Nie uwierzysz! Nie uwierzysz!
i
Kometa C/2022 E3, 27.01.2023 r., zdjęcie: Alessandro Bianconi, Edu INAF/Flickr (CC BY-SA 2.0)
Kosmos

Nie uwierzysz!

Szymon Drobniak
Czyta się 15 minut

Trudno uwierzyć, że zielona kometa niesie w sobie atomy węgla starsze niż nasz system planetarny, a muszki owocowe potrafią liczyć. I świetnie, bo nauka ma na to nieodparte dowody, których zrozumienie nie wymaga wiary.

Zaczęła w sposób, w jaki z reguły nie rozpoczyna się dyskusji naukowej. Badaczka, z którą od kilkunastu dni mozolnie śledziłem każdy ruch i drżenie skrzydeł 1243 muszek owocowych, wpadła do pokoju przygotowawczego i od progu wykrzyknęła: „Nie uwierzysz!”. Wymachiwała nieco zmiętym rulonem papieru, z którego wyzierały czerwone linie i słupki. Mrowie punktów – galaktyka genomów naszych maleńkich bzyczących towarzyszek. Właś­nie w tej gęstwinie liczb i zgromadzonych danych miało się skrywać to, co niewiarygodne. I najwyraźniej, mimo że wypełniało plik zadrukowanych kartek, nie mogło się zmieścić w statecznej głowie badacza.

Szkiełko i oko

Naukowcy często chlubią się tym, że nie ulegają takim słabostkom jak szok czy niedowierzanie, kiedy wspinają się po kolejnych szczeblach kariery. W końcu wiara jest domeną metafizyki – tego, co niemierzalne i trudne do obliczenia. Nauka jej nie potrzebuje. Sam proces badawczy został tak skonstruowany, że wiara w zasadzie nie ma tam nic do powiedzenia. Stosując się do reguł nauki oraz przyjętej metodologii, badacz zabija w sobie potrzebę „uwierzenia” w to, co próbuje odkryć czy opisać. Najpierw bowiem cierpliwie i metodycznie zgłębia luki ziejące z misternej konstrukcji wiedzy. Poszukuje punktów zaczepienia, niedopowiedzeń ominiętych przez poprzednich eksploratorów, zawieszonych wątków i pytań irytująco pozostawionych bez odpowiedzi. Takie dojrzewanie do adopcji

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 2/2023 Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 2/2023
i
Pierwsze zdjęcie egzoplanety – 2M1207b (fragment), VLT, ESO, 2004 r./zdjęcie: Wikimedia Commons (CC BY 4.0)
Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 2/2023

Łukasz Kaniewski

Mała gwiazda, duży kłopot

Astronomowie z Instituto de Astrofísica de Canarias poinformowali, że odkryli dwie planety krążące wokół gwiazdy GJ 1002 – czerwonego karła w gwiazdo­zbiorze Wieloryba. Obie są co najmniej wielkości Ziemi, obie krążą w ekosferze swojej macierzystej gwiazdy, a zatem w takiej od niej odległości, która pozwala na obecność płynnej wody na powierzchni planety. Teoretycznie mogłoby zatem istnieć na nich życie podobne do ziemskiego. Jednak jeśli sprawie przyjrzeć się bliżej, to choć hipotetycznie życie na odkrytych globach jest możliwe, w praktyce musiałoby pokonać wiele trudności.

Zacznijmy od tego, że gwiazda GJ 1002 jest mała (12% masy Słońca) i emituje niewiele energii, więc zdatne do zamieszkania ciała niebieskie muszą krążyć w niedalekiej od niej odległości. Bliskość gwiazdy macierzystej powoduje, że może zajść zjawisko obrotu synchronicznego – oznacza to, że planeta jest zwrócona zawsze tą samą stroną ku swojemu słońcu. Powoduje to ziąb i ciemność po jej jednej stronie, a nieznośny upał po drugiej.

Czytaj dalej