Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2020
i
zdjęcie: NASA; źródło: Unsplash
Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2020

Łukasz Kaniewski
Czyta się 8 minut

Cuda na biegunach

Bieguny mają to do siebie, że często dzieją się tam dziwne rzeczy. Południowy biegun Księżyca jest prawdopodobnie najzimniejszym miejscem w Układzie Słonecznym. Bieguny Słońca obracają się wolniej niż jego równik. Nie mówiąc już o tym, że w pobliżu ziemskich biegunów można spotkać niezwykłe istoty: białe niedźwiedzie (na północy), pingwiny (na południu) oraz Mikołaja Golachowskiego (i tu, i tu).

To wszystko jednak nic w porównaniu z tym, co się dzieje na biegunach Drogi Mlecznej. Po obu stronach naszej Galaktyki, przy osi jej obrotu astronomowie wykryli olbrzymie bąble gazowe szerokie na 25 tys. lat świetlnych. Są to pozostałości po wielkiej eksplozji, która miała miejsce w centrum Drogi Mlecznej jakieś 3,5 mln lat temu. Bąble można dziś zarejestrować tylko w paśmie promieniowania gamma, ale sama eksplozja emitowała światło widzialne. Australijski astronom Joss Bland-Hawthorn, który bada zjawisko, mówi, że wyglądać to musiało niczym światło kosmicznej latarni morskiej. A nasi przodkowie (czyli australopiteki) mogli ów fenomen podziwiać.

Peter Paul Rubens, "Narodziny Drogi Mlecznej", 1636–1637, Museo del Prado w Madrycie; zdjęcie: domena publiczna
Peter Paul Rubens, „Narodziny Drogi Mlecznej”, 1636–1637, Museo del Prado w Madrycie; zdjęcie: domena publiczna

Przybyszka z Cefeusza

Ile może zdziałać wyjątkowy układ planet! Taka, dajmy na to, kometa 2I/Borisov krążyła sobie spokojnie wokół gwiazdy podwójnej Kruger 60 (w gwiazdozbiorze Cefeusza) 13 lat świetlnych

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Kosmiczne Różności: Jeden
i
ilustracja: Marek Raczkowski
Kosmos

Kosmiczne Różności: Jeden

Łukasz Kaniewski

W listach do redakcji nasi młodzi czytelnicy pytają często, czy jest jakiś sposób na zapamiętanie, ile wynosi prędkość światła. Odpowiada Łukasz Kaniewski.

Czytaj dalej