W ostatnich dniach września Swietłana Aleksijewicz wylądowała w Berlinie, stamtąd ma przenieść się do Włoch, gdzie czeka na nią kolejna nagroda literacka. Jej współpracownicy zapewniają, że wybitna białoruska reporterka wróci do domu. Ale czy władze zechcą ją wpuścić? O literackiej i etycznej sile noblistki pisze Paulina Wilk

Jako opozycjonistka, pierwszą dekadę XXI w. musiała spędzić za granicą: w Niemczech, Francji, Włoszech. Ale gdy pięć lat temu widzowie Big Book Festival w Warszawie pytali ją, czy zostanie już na Białorusi, zapewniała: – Obiecałam to mojej wnuczce. Poza tym trudne życie na Białorusi można opisać tylko, żyjąc tam, w domu. Wielu nie może tego robić. Ja mogę i dlatego zostanę.

Młodym Białorusinom, którzy przyszli na spotkanie, by zapytać ją, jak mają żyć w niewoli, radziła, by za wszelką cenę starali się ocalić samych siebie, prywatność i związki. – Nie chcę, by na Białorusi wszyscy stali na barykadach. Chcę, żeby dentyści leczyli zęby, a krawcowe szyły sukienki – mówiła.

Swój antyreżimowy status zawdzięcza nie tyle politycznej działalności, ile dorobkowi literackiemu. Trudno o wyraźniejszy symbol sprzeciwu wobec ogromu cierpienia, jakie niosą ze sobą