Przed Polakami, Niemcami, Czechami, Ślązakami, Celtami, kulturą łużycką i neandertalczykami Dolny Śląsk był krainą wulkanów, a niektóre z nich przywędrowały aż z półkuli południowej.
Marcin Kozłowski: Panie Profesorze, skąd tu te wulkany?
Dr hab. Marek Awdankiewicz: Dolny Śląsk to na geologicznej mapie Polski obszar dosyć wyjątkowy. Występujące tu skały świadczą o kilku okresach wzmożonej aktywności wulkanicznej w różnych warunkach. Wszystko zaczęło się około pół miliarda lat temu. Wtedy Dolny Śląsk nie istniał jeszcze jako zwarty obszar geograficzny. Kompleksy skalne, z których teraz się składa, powstawały najprawdopodobniej na półkuli południowej, a konkretnie na północnym obrzeżu Gondwany, ówczesnego superkontynentu.
I co się tam działo?
Przed ponad 500 mln lat litosfera, czyli zewnętrzna, sztywna powłoka Ziemi, ulegała w tym rejonie rozciąganiu w wyniku działania sił tektonicznych. To spowodowało, że pojawiały się w niej szczeliny, przez które magma bazaltowa płynęła w kierunku powierzchni, a czasem i na powierzchnię. Zapadnięty w wyniku tego rozciągania obszar, zwany ryftem, stopniowo wypełniała woda ze światowego oceanu.
