Pegaz, gazu! – 1/2024 Pegaz, gazu! – 1/2024
i
źródło: Georgi Mashev, „Pegasus”; domena publiczna
Doznania

Pegaz, gazu! – 1/2024

Marcin Orliński
Czyta się 3 minuty

Literatura to jeden wielki dialog. No dobrze, czasami nie wielki, tylko średni lub nawet zupełnie mały. Tak jest w przypadku poniższych – nowych – gatunków poetyckich, które nie powstałyby, gdyby nie ich wdzięczne i dźwięczne pierwowzory.

Międzywronek

Znacie na pewno powiedzenie „Jeśli wejdziesz między wrony, musisz krakać jak i one”. Przysłowie to składa się z dwóch części, każda po osiem sylab. Aż się prosi – i wroni – by zrobić z tego zdania dystych. Jak pewnie zauważyliście, wrona to krótkie zwierzę, o długości raptem dwóch sylab. Kto zechce bawić się tą formą, będzie musiał się pogodzić z faktem, że nie pomieści ona wielkich, wielosylabowych tyranozaurów czy hipopotamów. Zobaczmy, co da się tu zrobić i zbroić! I jak zwykle zachęcam do naginania lub wręcz łamania formy.

* * *

Jeśli wejdziesz między knury,
ryj, aż będą lecieć wióry.

Informacja

Z ostatniej chwili! To druga z Twoich pięciu treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu. Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej!

Subskrybuj

* * *

Jeśli wejdziesz między pszczoły,
bzykaj goły i wesoły.

* * *

Jeśli wejdziesz między konie,
rób „patataj” w końskim gronie.

* * *

Wszedłeś właśnie między rysie?
Odtąd miej za rysia ty się.

* * *

Jeśli wejdziesz między drzewa,
kradnij jabłka, tak jak Ewa.

* * *

Jeśli wejdziesz między świerszcze,
pisz nie wiersze, ale wierszcze.

* * *

Jeśli wejdziesz między lisy,
chytry bądź i się nie rymuj.

Ocaliryk

„Czym jest poezja, która nie ocala/Narodów ani ludzi?” – pytał górnolotnie Czesław Miłosz w wierszu Przedmowa, rozpoczynając znany literacki dialog. Ryszard Krynicki odpowiadał, nieco bardziej przytomnie: „Czym jest poezja, co ocala?/Jedynie imiona, cienie/ludzi i rzeczy?”. Marcin Świetlicki ripostował zaś ironicznie: „Co to za poezja, która nie ocala/ani człowieka, ani robala?”. Dołączmy do tej pogawędki – wejdźmy rozmówcom w słowo:

* * *

Czym jest poezja,
jeśli to dźwięk pusty
tak dla krewetki,
jak i dla langusty?

* * *

Czym jest poezja,
której mówią „basta!”
turzyca brunatna
i turzyca palczasta?

* * *

Czym jest poezja,
gdy to puste słowy
tak dla źrebięcia,
jak i dla krowy?

* * *

Czym jest poezja,
która nie ocala
kostki brukowej, tui
i ogrodowego krasnala?

* * *

Na co poezja,
która nie jest dobra
ani dla człowieka,
ani dla bobra?

* * *

Na co poezja,
która jest zła
tak dla człowieka,
jak i dla gza?

* * *

Czym jest poezja,
która nie ma sensu
ani dla stolarza,
ani dla kredensu?

* * *

Czym jest poezja
i czy coś ocala
taką książkę mógłby
napisać Marian Stala.

Czytaj również:

12 doktorów w „Przekroju” 12 doktorów w „Przekroju”
i
rysunek: Marek Raczkowski
Promienne zdrowie

12 doktorów w „Przekroju”

Przekrój

Jak żyć lepiej, pełniej i spokojniej? Pomogą w tym zalecenia najlepszych specjalistów na świecie.

Istnieje pewne powiedzenie przypisywane Charliemu Chaplinowi: „Sześciu najlepszych lekarzy na świecie: Słońce, Odpoczynek, Ćwiczenia, Dieta, Szacunek do samego siebie, Przyjaciele. Trzymaj się ich na wszystkich etapach swojego życia i ciesz się zdrowiem”. Chociaż tak naprawdę nie zostało ono wymyślone przez Chaplina, tylko pochodzi ze starej rymowanki, to jednak zawarta w nim lekarska metafora świetnie pasuje do tego, co robimy. Przy czym Klinikę „Przekroju” prowadzi nie sześciu, ale dwunastu doktorów.

Czytaj dalej