Czytaj nas codziennie

Pośród lodów Antarktydy wsłuchujemy się w serce i w mózg, pytamy o empatię i o higienę myśli. Wspominamy Bohdana Butenkę, ukołyszemy też ciało: otulimy się najpiękniejszą kufajką na świecie, przygotujemy wigilijne dania, by potem brzuch i intelekt rozmasować rozrywką.
Obejrzyj numer
3568 2020

Spis treści

W tym numerze

W tym numerze

W tym numerze

Grządki w mieście – Działkowy mnich
Dobra strawa

Grządki w mieście – Działkowy mnich

O miejskim ogrodnictwie opowiada Monika Kucia.
Monika Kucia
W nocy z soboty na niedzielę
Sztuka + Opowieści
Opowieści

W nocy z soboty na niedzielę

Opowiadanie polskiej Noblistki.
Olga Tokarczuk
Przekrój roku 2019
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Przekrój roku 2019

Przegląd strasznych, śmiesznych, dobrych i złych wydarzeń 2019 roku.
Czy pogoda pod psem? – 1/2020
Świat + Ludzie
Ziemia

Czy pogoda pod psem? – 1/2020

Zima stulecia? Prawdę powie ci redakcyjny ekspert, czyli
Michał Brennek
Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia

Bądźmy dobrzy dla Ziemi, a ona będzie dobra dla nas!
Przekrój
Lek na deficyt rozumu
Duch + Ciało
Złap oddech

Lek na deficyt rozumu

„Przeciw empatii” – tak brzmi tytuł głośnej książki Paula Blooma. Ale czy autorowi naprawdę chodzi o to, żeby nie przejmować się losem drugiego? Zapytał go o to
Tomasz Stawiszyński
Te, co skaczą i kochają
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Te, co skaczą i kochają

I w świecie ludzi, i w świecie zwierząt bez stresu nie ma empatii. O zwierzęcych emocjach opowiadał w „Przekroju” wybitny prymatolog Frans de Waal.
Agnieszka Fiedorowicz
Miłosierny bonobo
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Miłosierny bonobo

Mówienie o zwierzętach, że szukają tylko własnych korzyści, jest obrazą dla ich społeczności. O zwierzęcej empatii opowiada przyjaciel szympansów i wielki naukowiec.
Frans de Waal
Krewni i znajomi krwawnika
Świat + Ludzie
Ziemia

Krewni i znajomi krwawnika

Czy rośliny mają uczucia? Być może nie, ale potrafią ze sobą współpracować, przekonują eksperci.
Stefano Mancuso, Alessandra Viola
Dziewięcioro wspaniałych
Świat + Ludzie
Marzenia o lepszym świecie

Dziewięcioro wspaniałych

Byli i są wśród nas tacy przedstawiciele gatunku Homo sapiens, którzy współczucie i empatię podnieśli do najwyższej rangi. To już jest miłość. Bezwarunkowa miłość do bliźniego, której poświęca się całe życie.
Agata Kasprolewicz
Test miłości: Możecie zmierzyć Wasze uczucia
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Test miłości: Możecie zmierzyć Wasze uczucia

Oto test, który pozwoli P.T. Czytelnikom sprawdzić, czy ich miłość przetrwa próbę czasu. Ten archiwalny materiał przetrwał ją całkiem nieźle.
Miłość romantyczna? Kiepski pomysł
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Miłość romantyczna? Kiepski pomysł

Jest jeden winny. To kult miłości romantycznej, niesamowicie ­naiwnej idei pochodzącej z XVIII-wiecznej Europy, którą głosili pisarze, poeci i filozofowie – uważa filozof Alain de Botton, z którym rozmawiała
Aleksandra Reszelska
Miłość chrześcijańska? Może być szczęśliwa
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Miłość chrześcijańska? Może być szczęśliwa

O tym, dlaczego w chrześcijaństwie pojęcie miłości zyskało nowe znaczenie.
Denis de Rougemont
O miłości bez serca
Sztuka + Opowieści
Doznania

O miłości bez serca

„Serce to jeszcze za mało żeby kochać”. Przypominamy ten niezwykły wiersz.
Jan Twardowski
Ile jest Jezusa w Jezusie?
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Ile jest Jezusa w Jezusie?

Czy Jezus naprawdę istniał? Czy w dobie klimatycznego kryzysu jego nauki zyskały, czy straciły na aktualności? Z teolożką-historyczką Helen K. Bond rozmawia redaktor-filozof
Tomasz Stawiszyński
Za kogo mnie uważacie?
Duch + Ciało
Żywioły

Za kogo mnie uważacie?

Kim mógłby być Jezus dla wyznawców judaizmu? Nieortodoksyjna, ale chwytająca za serce propozycja amerykańskiego rabina.
Byron L. Sherwin
Wielki przypływ
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Wielki przypływ

Co ksiądz z Lampedusy opowiada mieszkańcom wyspy o uchodźcach? Fragment reportażu „Wielki przypływ”.
Jarosław Mikołajewski
De revolutionibus orbium coelestium
Sztuka + Opowieści
Doznania

De revolutionibus orbium coelestium

A gdyby tak wyobrazić sobie, że elektrony poruszają się po swoich orbitach tak samo jak planety wokół gwiazd? Na poetycką podróż w mikro- i makrokosmos zaprasza
Jacek Dehnel
Dobrosąsiedzka życzliwość duszy
Duch + Ciało
Żywioły

Dobrosąsiedzka życzliwość duszy

Fragment komentarzy Paramahansy Joganandy do Biblii.
Paramahansa Jogananda
Mądrość Jezusa i mądrość siddhów
Duch + Ciało
Złap oddech

Mądrość Jezusa i mądrość siddhów

Wychowany na Zachodzie mistrz jogi dostrzega wiele podobieństw w naukach Jezusa i jogicznej tradycji.
Marshall Govindan Satchidananda
Miłość bliźniego? Obłęd!
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Miłość bliźniego? Obłęd!

Z Sauronem rozmawia rzeczowo
Grzegorz Uzdański
Później jego duch
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Później jego duch

Bożonarodzeniowe opowiadanie w klimacie apokaliptycznym. Ciary.
Sarah Hall
Jej wysokość wrona
Świat + Ludzie
Ziemia

Jej wysokość wrona

Są szalenie inteligentne i z roku na rok coraz więcej z nich przenosi się do miast. Łączy nas kreatywność, ale i skłonność do kradzieży. Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o wronach – fragment książki „Sekrety roślin i zwierząt”.
Nathanael Johnson
Islandzkie strategie przetrwania
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Islandzkie strategie przetrwania

W miejscu, w którym każdy prędzej czy później zmierzy się z samotnością, ważna jest sztuka. O tym, jak bardzo, mówi odsetek islandzkich artystów, którzy zrobili światową karierę – ich znakiem rozpoznawczym jest muzyka.
Anna Berestecka
Dlaczego tutaj jestem?
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Dlaczego tutaj jestem?

Bajka filozoficzna o tym, jak pewien derwisz dostąpił bram raju.
Michel Piquemal
Antarktyda
Świat + Ludzie
Ziemia

Antarktyda

Pomiędzy bodźcem a reakcją istnieje niema przestrzeń. W tej przestrzeni mieści się nasza największa siła – siła wyboru.
Tomek Niewiadomski
Antarktyda, moja miłość
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Antarktyda, moja miłość

Możliwe, że gdy myślisz o raju, wyobrażasz sobie palmy, szum morza i delikatny, biały piasek. Okej, to może być twój raj. Mój wygląda zupełnie inaczej – wyznaje
Mikołaj Golachowski
Samotnie do Antarktydy
Świat + Ludzie
Ziemia

Samotnie do Antarktydy

Mrożącą krew w żyłach, samotną podróż jachtem na Antarktydę opisuje
David Lewis
W ciemności jest piękne światło
Sztuka + Opowieści
Opowieści

W ciemności jest piękne światło

O tym, jak nie stracić wewnętrznego światła, gdy za oknem ciągle ciemno, z pisarką Iloną Wiśniewską rozmawia
Jan Pelczar
Rambo w zadumie
Duch + Ciało
Złap oddech

Rambo w zadumie

Nawet w rzeczach, które uznajemy za odrażające, mieszkają bogowie. Rambo też może nas zaskoczyć.
Tomasz Stawiszyński
Zaufać dzieciom, zaufać zmianie
Świat + Ludzie
Edukacja

Zaufać dzieciom, zaufać zmianie

Wierzymy w to, że polską szkołę da się zreformować. A wyczekiwaną reformę przyniosą ruchy oddolne.
Marianna Kłosińska, Magdalena Kidoń
Równość, wolność, integracja
Świat + Ludzie
Edukacja

Równość, wolność, integracja

Fińskie szkoły uchodzą za wzór dobrej edukacji. Dlaczego? Z prof. Jarim Lavonenem, który jest za ten wzór w dużej mierze odpowiedzialny, rozmawiała nasza wysłanniczka w Helsinkach
Aleksandra Pezda
Do wiedzy tylko przez szczęście
Świat + Ludzie
Edukacja

Do wiedzy tylko przez szczęście

Andreas Schleicher, człowiek, którego przeklinają nastolatkowie z całego świata, kiedy muszą siąść do testów PISA, tym razem mówi o kreatywności w szkole. A wysłuchała go
Aleksandra Pezda
Kiedy nauczę się latać, mamo?
Świat + Ludzie
Edukacja

Kiedy nauczę się latać, mamo?

O tym, jak wykorzystać dziecięcą ciekawość, z Anną Grąbczewską z Fundacji Uniwersytet Dzieci rozmawia
Aleksandra Pezda
Szkoła jest fajna po południu
Świat + Ludzie
Edukacja

Szkoła jest fajna po południu

Ekspercki panel dyskusyjny, w którym cyklicznie uczestniczą przedstawiciele intelektualnych i łobuzerskich elit stołecznych placów zabaw, dzieli się refleksjami na temat szkoły. Nauczycieli z góry przepraszamy w imieniu własnym i autorki
Ewa Pawlik
Przygoda w parku
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Przygoda w parku

Redakcyjny specjalista od zdrowia duszy i ciała tym razem zajrzał do wnętrza własnego mózgu.
Mateusz Kołczinger
Między okiem a ręką
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Między okiem a ręką

Jak obraz świata dociera do świadomości, a jak do głębszych pokładów psychiki? Czym są decyzje, emocje i myśli z perspektywy neuronaukowej?
Paweł Boguszewski
Mniej znani prekursorzy kognitywistyki
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mniej znani prekursorzy kognitywistyki

Myślicieli myślących o myśleniu przedstawia kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Dlaczego mózg potrzebuje ruchu
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Dlaczego mózg potrzebuje ruchu

Wykonuje prawie 40 mln operacji na sekundę i ma skłonność do kontrolowania wszystkiego. W dodatku od plejstocenu nie zmienił zwyczajów: wciąż fantazjuje o tym, co złego może się nam przytrafić. Jak uspokoić nasz mózg?
Magdalena Salik
Myśl od ciała uleciała
Duch + Ciało
Złap oddech

Myśl od ciała uleciała

Z myśleniem jest jak z seksem: jest go i za dużo, i za mało – z prof. Bartłomiejem Dobroczyńskim rozmawia
Katarzyna Sroczyńska
Bohater numeru – Delfin
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Bohater numeru – Delfin

Wszystko o delfinach prezentuje kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Obudź w sobie delfina
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Obudź w sobie delfina

Nurkowanie na jednym wstrzymanym oddechu daje możliwość spotkania z samym sobą. O tym, dlaczego freediving nazywany jest podwodną medytacją, pisze
Nina Harbuz
Delfinem być
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Delfinem być

O zwierzęciu, które nigdy nie śpi, widzi to, co niewidoczne, a świadomość zyskuje wcześniej niż człowiek, pisze
Mikołaj Golachowski
Cisza, sen trwa!
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Cisza, sen trwa!

Kiedy stos naukowych książek spadnie ci na głowę, wiedz, że będzie się działo.
Roland Topor
Królestwo za ciszę
Duch + Ciało
Złap oddech

Królestwo za ciszę

Hałas powoduje stres, prowokuje agresję i zwiększa ryzyko chorób serca. Już czas, abyśmy przestali zagłuszać ten problem.
Agnieszka Fiedorowicz
Bohater numeru – Cisza
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Bohater numeru – Cisza

Znana jest przewrotna kompozycja Johna Cage’a 4’33’’, która w całości składa się z ciszy.
Wszystko Będzie Dobrze
Tak cicho, że aż głośno
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Tak cicho, że aż głośno

Wyobrażacie sobie ujemny poziom dźwięku? Do najcichszego miejsca w Polsce zaprasza
Marcin Kozłowski
Na cały głos
Duch + Ciało
Złap oddech

Na cały głos

Nasze miasta są za głośne. Niszczą słuch, ale też zdrowie: i fizyczne, i psychiczne – pisze
Paulina Wilk
Hałas to wróg
Duch + Ciało
Złap oddech

Hałas to wróg

Już 60 lat temu „Przekrój” walczył z nadmiernym hałasem. Na pierwszej linii frontu znalazł się słynny kompozytor.
Jerzy Pomorski
Huk sylwestrowej nocy
Duch + Ciało
Złap oddech

Huk sylwestrowej nocy

Rytualny hałas to znak śmierci starego i narodzin nowego porządku. To właśnie dlatego tak chętnie odpalamy w sylwestra fajerwerki. Nasze dziwne obyczaje wyjaśnia antropolog
Marcin Napiórkowski
Czas śnięty
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Czas śnięty

A może byśmy tak co roku zimą zasypiali na trzy miesiące?
Adam Węgłowski
Dzieje pełne zgiełku
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Dzieje pełne zgiełku

Na życie w nieustającym hałasie skazali nas starożytni, porzucając żywot łowców i zbieraczy, a potem zakładając miasta. Jesteśmy do nich podobni: tęsknimy za ciszą, ale panicznie się jej boimy.
Paweł Janiszewski
Dzieci z Wojkowic zakładają sklep z ciszą
Duch + Ciało
Złap oddech

Dzieci z Wojkowic zakładają sklep z ciszą

Jak wyglądałby sklep z ciszą? Trudno powiedzieć. Wiemy jednak, jak pod koniec lat 60. wyobrażały go sobie dzieci z SP1 w Wojkowicach koło Katowic
Przekrój
Cisza na wyginięciu
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Cisza na wyginięciu

Rozmowa z człowiekiem, którego zachwyca dźwięk topniejącego śniegu.
Maria Hawranek
Święta cisza
Duch + Ciało
Złap oddech

Święta cisza

Dokąd uciec przed zgiełkiem codzienności radzi
Aleksandra Kozłowska
Mądry wywiad – 1/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mądry wywiad – 1/2020

Rozmowa z prawdopodobnym autorem badania poświęconego reakcji ludzkiej psychiki na ciszę absolutną.
Tomasz Wiśniewski
Pułapka chwil szczęśliwych
Duch + Ciało
Złap oddech

Pułapka chwil szczęśliwych

Uwaga, za marzeniami o świętym spokoju kryją się czasem nieświęte pobudki.
Adam Aduszkiewicz
Gad zapił bezę – 1/2020
Duch + Ciało, Humor + Rozmaitości
Rozmaitości, Dobra strawa

Gad zapił bezę – 1/2020

W zimowej odsłonie rubryki z poezją niepoważną kilka nowych gatunków literackich: kuliryk, prezenton, smogubek i rodeik. Co też się tu dzieje! Do lektury zaprasza
Medytacje na zimę
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Medytacje na zimę

Każde z tych ćwiczeń możesz rozpocząć od 5–10-minutowej medytacji, podczas której śledzisz swój naturalny oddech. Niezależnie od tego, czy jest spokojny, czy szybki, głęboki czy płytki. Nie robisz nic więcej, po prostu pozwalasz oddechowi być takim, jaki jest. Pozwól sobie na łagodną eksplorację swoich myśli i uczuć – zaprasza
Julia E. Wahl
Smutki uboczne – 1/2020
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Smutki uboczne – 1/2020

Nowe słowa ze słownika melancholika prezentuje
Piotr Stankiewicz
Co to jest współczucie?
Duch + Ciało
Żywioły

Co to jest współczucie?

Nie jest naiwnością, wymaga odwagi, nie warto mylić go z empatią – tłumaczy
Julia E. Wahl
Myśli ludzi – 1/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Myśli ludzi – 1/2020

Jeśli zabraknie miłosierdzia, to po co cała reszta?
Dieta cud – 1/2020
Duch + Ciało
Dobra strawa

Dieta cud – 1/2020

O konfiturze z jarzębiny, zimowym warzywie odkopanym z zapomnienia i o tym, co się dzieje zimą na działkach, pisze
Monika Kucia
Lżej na duszy i ciele
Duch + Ciało
Dobra strawa

Lżej na duszy i ciele

O tym, co potrafią kolendra i chlorella w walce z metalami ciężkimi w organizmie.
Katarzyna Sroczyńska
Carpe diem
Duch + Ciało
Dobra strawa

Carpe diem

Przepis na kokosowe curry z karpia.
Ryan Bromley
Medytacja kulinarna
Duch + Ciało
Dobra strawa

Medytacja kulinarna

Sposoby na kuchenne działanie przez niedziałanie przedstawia
Monika Kucia
Noc miłości między gatunkami
Duch + Ciało
Dobra strawa

Noc miłości między gatunkami

Rozgrzewająca serce historia o tradycyjnej wigilii i przepis na gorącą wegańską czekoladę.
Marta Dymek
Przepis na gorącą czekoladę
Duch + Ciało
Dobra strawa

Przepis na gorącą czekoladę

Przepis na pyszną, rozgrzewającą czekoladę podaje
Marta Dymek
Tygrys nie patrzy w oczy
Świat + Ludzie
Ziemia

Tygrys nie patrzy w oczy

Pomiędzy żyznymi równinami Bengalu a wodami Oceanu Indyjskiego rozciąga się archipelag zielonych wysp, które dwa razy dziennie znikają w morzu. Hindusi wierzą, że w leśnym labiryncie delty Gangesu przetrwać mogą tylko ludzie o czystych sercach.
Paulina Wilk
Mały reportaż – 1/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mały reportaż – 1/2020

Zasypana śniegiem Anglia, pociąg z Londynu do Leeds nagle się zatrzymuje. Co spotka bohatera tej historii? Dowiecie się z pierwszej ręki, bo jest nim
Tomasz Wiśniewski
Liście w kształcie serca
Świat + Ludzie
Marzenia o lepszym świecie

Liście w kształcie serca

Prawdopodobnie największy sukces w dziejach ogrodnictwa opisuje
Łukasz Kaniewski
Zagajnik – 1/2020
Świat + Ludzie
Ziemia

Zagajnik – 1/2020

Co w zimowym lesie zbiera, zjada i podziwia
Łukasz Łuczaj
Szkółka leśna
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Szkółka leśna

W szkółce leśnej coraz więcej drzewek, idąc w ślady ludzi, używa na lekcjach smartfonów. Gdzie je chowają? Odpowiada kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Ziemia zimą u Babalskich
Świat + Ludzie
Ziemia

Ziemia zimą u Babalskich

Opowieść pana Mieczysława Babalskiego o ziemi w zimie.
Berenika Steinberg
Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2020
Świat + Ludzie
Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2020

O meteorycie pachnącym brukselką i o magnetycznym przebiegunowaniu Ziemi pisze
Łukasz Kaniewski
W stronę gospodarki cyrkularnej
Świat + Ludzie
Ziemia

W stronę gospodarki cyrkularnej

Powinniśmy skupić się na rozwiązaniach, które pozwalają wykorzystać zanieczyszczenia i przekształcić odpady w ekologiczne produkty.
Paulina Grabowska
Bohater numeru – Śnieg
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Bohater numeru – Śnieg

Przysłowia o śniegu Biegł, biegł, aż wpadł w śnieg. W śniegu nie ma noclegu. Utył jak bałwan od śniegu. Jan Piotra śnieżką, Piotr Jana granatem. (O nieadekwatnej reakcji) Ecie-pecie jak śnieg w lecie. (O dużych wydatkach) Cukru szukał, śniegu się nażarł. (O pomyłce) Śnieg ma na łbie. (O kimś siwym)  Nie uwierzy, póki nie zaśnieży. […]
Wszystko Będzie Dobrze
Wszystko jest śniegiem
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Wszystko jest śniegiem

Nie wierzysz? Przekona cię
Łukasz Lamża
580 schodków w dół
Świat + Ludzie
Ziemia

580 schodków w dół

Jak ocieplenie klimatu roztapia największy lodowiec francuskich Alp.
Adam Vaughan
W górę i w dół
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

W górę i w dół

Żeby powstał płatek śniegu, potrzebny jest pyłek – jakakolwiek drobina, na której mogłyby gromadzić się cząsteczki wody.
Łukasz Kaniewski
W chmurach jak w ulach
Świat + Ludzie
Ziemia

W chmurach jak w ulach

Sekret ostentacyjnej sześciokątności śnieżynek wyświetla
Tomasz Sitarz
Blejwas do piększydeł
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Blejwas do piększydeł

Ołów w kawałkach umieść w pojemnikach wypełnionych octem i zakop w świeżym oborniku, a po kilku tygodniach pojawią się na nim płatki najczystszej bieli. Ten przepis na idealną białą farbę obowiązywał – w różnych wariantach – przez 6 tys. lat.
Joanna Nikodemska
Piekarski tuzin faktów o trzynastce
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Piekarski tuzin faktów o trzynastce

Szczęśliwa? Pechowa? Wesoła? Z fatum liczby 13 zmaga się
Adam Węgłowski
Nowości ze świata nauki – 1/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Nowości ze świata nauki – 1/2020

Autorem tego przedziwnego eseju o barwach i snach jest nasz redakcyjny specjalista od rzeczy nie do końca niemożliwych
Tomasz Wiśniewski
Przykład z przyrody
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Przykład z przyrody

Inżynierowie inspirują się naturą, czym z kolei zainspirował się
Paweł Kafarski
Dom szczęśliwego sieroctwa
Świat + Ludzie
Marzenia o lepszym świecie

Dom szczęśliwego sieroctwa

W latach 60. XX w. w Amsterdamie podjęto próbę stworzenia idealnego domu dziecka. Dziś domów dziecka w Holandii już nie ma, świetna architektura Alda van Eycka pozostała.
Zygmunt Borawski
Architektura to sztuka społeczna
Świat + Ludzie
Edukacja

Architektura to sztuka społeczna

Rewolucja w dziedzinie nauczania architektury dokonuje się nie w wielkich europejskich ośrodkach, lecz na dalekiej amerykańskiej prowincji. O działalności Rural Studio w Newbern, w stanie Alabama, pisze
Marcin Szczodry
Patria w potrzebie
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Patria w potrzebie

Na turnus do krynickiego sanatorium, w którym zakrzywia się czas, zabiera Państwa
Grzegorz Piątek
Neurony przejmują władzę
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Neurony przejmują władzę

Jak to możliwe, że formy architektoniczne są w stanie wyrażać określone emocje albo nastroje? Odpowiedzi udziela warszawski architekt
Łukasz Stępnik
Od „Przekroju” do wykroju – 1/2020
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Od „Przekroju” do wykroju – 1/2020

W trzeciej odsłonie modowego projektu proponujemy kurtkę à la kufajka. Pomysł na ten fatałaszek wziął się z tęsknoty za stylistyką lat 80.: napami, odpinanymi rękawami i szerokimi ramionami, ortalionem i denimem.
Ewa Pawlik
To i owo na zimę
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

To i owo na zimę

Specjalistami w klonowaniu od lat pozostają Chińczycy. Już w 1963 r. udało im się sklonować karpia. Ciekawostki wybrała
Ewa Pawlik, Łukasz Kaniewski
Zimno jak w muzeum
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Zimno jak w muzeum

Z muzeum skradziono miotełkę do płaszcza Zygmunta Augusta. Czy uda się Wam znaleźć sprawcę? Autorem zagadki kryminalnej jest
Marcin Wroński
O pingwinach
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

O pingwinach

Ciekawostki zebrał i do „Przekroju” podał: „Stary Pingwin”.
Z Bogiem, Morganie Freemanie
Świat + Ludzie
Marzenia o lepszym świecie

Z Bogiem, Morganie Freemanie

Przez ostatnie trzy lata jeden z najbardziej znanych aktorów hollywoodzkich zjeździł wszystkie kontynenty w poszukiwaniu śladów Boga. Z Morganem Freemanem rozmawiał
Artur Zaborski
Modlitwa bez słów
Sztuka + Opowieści
Doznania

Modlitwa bez słów

Mężczyzna na skale, odwrócony tyłem, a w tle szaro-siny górski krajobraz. To z pewnością jeden z najsłynniejszych obrazów w historii. O tajemniczym dziele Caspara Davida Friedricha pisze
Anna Arno
Nie zmieniaj się
Sztuka + Opowieści
Doznania

Nie zmieniaj się

Czy warto się zmieniać? A jeśli tak, jak tego dokonać?
Anthony de Mello
W uścisku Saturna
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

W uścisku Saturna

W niedziele, kiedy wielu miejscowych wychodziło na spacer do parku leśnego – pełnego budek z piwem i kiełbasą – stawał tam na przyniesionym z domu krześle i przemawiał do ludzi. Tak właśnie zaczęła się kariera Teofila Ociepki.
Zbigniew Libera
Foto polo
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Foto polo

Śpiew to nie jedyna pasja Kachy Kowalczyk z zespołu Coals. Zapraszamy do przeglądu młodych zdolnych fotografów i artystów, których wybrała i opisała w zimowej odsłonie „To lubię!”.
Kacha Kowalczyk
Słownik staropolski
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Słownik staropolski

Wiecie, czym jest pikulik? Albo inderak? Znaczenie wyrazów, które Rej czy Potocki jeszcze rozumieli, a które wyszły już z użycia, przybliży słowniczek opublikowany w jednym z archiwalnych numerów „Przekroju”.
Joanna Olczak-Ronikier
Książkę robi się jak sweter
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Książkę robi się jak sweter

Przypominamy postać i twórczość Bohdana Butenki.
Sebastian Frąckiewicz
Nowy rok starego świata
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Nowy rok starego świata

Jakie prognozy na przyszłość snuł „Przekrój” dokładnie 30 lat temu? Co działo się wtedy w Polce, w Europie i w szerokim świecie? Po stronach archiwalnego numeru oprowadza
Ewa Pawlik
Wór wstydu
Sztuka + Opowieści
Doznania

Wór wstydu

Zamiast greckiego chóru występuje wypchany śmieciami wór. Autorem tego ekologicznego dramatu jest
Jarek Westermark
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Brokatowa marynarka w płomieniach

Było to ostatniej jesieni. Październik, zmierzch, warszawska Praga. Krążyły słuchy, że tego wieczoru coś – a może nawet ktoś – zapłonie. W oczekiwaniu, nie bez obaw, gromadziliśmy się w tłumek artystycznych gapiów na podwórku gmaszydła przy Lubelskiej 30/32.
Stach Szabłowski
Historyjka – Księgarz
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Historyjka – Księgarz

Mrożącą krew w żyłach historię księgarza, który nie mógł być księgarzem, streszcza
Tomasz Wiśniewski
Pierwiastek równowagi
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Pierwiastek równowagi

Wciąż nie wiadomo, w jaki sposób lit ratuje chorych przed nawrotami naprzemiennie pojawiających się stanów głębokiej depresji i ostrego pobudzenia. Ale wiadomo, że jest skuteczny. Książkę Waltera A. Browna „Lithium: A Doctor, a Drug and a Breakthrough” recenzuje
Paulina Wilk
Ładne strony – 1/2020
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Ładne strony – 1/2020

Ivan Chermayeff, Magdalena Rolka i Irma Boom. To kolejni projektanci książek, których poleca
Justyna Machnicka
Perły z odzysku – 1/2020
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Perły z odzysku – 1/2020

Te dwie książeczki o księżycu skradły dziecięce serca w czasach PRL-u.
Sebastian Frąckiewicz
Czytać albo nie czytać – 1/2020
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Czytać albo nie czytać – 1/2020

Lubicie czytać, ale nie wiecie, po jaką książkę sięgnąć w kolejny zimowy wieczór? Zerknijcie, co poleca
Bibliocreatio
Słuchać albo nie słuchać – 1/2020
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Słuchać albo nie słuchać – 1/2020

Muzyka potrafi poprawić nastrój lub go skutecznie zepsuć. O tym, po jakie płyty sięgnąć tej zimy, a jakich raczej unikać, pisze
Jan Błaszczak
Piękno formy, ciężar treści
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Piękno formy, ciężar treści

Przedstawiamy nasz wybór fotografii z tegorocznej, 23. edycji Paris Photo. Do francuskiej stolicy udał się redaktor prowadzący działu Foto
Tomasz Wichrowski
Moja walka o dobry klimat
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Moja walka o dobry klimat

Książkę nieznanego filozofa przyrody Davida Barsona, którą trudno, a nawet bardzo trudno zdobyć, recenzuje
Tomasz Wiśniewski
Superekspres himalajski
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Superekspres himalajski

Sile jego marzeń uległ nawet chiński reżim. Zarażający optymizmem Nepalczyk jako jedyny został w tym roku wpuszczony na położoną w Tybecie Sziszapangmę. Ta góra poddała się mu ostatnia. W rekordowym tempie zdobył wszystkie 14 ośmiotysięczników. Historię Nimsa opisuje
Paulina Wilk
Hokeista? Na bank!
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Hokeista? Na bank!

Jako nastolatek był fanem słynnego hokeisty Wayne’a Gretzky’ego i złodzieja Ronniego Biggsa. Kiedy dorósł, sam zaczął grać w hokeja i napadać na banki. Pod koniec lat 90. stał się najbardziej poszukiwanym przestępcą w Europie. Przez sześć lat wodził za nos policję w Budapeszcie i zyskał status bohatera narodowego. Historię Whisky Robbera przybliża
Wojtek Antonów
Bieg na biegun
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Bieg na biegun

W klasycznym biegu wygrywa ten, który przybiegnie pierwszy. Na Antarktydzie pierwszych może być więcej, czego dowodzi historia pewnego Amerykanina, Brytyjczyka i Norwega. Autorem artykułu jest
Andrzej Kula
Rozmaitości sportowe – 1/2020
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Rozmaitości sportowe – 1/2020

O nigeryjskich mistrzach sprintu, Japonkach ćwiczących sumo i skoczkach narciarskich z Chin pisze
Andrzej Kula
Szlachetna twarz sportu
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Szlachetna twarz sportu

To nieprawda, że historia pamięta tylko zwycięzców. Nie do wymazania z niej są sportowcy, którzy walcząc o zwycięstwo, przedłożyli nad nie przyzwoitość i uczciwość. Pisze
Piotr Żelazny
Psy jak malowanie
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Psy jak malowanie

Co na temat psów wiedzieli mistrzowie dawnego malarstwa? Sprawę postanowiła zbadać redakcyjna ekspertka od psich zachowań
Aleksandra Galewska
Karmiący Ptaki
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Karmiący Ptaki

Karmiący Ptaki, zwany też czasami Karmicielem, wcale nie sądził, że jest dobry. Nie uważał się też za szczególnego wielbiciela ptaków.
Wojciech Widłak
Szklana pułapka
Świat + Ludzie
Edukacja

Szklana pułapka

Pod względem recyklingu opakowań szklanych zajmujemy w Unii Europejskiej niechlubne piąte miejsce od końca. Recykling szkła do poprawki! Bo będzie z nami krucho. O problemie pisze
Aleksandra Kozłowska
Jak segregować śmieci
Sztuka + Opowieści
Doznania

Jak segregować śmieci

Jesteście pewni, że wiecie, co zrobić z kubełkiem po ogórkach albo tłustym papierem po twarogu? O tym, gdzie wyrzucać które odpady, pisze wierszem
Marcin Orliński
Jak rozpoczynać właściwie?
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Jak rozpoczynać właściwie?

Jak właściwie rozpoczynać lekturę „Przekroju”? Odpowiada kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Haiku na zimę
Sztuka + Opowieści
Doznania

Haiku na zimę

Kilka zimowych haiku.
Agenda katastrofisty – 1/2020
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Agenda katastrofisty – 1/2020

Przegląd najtragiczniejszych i najbardziej niefortunnych wydarzeń z minionych zim. Czyli wszystko może mieć straszne skutki, prezentuje
Adam Węgłowski
To jest
Sztuka + Opowieści
Doznania

To jest

Wiersz o bezbronności i czułości. Ale także o istocie poezji.
Wojciech Kass
Lekcja palenia
Sztuka + Opowieści
Doznania

Lekcja palenia

Tryptyk Jerzego Lewczyńskiego z 1974 r.
Dwa indyjskie wiersze
Sztuka + Opowieści
Doznania

Dwa indyjskie wiersze

Pewien mężczyzna nie zajmował się niczym pożytecznym, tylko bawił się ustawicznie głupstwami.
Rabindranath Tagore
To samo
Sztuka + Opowieści
Doznania

To samo

Wiersz o sercu, które „pracuje jak pszczoła po ciemku”.
Jan Twardowski
Ahoj, przygodo!
Świat + Ludzie
Edukacja

Ahoj, przygodo!

„Pragnęliśmy włas­nego miejsca, w którym będziemy mogli się bawić, używać wyobraźni i spędzać czas z ludźmi pełnymi energii, spontaniczności i chęci – mówią o sobie Jan Ebert i Michał Pakuła. – Takimi ludźmi okazały się dzieci”. Przedstawiamy fundację Edukacja Przygodowa.
Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 1/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 1/2020

“Może jestem głupi, ale wiem, co to miłość” – mówił Forrest Gump. Przedstawiamy zbiór cytatów o miłości
Jeżeli leżeć
Sztuka + Opowieści
Doznania

Jeżeli leżeć

Wiersz do czytania na leżąco napisał
Zbigniew Machej
Myśli psa Fafika – 1/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Myśli psa Fafika – 1/2020

Pies Fafik wyszczekał, przetłumaczyła
Ewa Pawlik
Najkrótsze nowelki – 1/2020
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Najkrótsze nowelki – 1/2020

Dostałem zaproszenie na ważną konferencję klimatyczną. Miałem wygłosić odczyt, którego konsekwencje mogły zmniejszyć emisję CO2 do atmosfery. Jednak na konferencję musiałbym lecieć samolotem, zwiększając w ten sposób emisję CO2. Co robić? – nowelki napisał
Wszystko Będzie Dobrze
Czym zastąpić zimą słońce?
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Czym zastąpić zimą słońce?

Podpowiada kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
List od Jarosława Iwaszkiewicza do Mariana Eilego
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

List od Jarosława Iwaszkiewicza do Mariana Eilego

Przypominamy archiwalny list z 1945 r.
Jarosław Iwaszkiewicz