Spektakl o artystkach cyrkowych, performans o sztucznej inteligencji, a także turniej kalamburów literackich rozgrywany przez autorów i autorki. To tylko niektóre z wielu wydarzeń 12. Międzynarodowego Big Book Festival. Jego hasło brzmi: „Jesteśmy iluzją!”.
Istniejemy naprawdę, czy nam się tylko wydaje? Takie – filozoficzne – pytanie stawia w tym roku organizująca imprezę Fundacja „Kultura nie boli”. Odpowiedzi poszukuje w książkach.
Podczas weekendowego festiwalu czytania, który potrwa od 21 do 23 czerwca na dwóch scenach literackich Big Book Cafe w Warszawie, odbędą się m.in. spektakle, słuchowiska i debaty. Goście powalczą w kalamburach literackich, a uczestnicy są zaproszeni do przynoszenia własnych książek.
– Ugryziemy temat iluzji na poważnie i żartobliwie. Bo złudzenia bywają pułapką. Ale czy umielibyśmy bez nich żyć? Z jednej strony opowiadane samym sobie baśnie prowadzą nas na manowce, z drugiej czynią rzeczywistość znośną – zaprasza Anna Król, dyrektorka artystyczna festiwalu.
Na otwarcie w piątkowym spektaklu Panika zatańczy białoruski artysta Aliaksei Lubchanka. Przedstawienie reżyseruje tajemniczy Luukas Pärn, estoński twórca ukrywający się pod pseudonimem. Tytułowa panika to stan ekstremalny, w którym poczucie rzeczywistości jest zakłócone: czy w chwili kompletnego strachu w ogóle istniejemy, czy moc tracą wszystkie nasze zmysły?
Gdzie się podziały kobiety tworzące sztukę iluzji oraz cyrkówki, które przez lata pozwalały obrzucać się nożami i rozkrawać na pół podczas magicznych sztuczek? Upomną się o nie Karolina Sulej i Sabina Drąg w sobotnim widowisku Nie całkiem tajemnicze zniknięcie iluzjonistek. W atmosferze cyrkowego przedstawienia, z elementami najprawdziwszej sztuki złudzeń, pokazana zostanie herstoria zapomnianych artystek estrady.
Czy ułudą jest nasza wiara w wielkie możliwości sztucznej inteligencji? Sprawdzi to brytyjska poetka Hannah Silva, która w sobotnim performansie My Child, the Algorithm podejmie dialog z noworodkiem i algorytmem, w przewrotny sposób testując ich wrażliwość oraz mądrość.
W sobotniej debacie o tym, jakie są najpoważniejsze iluzje naszych czasów, co nas okłamuje i zwodzi we współczesnym świecie, udział wezmą: poetka Krystyna Dąbrowska, filozof i psychiatra Andrzej Leder oraz reżyserka Małgorzata Szumowska. – Złudzenia tworzymy we własnych umysłach, w najbardziej intymnych wymiarach naszego istnienia, ale przecież łudzimy się, a nawet oszukujemy także we wspólnotach i jako całe społeczeństwa – mówi Paulina Wilk, dyrektorka programowa festiwalu i autorka „Przekroju”. – O ile sztuka kina korzysta z iluzji otwarcie i zachwycająco, o tyle ekonomia czy polityka to już sfery, w których często dochodzi do manipulacji. Czy sztuka, język, siła naszego umysłu mogą nas obronić przez oszustwami? Porozmawiajmy! – zaprasza.
Prawdopodobnie najzabawniejszym punktem festiwalu będą niedzielne kalambury literackie, w których pod hasłem „Fikcje kontra fakty” zderzą się dwie drużyny. Autorzy non-fiction: Adam Robiński, Katarzyna Surmiak-Domańska i Beata Chomątowska powalczą z ekipą fiction: Ałbeną Grabowską, Grzegorzem Uzdańskim i Agatą Romaniuk. O co ten bój? O to, jakie gatunki literackie lepiej radzą sobie z dekonstruowaniem mitów oraz iluzji i najskuteczniej prowadzą do rzeczywistości. Zdarza się bowiem, że literacka fikcja lepiej radzi sobie z prawdą niż reportaż. Oprócz zabawy w pokazywanie tytułów książek autorzy podejmą też zupełnie poważną debatę.
Zbiorową iluzję stworzą same czytelniczki i czytelnicy – w niedzielne południe podczas spotkania „Książki naszych czasów” powstanie jednodniowa biblioteka marzeń. Znajdą się w niej wyłącznie te tytuły, które uczestnicy uznają za najbardziej wartościowe i najważniejsze w swoim życiu. Wystarczy taką książkę ściągnąć z domowej półki, wziąć na spotkanie i na chwilę wstawić na regał. Uczestnicy będą czytać fragmenty i opowiadać, dlaczego właśnie ten tytuł idzie z nimi przez życie. Tak stworzony księgozbiór zostanie opublikowany i stanie się inspiracją dla innych czytelników.
Na festiwal przyjeżdżają autorki z różnych krajów, m.in. powieściopisarki Amanda Svensson ze Szwecji i Trude Marstein z Norwegii, a także psycholożka Noémi Orvos-Tóth z Węgier. O premierowych książkach dyskutować będą m.in. eseista Jan Gondowicz, Sylwia Chutnik, debiutantka Ania Bas, tłumacz dzieł Marqueza – Carlos Marrodán Cassas, Marcin Napiórkowski oraz reporter Bartosz Józefiak.
W niedzielę, na zwieńczenie festiwalu, zaplanowano słuchowisko na żywo. Aktorski duet Daria Polunina i Mikołaj Kubacki zaprezentuje Kobietę bez głębi na motywach powieści System Amandy Svensson. Bohaterka tej literackiej iluzji budzi się pewnego dnia i zaczyna postrzegać świat jedynie w dwóch wymiarach – jej życiu brakuje głębi, zwraca się więc po pomoc do badacza umysłów. Muzykę do słuchowiska przygotowała Izabela Smelczyńska.
Wstęp na wszystkie wydarzenia Big Book Festival jest wolny. Spotkania odbędą się w Big Book Cafe (ul. J. Dąbrowskiego 81) i Big Book Cafe MDM (ul. Koszykowa 34/50) w Warszawie. Część wydarzeń będzie można obejrzeć online.
Pełny program znajduje się na stronie: bigbookfestival.pl.
„Przekrój” już po raz czwarty jest partnerem medialnym festiwalu.
Czytaj również:
