Jakiś czas temu media relacjonowały komiczne zajście w jednym z włoskich muzeów: sprzątaczka usunęła instalację, ewidentnie uznawszy ją za wymagający rychłej interwencji bałagan. Dla jednych był to dowód ostatecznej kompromitacji tzw. sztuki współczesnej, która oczywiście już dawno „rozminęła się” z tym, co „normalny człowiek” uznaje za „sztukę”. Drudzy znaleźli w niej przydatne exemplum do tłumaczenia filozoficzno-estetycznych zawiłości tejże sztuki: zgrabny punkt wyjścia do dyskusji nad tym, czy przypadkowo zostawiony przez sprzątaczkę w galeryjnej przestrzeni mop automatycznie staje się dziełem. Zamiast przytaczać ową anegdotę, można też obejrzeć The Square.

Ci od kompromitacji przyklasną zresztą twórcom jako pierwsi. Film Rubena Östlunda jest bowiem – między innymi – satyrą na świat sztuki. Akcja toczy się w prestiżowym sztokholmskim muzeum, a głównym bohaterem jest Christian, jego dyrektor. Na pozór wszystko gra, Östlund nie zwleka jednak ani chwili ze sprowadzaniem tego ideału na bruk. Film otwiera – znamiennie – scena obalenia pomnika, a potem rusza wyliczanka absurdów: galeryjna nowomowa, desperackie promocyjne wybiegi marketingowców, gorączkowa krzątanina między biegunami elitarności i masowości. Jest nawet wątek przypadkowo sprzątniętej przez obsługę ekspozycji.