? Przede wszystkim korzystać z chwili i pamiętać, że żadne zdanie nie kończy się kropką. Do podróży, w której liczy się przede wszystkim wyobraźnia, zaprasza

Paulina Wilk

Czas docierania

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Czas docierania

Jak zmienia nas epidemia? Czy sprawia, że jesteśmy lepszymi ludźmi? Z o. Maciejem Ziębą, jedną z najbardziej niezwykłych postaci polskiego Kościoła, rozmawia

Kamil Bałuk

Mądry wywiad – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mądry wywiad – 3/2020

Wyjątkowy wywiad z człowiekiem, który nie próżnował w czasie społecznej izolacji, przeprowadził nasz wyjątkowy

Tomasz Wiśniewski

Człowiek człowiekowi człowiekiem!

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Człowiek człowiekowi człowiekiem!

Optymizm napędza świat, a cynizm to wymówka dla leniuchów. O nowej książce holenderskiego pisarza Rutgera Bregmana pisze

Paulina Wilk

Meksykańska fala

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Meksykańska fala

Czy można dokonać głębokiej, systemowej korekty świata, w którym żyjemy? Tak, trzeba tylko uwierzyć w pewną historię i dać się jej porwać – przekonuje amerykański pisarz i eseista

Jonathan Safran Foer

Memem w zgredów

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Memem w zgredów

Buntujcie się! – mówią im dorośli. – Macie przebudować świat! Odpowiedzią młodych jest jednak nowa etyka łagodności.

Paulina Wilk

Budowanie mostów

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Budowanie mostów

Jestem weteranem amerykańskiej marynarki wojennej. W wieku 52 lat zacząłem studia na Yale. Wbrew pozorom to misje podobnego kalibru.

James Hatch

Wiadomo, jak jest

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Wiadomo, jak jest

Kolejny odcinek rozmów „Przekroju” z kwiatem polskiej nieletniej inteligencji. Z Lu i Kornelem o młodości i izolacji rozmawia

Ewa Pawlik

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Bohaterolatki

Chłopiec ujarzmiający wiatr, bojowniczka uśmiechu i pogromczynie plastiku. O niepełnoletnich i nieustraszonych, którzy zmieniają świat, pisze

Pianista znad jeziora

Sztuka + Opowieści

Doznania

Pianista znad jeziora

W staroświeckim hotelu w Szwajcarii toczy się subtelna gra emocji pomiędzy chłopcem, który właśnie zaczyna odkrywać świat, a przez wakacje pracuje tam jako kelner, pianistą, który nigdy nie zagrał żadnej fałszywej nuty, i tajemniczą, piękną Włoszką.

Błędy młodości mniej znanych geniuszy

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Błędy młodości mniej znanych geniuszy

Polubulos, 22-letni młodzieniec ze starożytnych Aten, był bliski odkrycia praw rządzących siłą wyporu płynów. Aby potwierdzić swoje obliczenia, udał się nad pobliskie jezioro o stromych brzegach – tę i inne opowieści o błędach młodości geniuszy spisał kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Niekapitalny kapitalizm

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Niekapitalny kapitalizm

Czy receptę na lepszy świat powinien wypisać Keynes, Friedman czy Marks? O dogorywającym kapitalizmie pisze

Dorośli NIEdorośli

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Dorośli NIEdorośli

Kultura, w której żyjemy, prawie całkowicie odrzuciła jeden z podstawowych rytuałów ludzkości: przejście z dzieciństwa w dojrzałość – pisze

Tomasz Wiśniewski

Młodość czterdziestolatka

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Młodość czterdziestolatka

Późno? Wcześnie? A może w sam raz? Jak to jest być w wieku inż. Karwowskiego?

Mikołaj Łoziński

Sztuka + Opowieści

Doznania

Diaspora

Zawsze uważała, że życie jest gdzie indziej. Dorastając w rybackiej wiosce, marzyła o dalekich krajach. Autorem opowiadania jest

Michael Crummey

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

O młodości

Dlaczego ludzie, którzy wiosnę życia mają już za sobą, raczej nie powinni żałować utraconych lat?

Leszek Kołakowski

Pogoda dla Bogoty

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Pogoda dla Bogoty

Czy superman, cyklista z wyobraźnią i jedna nieustraszona dziennikarka to dość, by zrobić rewolucję? Tak, o czym przekonuje

Maciej Wesołowski

Sztuka + Opowieści

Doznania

Amputacja

Podobno szczęście można znaleźć i w nieszczęściu.

Czy jesteś przestępcą?

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Czy jesteś przestępcą?

Odpowiedz na kilka pytań, a dowiesz się, czy Twoje stosunki z Temidą są poprawne.

Przekrój

Żart badań wart

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Żart badań wart

Śmiech to poważna sprawa. Z Marcinem Napiórkowskim o ewolucji i istocie humoru rozmawia

Jan Pelczar

Najbardziej egzotyczne miejsca na spędzenie wakacji

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Najbardziej egzotyczne miejsca na spędzenie wakacji

Nikt z twoich znajomych jeszcze nie odwiedził tak egzotycznego miejsca!

Wszystko Będzie Dobrze

Polska krasnoludowa

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Polska krasnoludowa

Malowali na murach krasnoludki, rozdawali podpaski, posadzili na skwerze cebulę. Tak Pomarańczowa Alternatywa walczyła w latach 80. z komunizmem.

Zbigniew Libera

Śmiej się śmiało!

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Śmiej się śmiało!

Z Sebastianem Gendrym, cha cha charyzmatycznym propagatorem pewnej arcypoważnej metody wzmacniającej układ odpornościowy, zupełnie serio rozmawia

Wyższa szkoła wypoczynku

Duch + Ciało

Złap oddech

Wyższa szkoła wypoczynku

Choć nasze ciała i umysły błagają o przerwę, kultura nadała odpoczynkowi status grzechu. Co zrobić, by złapać oddech?

Paulina Wilk

Ćwicz umysł z jogą

Duch + Ciało

Złap oddech

Ćwicz umysł z jogą

Jak w dobie pandemii uspokoić umysł i ciało? Odpowiedzi szuka

Marshall Govindan Satchidananda

Odrzucić iluzję

Duch + Ciało

Złap oddech

Odrzucić iluzję

Nie oszukujmy się – mózg ludzki ma za sobą niełatwą ewolucyjną przeszłość. Dlatego wciąż pragnie, boi się, szuka. Co z tym robić? Medytować!

Aleksandra Reszelska

Zapiski dla zabicia czasu

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Zapiski dla zabicia czasu

Spostrzeżenia japońskiego mnicha i poety z początków XIV w. Czytajcie i dumajcie!

Kenkō

Mędrzec radzi, jak żyć w izolacji

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Mędrzec radzi, jak żyć w izolacji

Odosobnienie związane z pandemią ma wiele dobrych stron. Zresztą posłuchajcie mędrca.

Przekrój

Czy dbasz o szczęście własnego mózgu?

Duch + Ciało

Złap oddech

Czy dbasz o szczęście własnego mózgu?

Nasze mózgi gustują w towarach we współczesnym świecie deficytowych. O tym, że lubią lenistwo i ciszę, pisze

Ewa Pawlik

Wymedytuj sobie dobro

Duch + Ciało

Złap oddech

Wymedytuj sobie dobro

Według najnowszych badań z dziedziny neurobiologii medytacja może uczynić nas lepszymi ludźmi. Nie ma chyba lepszego powodu, by sprobować.

Sigal Samuel

Uwaga, uśmiech!

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Uwaga, uśmiech!

Czy wiedzą Państwo, jak można się samemu tak uszczęśliwić, jak uszczęśliwia niespodziewane otrzymanie mniej więcej 25 tys. dolarów?

Ewa Pawlik

Małe wielkie myśli

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Małe wielkie myśli

Kiedy uświadomimy sobie, jak mali jesteśmy na tle wszechświata, łatwo możemy popaść w melancholię. Ale są sposoby na kosmiczne bolączki.

Scotty Hendricks

Siedzę w metrze otwieram oczy, a tam czyjaś dłoń

Sztuka + Opowieści

Doznania

Siedzę w metrze otwieram oczy, a tam czyjaś dłoń

Wierszówka. Utwór wybrał Marcin Orliński.

Jarosław Mikołajewski

Dieta cud – Rozdeptana szlachetność

Duch + Ciało

Dobra strawa

Dieta cud – Rozdeptana szlachetność

Zna ją cała Polska. Ma słodko-kwaśny smak i pomarańczowy kolor. Przed Państwem Jej Smakowitość Mirabelka.

Monika Kucia

Dieta cud – Zakazany owoc

Duch + Ciało

Dobra strawa

Dieta cud – Zakazany owoc

Nic tak nie smakuje jak jabłka z cudzego sadu. O szabrze, zwanym również kradziejką, pisze

Monika Kucia

Post twoim sprzymierzeńcem

Duch + Ciało

Dobra strawa

Post twoim sprzymierzeńcem

24-godzinna głodówka odnawia komórki macierzyste jelit. O tym, że warto spróbować, przekonuje

Aleksandra Kozłowska

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Po co boso?

Chodzenie boso porządkuje myśli, odblokowuje głowę, może być synonimem wolności. Ale to również część kulturowego kodu.

Anna Berestecka

Witamina Z (ziemia)

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Witamina Z (ziemia)

Chodzenie boso, zwłaszcza w naturze – po trawie lub polnych ścieżkach – to ważny wątek w tradycyjnej medycynie chińskiej.

Zdrowie na powięzi

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Zdrowie na powięzi

Wydawałoby się, że o ludzkim ciele wiemy już wszystko. Tymczasem od lat trwa spór o powięź. O tajemniczej tkance oplatającej wszystkie organy pisze

Marcin Kozłowski

Smutki uboczne – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Smutki uboczne – 3/2020

Smutek smutkowi nierówny, a jego różne odmiany kataloguje niestrudzenie

Piotr Stankiewicz

Paranaukowa kariera aury

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Paranaukowa kariera aury

Granice między nauką a metafizyką nie zawsze mają charakter ostrego podziału i nie wszystkie zjawiska można wyjaśnić na gruncie materialistycznego światopoglądu – pisze

Tomasz Wiśniewski

Siostry Rojek nawołują: precz z aurą!

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Siostry Rojek nawołują: precz z aurą!

Kiedy szaleje zaraza, chętnie szukamy winnego. A kto odpowiada za grypę, która co sezon uprzykrza życie Polakom? Wskazówkę znaleźliśmy w archiwalnym numerze „Przekroju”.

Pochwała samotności

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Pochwała samotności

Często boimy się spędzać czas we własnym towarzystwie, a przecież może to być dla nas zbawienne.

Micaela Marini Higgs

Sam jak mędrzec

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Sam jak mędrzec

Według naukowców zadowolenie, które odczuwamy dzięki obecności przyjaciół, to tak naprawdę… efekt uboczny ewolucji. O tym, że najwybitniejsi przedstawiciele naszego gatunku nie potrzebują do szczęścia towarzystwa, pisze

Robby Berman

Czy można sobie poradzić z samotnością?

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Czy można sobie poradzić z samotnością?

…zastanawia się

Władysław Tatarkiewicz

Pracuj z zielonym palcem

Duch + Ciało

Dobra strawa

Pracuj z zielonym palcem

Jak wyglądały pokrzydowskie stare odmiany zbóż w pełnym rozkwicie?

Berenika Steinberg

Skąpani w drzewach

Duch + Ciało

Złap oddech

Skąpani w drzewach

Natura ma właściwości oczyszczające. I choć naukowcom nie udaje się ustalić, na czym dokładnie polega jej działanie, ludzie od wieków kąpią się… w krajobrazach.

Paulina Wilk

Świat + Ludzie

Ziemia

Śmieć precz!

Pierwsza ogólnopolska akcja sprzątania brzegów rzek ruszyła zeszłej wiosny. Ponad 2 tysiące wolontariuszy pracujących w 120 sztabach w całej Polsce zebrało prawie 56 ton śmieci. Wywiad z Danielem Parolem, pomysłodawcą „Operacji Rzeka”.

Berenika Steinberg

Chodzenie po wodę

Duch + Ciało

Żywioły

Chodzenie po wodę

Spotkanie z utopcem lub innymi wodnymi demonami, choćby najponętniejszymi, do przyjemnych nie należy. Na szczęście są sposoby, by się przed nim ustrzec.

Renata Lis

Pije sarna, czerpie człowiek

Duch + Ciało

Żywioły

Pije sarna, czerpie człowiek

Źródło nie jest początkiem, jak często się je definiuje, ale miejscem tajemnym, łącznikiem. O czerpaniu z tego, co na styku, pisze

Monika Kucia

Kostium i pięść

Sztuka + Opowieści

Doznania

Kostium i pięść

Cecylia Malik od lat łączy ekologiczną misję z estetyczną fantazją. O jej brawurowych akcjach, które uczą, jak wyzwolić w sobie dziecko kochające świat, pisze

Sztuka + Opowieści

Doznania

H2O

Jarek Westermark to nie tylko autor znanych i lubianych dramatów. To również poeta. Przedstawiamy jego wiersz o wodzie.

Jarek Westermark

W dzikiej kochamy się Wiśle!

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

W dzikiej kochamy się Wiśle!

Gotowanie pod gołym niebem i doświadczenia mistyczne. O pływającym plenerze artystycznym z Ewą Ciepielewską i Agnieszką Brzeżańską rozmawia

Karol Radziszewski

Bardzo dobrze, panie bobrze

Świat + Ludzie

Ziemia

Bardzo dobrze, panie bobrze

Są naszymi sprzymierzeńcami w walce z suszą i na szczęście mają się w Polsce coraz lepiej – pociesza

Mikołaj Golachowski

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Lato, lato…

Profesor Mirosław Bańko o lecie, Kernie i ucieczce od codziennych obowiązków.

Mirosław Bańko

Świat + Ludzie

Ziemia

Latające rzeki

Amazonia poi całą Amerykę Łacińską. Chiny mokną dzięki lasom Skandynawii. Ale „latającym rzekom”, których źródła biją w koronach drzew, zagraża ten sam wróg, który sprowadził na ziemię suszę – człowiek.

Fred Pearce

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 3/2020

Świat + Ludzie

Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 3/2020

O pierwszej czarnej dziurze w układzie gwiezdnym widocznym gołym okiem, plamach na Słońcu i znikającej Planecie 9 pisze

Łukasz Kaniewski

Tesla w Tesli, w Tesli…

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Tesla w Tesli, w Tesli…

Jego pomysły wyprzedzały epokę, a o nim samym zaczęły krążyć legendy, w których urastał do rangi superbohatera. Elektryzującą sylwetkę jednego z największych wynalazców ludzkości przedstawia

Jacek Świdziński

Reakcja łańcuchowa

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Reakcja łańcuchowa

Zawiłe początki energetyki opisuje

Andrzej Krajewski

Z wizytą u pierwszych gwiazd

Świat + Ludzie

Kosmos

Z wizytą u pierwszych gwiazd

Żyły krótko, świeciły jasno i dały początek wielu pierwiastkom.

Łukasz Kaniewski

Który Tesla najlepszy?

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Który Tesla najlepszy?

Redakcja „Przekroju” zorganizowała konkurs na najciekawszy wynalazek Tesli. Do rywalizacji stanęły dziesiątki pomysłów, a w jury zasiadł

Nieneutralny badacz neutronów

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Nieneutralny badacz neutronów

O naukowcu odpowiedzialnym i niestrudzonym działaczu pokojowym Józefie Rotblacie opowiada jego biograf.

Marek Górlikowski

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Prąd i lęk

Energia atomowa – czy obawy są uzasadnione? Pyta

Andrzej Krajewski

Reaktor Rolls-Royce

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Reaktor Rolls-Royce

Czy małe elektrownie jądrowe – to jest to? Pyta

Łukasz Kaniewski

Nie taka czysta energia

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Nie taka czysta energia

Czy ekologiczne rozwiązania mogą grozić wydobywczą gorączką i widmem powracającej kolonizacji?

Jason Hickel

Bohater numeru – Słonecznik

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Bohater numeru – Słonecznik

Mam duże liście, Mam kwiatostany, Stoję na polu Wyprostowany.

Wszystko Będzie Dobrze

Strategia Lovelocke’a

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Strategia Lovelocke’a

Twórca hipotezy Gai mówi o energetyce.

Łukasz Kaniewski, Julia Potocka-Ostaszewska

Mały reportaż – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mały reportaż – 3/2020

John Cleese w ciemnych okularach i czapce bejsbolowej. Po brytyjskim Weston przechadza się z nim

Tomasz Wiśniewski

Biliard dżuli w herbatniku

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Biliard dżuli w herbatniku

Czy jednym ciastkiem z czekoladą można by zaspokoić dzienne zapotrzebowanie energetyczne 200 mln ludzi? O różnych rodzajach energii rozważania snuje

Mnisi na mrozie

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Mnisi na mrozie

Jedni traktują ekstremalne zimno jako okazję do sprawdzenia swoich sił psychicznych, a drudzy czerpią swoją siłę psychiczną z kontaktu z ekstremalnym zimnem.

Tomasz Wiśniewski

Tajemnica pary nad gotującym się ryżem

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Tajemnica pary nad gotującym się ryżem

Qi (气) jest jak powietrze i choć jej nie widać, nie przeżylibyśmy bez niej ani minuty. Życiowa siła, witalność, wewnętrzny ogień, tchnienie życia… – nic z tego do końca nie opisuje jej wszechstronności i znaczenia. Według filozofii chińskiej to siła reprezentująca kwintesencję życia.

Meridiany: połącz kropki

Duch + Ciało

Złap oddech

Meridiany: połącz kropki

Tradycyjna medycyna chińska traktuje ciało, duszę i umysł człowieka jako całość, dążąc do utrzymania harmonii między nimi. Wszystko przenika życiodajna energia qi.

Jak pozyskiwać energię z literatury?

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Jak pozyskiwać energię z literatury?

W książce „Szkice piórkiem” Andrzej Bobkowski opisuje swoją podróż rowerem przez Francję. Jeśli podłączymy akumulator do szprych roweru narratora na całą tę podróż, uzyskamy energię o mocy wystarczającej do ocieplenia całego Paryża przez dwa tygodnie – radzi kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Tomek wśród wirusów

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Tomek wśród wirusów

Środowisko bezlitosnych morderców, skrywających swój podstępny materiał genetyczny pod płaszczykiem zwanym kapsydem, penetruje

Wszyscy jesteśmy koloniami

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Wszyscy jesteśmy koloniami

Tajniki układu odpornościowego odkrywa

Ani drzewo, ani trawiaste

Świat + Ludzie

Ziemia

Ani drzewo, ani trawiaste

Australijska roślina z nastroszoną czupryną.

John Patykowski

Zagajnik – 3/2020

Duch + Ciało

Dobra strawa

Zagajnik – 3/2020

O tym, co rośnie tu i tam (i czy nadaje się do jedzenia), pisze

Łukasz Łuczaj

Pierwsze drzewo przydrożne

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Pierwsze drzewo przydrożne

Rok 1976. Wieś Bronocice nad Nidzicą. Archeolodzy z PAN-u, nie bez udziału kłusownika Mańka Wróbla, znajdują nad rzeką resztki neolitycznej wazy. I jest to arcyznalezisko!

Michał Książek

Promieniuj i pij

Świat + Ludzie

Ziemia

Promieniuj i pij

Aby przetrwać upał, jaszczurki tańczą na gorącym piasku, a chrząszcze łowią o świcie drobne cząstki mgły. Człowiek chowa się pod drzewem, a drzewo – pod swoją korą.

Szymon Drobniak

Rewolucjonista na tronie

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Rewolucjonista na tronie

Jedni uważają, że egipski faraon Echnaton był skrzyżowaniem Einsteina z Gandhim, inni – że bezwzględnym dewiantem. Nikt nie kłóci się jednak o znaczenie jego rewolucyjnych zmian – było ogromne.

Paweł Janiszewski

Słońce w mitologii

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Słońce w mitologii

O różnych wcieleniach słońca opowiada trio

Wszystko Będzie Dobrze

Ciemna strona słońca

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Ciemna strona słońca

W upalne dni naturalny odruch każe szukać schronienia w cieniu. Południe to godzina, gdy słońce, bez którego nie byłoby życia, okazuje swoją niszczycielską siłę.

Adam Aduszkiewicz

Czyste niezwyciężone magiczne

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Czyste niezwyciężone magiczne

Starożytni Grecy i Rzymianie patrzyli na to samo słońce co my – ale widzieli je trochę inaczej.

Paweł Janiszewski

Z pustyni do muzeów

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Z pustyni do muzeów

Twórczość Aborygenów przez dziesięciolecia była spychana do szufladki sztuki prymitywnej, traktowana jako domena etnografii czy pamiątkarstwa. Dziś dzieła malarzy Pintupi z Papunyi uznaje się za najważniejsze osiągnięcie sztuki współczesnej w Australii.

Karol Sienkiewicz

Sztuka + Opowieści

Doznania

Niezłe zadęcie

Instrument stary jak świat. Współcześnie niesprawiedliwie skomercjalizowany przez sklepy z pamiątkami i centra handlowe. Tak, tak, chodzi o didgeridoo.

Iza Smelczyńska

Rolnicy Czasu Śnienia

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Rolnicy Czasu Śnienia

Gospodarni, przewidujący, dbający o ziemię – Aborygeni.

Maciej Świetlik

Świat + Ludzie

Ziemia

Serce pustyni

Uluru. Skała, która pamięta.

Aleksandra Reszelska

Australijskie Alcatraz

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Australijskie Alcatraz

Palm Island to wyspa, na którą przez lata zsyłano Aborygenów. Otaczające ją wody, pełne rekinów, stanowiły naturalną przeszkodę uniemożliwiającą ucieczkę – z podróżnikiem Bartoszem Twarogiem rozmawia

Jan Pelczar

Alfabet bumerangu

Sztuka + Opowieści, Humor + Rozmaitości

Opowieści, Rozmaitości

Alfabet bumerangu

Symbol zabrany jak ziemia.

Łukasz Kaniewski

Świat + Ludzie

Ziemia

Pies czy bies?

Diabeł tasmański ma uśmiech szatański!

Szymon Drobniak

O domu, który lekko dotyka ziemi

Sztuka + Opowieści

Opowieści

O domu, który lekko dotyka ziemi

Ten dom, inspirowany kulturą Aborygenów, jest podziwiany za elegancką prostotę, ekologiczne rozwiązania techniczne i szacunek dla tradycji. Pisze o nim redaktor działu Architektura i design

Zygmunt Borawski

Lato deskorolki

Sztuka + Opowieści

Doznania

Lato deskorolki

Przez trzy lata Hugh Holland towarzyszył młodym skaterom z Hollywood, Venice i San Diego, a jego fotografie to kwintesencja czasów, kiedy surfing połączył się z deskorolką, tworząc styl życia inspirujący miliony ludzi na całym świecie.

Hugh Holland

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Wolne Rzeki

Podkarpackie Towarzystwo Przyrodników Wolne Rzeki dąży do objęcia ochroną najcenniejszych ekosystemów w północnej części Kotliny Sandomierskiej.

Strata – słowo bezużyteczne

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Strata – słowo bezużyteczne

Świat stoi u progu katastrofy ekologicznej, a wszechobecny konsumpcjonizm wydaje się nową formą totalitaryzmu. Czy można jednak myśleć o przyszłości z nadzieją? Z poetą Forrestem Ganderem rozmawia

Julia Fiedorczuk

Sztuka + Opowieści

Doznania

Modlenie

Wiersz cywilizacyjny, a więc i ekologiczny.

Jacek Napiórkowski

Dwoje na krawędzi

Sztuka + Opowieści

Doznania

Dwoje na krawędzi

Jest ich dwoje. Jedno na krawędzi dnia, drugie na skraju nocy. Razem, ale osobno.

Jarosław Mikołajewski

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Co po potopie?

Walka ze ściemą i ekologiczne podróże. Z Marcinem Popkiewiczem, popularyzatorem nauki o klimacie, rozmawia

Łukasz Kaniewski

Dom huraganoodporny

Świat + Ludzie

Ziemia

Dom huraganoodporny

Amerykanie lubią budować szybko i tanio, nie zważając na upływ lat czy ewentualne klęski żywiołowe. Czy jest na to recepta? Tak, okrągłe domy. Pisze

Zygmunt Borawski

Grzęzawisko Alaska

Świat + Ludzie

Ziemia

Grzęzawisko Alaska

Mieszkańcy Newtok, niewielkiego osiedla położonego na zachodzie Alaski, są pierwszymi oficjalnie uznanymi przesiedleńcami klimatycznymi w Stanach Zjednoczonych. O tym, że wkrótce ich los mogą podzielić inni, pisze

Bogumiła Lisocka-Jaegermann

Koral koloru wybielonego

Świat + Ludzie

Ziemia

Koral koloru wybielonego

Oszałamiająca feerią barw i dźwięków Wielka Rafa Koralowa u wybrzeży Australii to nasze wspólne podwodne sanktuarium. Dzięki nowej inicjatywie badawczej jest szansa na ocalenie tego niezwykłego ekosystemu.

Iza Smelczyńska

Od „Przekroju” do wykroju – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Od „Przekroju” do wykroju – 3/2020

Latem 2019 r. wróciliśmy do publikowania mody w „Przekroju”. Nasze projekty można uszyć samemu lub zakupić materiał i zanieść wykroje zaprzyjaźnionej krawcowej – pisze

Ewa Pawlik

To i owo – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

To i owo – 3/2020

Letnie ciekawostki wybrała

Ewa Pawlik, Łukasz Kaniewski

Sztuka + Opowieści

Doznania

Złamany szyfr

Zagadka kryminalna z komisarzem Maciejewskim. Tym razem rzecz dzieje się w pociągu, a bohater musi odgadnąć szyfr do walizki. No, pomożecie?

Marcin Wroński

Nowości ze świata nauki – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Nowości ze świata nauki – 3/2020

Tomasz Wiśniewski

Słowotworki – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Słowotworki – 3/2020

W języku polskim mamy zdecydowanie za mało słów. O to, by było ich więcej, dba

Marcin Orliński

Listy do redakcji – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Listy do redakcji – 3/2020

Otrzymujemy od Państwa wiele listów. Pod koniec kwietnia do redakcyjnej skrzynki spłynął mejl o intrygującym tytule: “Focze wiersze noir” z dwoma załącznikami.

Przekrój

Myśli psa Fafika – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli psa Fafika – 3/2020

Wyszczekał Pies Fafik, zapisała

Ewa Pawlik

Dramat udanego dziecka

Sztuka + Opowieści

Doznania

Dramat udanego dziecka

Zarówno człowiek cierpiący na manię wielkości, jak i cierpiący na depresję całkowicie odrzuca rzeczywistość swego dzieciństwa…

Alice Miller

Efekt Pigmaliona

Sztuka + Opowieści

Doznania

Efekt Pigmaliona

Każdemu zdarzyło się pomylić posąg z żywą osobą, a artyści od tysiącleci marzyli o takim efekcie. Historie „ożywających” dzieł sztuki wiele mówią o najskrytszych ludzkich pragnieniach – pisze

Anna Arno

Dobytek mam przy sobie

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Dobytek mam przy sobie

Zach Woods, amerykański aktor i komik, wyznaje, że w przeciwieństwie do granych przez siebie postaci jest człowiekiem analogowym. I wierzy, że przez najbliższe 40 lat świat raczej się nie zmieni. Z aktorem rozmawia

Król Krakowskiego Przedmieścia

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Król Krakowskiego Przedmieścia

Wagabunda, prowokator, przeciwnik etatowej awangardy. Sztukę rozsyłał pocztą, w galerii wystawił smród. Andrzej Partum zawsze chadzał własnymi drogami.

Zbigniew Libera

Sztuka + Opowieści

Doznania

Radio Warszawa

Był rok 1985, czekanie na opóźniający się koncert niespodziewanie zakończyło się wielkim zachwytem – wspomina

Leszek Bzdyl

Gad zapił bezę – 3/2020

Sztuka + Opowieści

Doznania

Gad zapił bezę – 3/2020

Na te niespokojne czasy garść niepoważnych gatunków od Wisławy Szymborskiej. Przykładowe wierszyki zacząłem pisać jeszcze przed wybuchem epidemii, ale kończę, kiedy zakłady fryzjerskie są zamknięte, a śmiałkowie, którzy zdecydowali się obciąć włosy samodzielnie, teraz modlą się, by kwarantanna trwała jak najdłużej.

Marcin Orliński

Najkrótsze nowelki – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Najkrótsze nowelki – 3/2020

Krócej się nie da.

Wszystko Będzie Dobrze

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 3/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 3/2020

Żeby poznać swą lepszość, trzeba wynaleźć sobie kogoś gorszego.

Przekrój

Nieposłuszny obywatel pacjent

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Nieposłuszny obywatel pacjent

Reżim pandemiczny jest podobny do ustroju państwa policyjnego, a właśnie z takim ustrojem walczy od lat performer Piotr Pawlenski.

Stach Szabłowski

Opowieści z klimatem

Sztuka + Opowieści

Doznania

Opowieści z klimatem

W obliczu niepokojów związanych z globalnym ociepleniem pocieszenie można znaleźć w szczególnej odmianie fantastyki zwanej fikcją klimatyczną, w skrócie cli-fi – przekonuje

Alyssa Hull

Czytać albo nie czytać – 3/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Czytać albo nie czytać – 3/2020

Wakacje to dobry czas na uzupełnienie zaległości lekturowych. Książki warte uwagi przedstawia

Perły z odzysku – 3/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Perły z odzysku – 3/2020

Literatura dziecięca PRL-u z lubością pielęgnowała nurt, który roboczo moglibyśmy nazwać ludowo-lokalnym albo po prostu krajoznawczym.

Sebastian Frąckiewicz

Ładne strony – 3/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Ładne strony – 3/2020

Historia Heleny Syrkus, czołowej architektki polskiej awangardy, przewodnik po Muzeum Emigracji w Gdyni i niecodzienny raptularz akademicki. Ładne książki poleca

Justyna Machnicka

Słuchać albo nie słuchać – 3/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Słuchać albo nie słuchać – 3/2020

Nowości płytowe, na które warto zwrócić uwagę, omawia

Sztuka + Opowieści

Doznania

Okablowani

„Wietrzyk wieje, słońce praży,/Uśmiech pełga mi po twarzy”. Sielanka? Ależ skąd! Nowy dramat, normalnie dramat przedstawia

Jarek Westermark

Rozmaitości sportowe – 3/2020

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Rozmaitości sportowe – 3/2020

Helena Ploskina jest pierwszą w historii zawodniczką dożywotnio wykopaną z kortów za korupcję. Wiadomości ze świata sportu przedstawia

Andrzej Kula

Flora dla triumfatora

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Flora dla triumfatora

Zaczęło się od mitu, ale kariera gałązki oliwnej i wawrzynu jako najważniejszych sportowych trofeów jest niezbitym faktem.

Ani chleba, ani igrzysk

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Ani chleba, ani igrzysk

Globalne ocieplenie utrudnia organizację igrzysk, ale znacznie bardziej zagraża małym lokalnym klubom. Tymczasem wielki sportowy biznes wiedzie prym w klimatycznej hipokryzji.

Andrzej Kula

Koszmar z Innsmouth

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Koszmar z Innsmouth

Mieszkańcowi Innsmouth ledwie udaje się uciec przed zgrają przerażających pół żabich, pół rybich istot. Pisze mistrz grozy

Sztuka + Opowieści

Doznania

Itaka

Jeden z najsłynniejszych wierszy Kawafisa w nowym przekładzie Ireneusza Kani.

Konstandinos Kawafis

Poradnik: Jak być słonecznym?

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Poradnik: Jak być słonecznym?

Uśmiechnij się miło do kilku napotkanych na ulicy osób. W ten sposób będziesz słonecznym człowiekiem!

Wszystko Będzie Dobrze

pośród umierających drzew

Sztuka + Opowieści

Doznania

pośród umierających drzew

Wiersz o Ziemi i cudach.

Reiner Kunze

Sztuka + Opowieści

Doznania

Evergreen

Wiersz o drzewie wiecznie zielonym i drzewie radości istnienia.

Joanna wsiadła do autobusu

Sztuka + Opowieści

Doznania

Joanna wsiadła do autobusu

Pusty autobus i lusterko w torebce. To już coś, by zawiązać akcję. Autorem krótkiego opowiadania jest

Dariusz Rzontkowski

Bohater numeru – Diabeł tasmański

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Bohater numeru – Diabeł tasmański

Ciekawostki o diable tasmańskim zebrali diabelscy specjaliści

Wszystko Będzie Dobrze