O Marii, co patrzyła w niebo O Marii, co patrzyła w niebo
i
„Alegoryczny portret Uranii”, Louis Tocqué, XVIII w., Sotheby's/Wikimedia Commons (domena publiczna)
Wiedza i niewiedza

O Marii, co patrzyła w niebo

Jan Pelczar
Czyta się 7 minut

Kopernik może nie była kobietą, ale w XVII w. w Świdnicy działała nie mniej zdolna astronomka. O Marii Cunitz słychać nawet w kosmosie – imię genialnej Ślązaczki nosi jeden z kraterów na Wenus, a planetoidę 12624 nazwano na jej cześć Mariacunitia.

„Da nam autograf?” – zastanawiają się na świdnickim rynku dwaj mężczyźni w średnim wieku. Spotykam ich przy ławce pomnikowej przedstawiającej postać kobiecą. Jeden z nich trzyma w ręku otwarty zeszyt z wklejonym zdjęciem. „Kto ma dać autograf?” – dopytuję. W odpowiedzi pokazują mi fotografię popularnej aktorki Soni Bohosiewicz. Wystąpi jeszcze tego wieczoru w Świdnickim Ośrodku Kultury z koncertem 10 sekretów Marilyn Monroe. „A od niej byście nie woleli?” – wskazuję na rzeźbę, ale mężczyzn już koło mnie nie ma…

Wszechstronnie uzdolniona

Postacią z ławki jest astronomka Maria Cunitz (1610–1664). Na kolanach trzyma swoje epokowe dzieło Urania propitia (Urania łaskawa, czyli astronomia uczyniona zrozumiałą). Dzięki precyzji i uporowi stała się jedną z najbardziej znanych kobiet nauki od czasów aleksandryjskiej Hypatii. Obliczała położenie planet na tyle skutecznie, że udoskonaliła Tablice rudolfińskie Keplera.

Od miejscowego historyka dowiaduję się, że Cunitz miała więcej

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Wędka czy ryba? Wędka czy ryba?
i
ilustracja: Tomasz Kozłowski
Edukacja

Wędka czy ryba?

Paulina Wilk

Jeśli chcesz komuś pomóc, najpierw dowiedz się o nim jak najwięcej. Nie stosuj złotych zasad, do każdego dobieraj rozwiązania szyte na jego miarę. I najważniejsze: nie wierz w oczywiste prawdy, cały czas sprawdzaj i pytaj – radzą Esther Duflo i Abhijit V. Banerjee, nobliści, badacze współczesnego ubóstwa.

Oboje jeszcze spali, kiedy zadzwonił telefon. Zegarki w Cambridge w stanie Massachusetts wskazywały dopiero piątą rano. Był październik 2019 r. Kiedy 47-letnia Esther Duflo, naukowczyni zajmująca się tematyką biedy i łagodzenia jej skutków, w końcu odebrała, przez moment mogła myśleć, że nadal śni. Usłyszała w słuchawce, że właśnie – jako druga kobieta w historii – otrzymuje Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii. Odpowiedziała pytaniem: „Wspólnie z kim?”.

Czytaj dalej