Stoicki niepokój Stoicki niepokój
i
Kyliks z wizerunkiem Apolla, Muzeum Archeologiczne w Delfach, źródło: Wikimedia Commons
Pogoda ducha

Stoicki niepokój

Adam Aduszkiewicz
Czyta się 22 minut

Według Marka Aureliusza sztuka życia bardziej przypomina zapasy niż taniec. Czy można się zatem dziwić, że osiągnięcie słynnego stoickiego spokoju nie jest zadaniem łatwym?

Przy wejściu do świątyni Apolla w Delfach ‒ może na kolumnie, a może na drzwiach, nikt tego już dziś na pewno nie wie ‒ widniało znane wezwanie: „Poznaj samego siebie”. Maksyma ta intrygowała już starożytnych. Jeden z siedmiu mędrców, filozof, matematyk i astronom Tales z Miletu, na pytanie, co jest w życiu naprawdę trudne, odpowiada: poznać samego siebie. Autor przypisywanego Platonowi dialogu Alkibiades pisze z kolei: „Czy więc owo »Poznaj samego siebie« to jest łatwa sprawa i ten, kto umieścił to zdanie w świątyni boga Pytyjskiego, był jakimś prostakiem, czy też raczej trudna i nie dla każdego?”. Sam Platon zaś w Charmidesie stwierdza: „Ja po prostu uważam, że to jest rozwaga: znać siebie samego”.

Prawie na pewno nie jest to zadanie łatwe, a być może nawet tak samo trudne jak odpowiedź na pytanie: „Kim

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Umiar bez miary Umiar bez miary
i
Malarz Pana, waza (krater dzwonowaty) ze sceną Artemidy, która mierzy strzałą w upadającego Akteona atakowanego przez własne psy myśliwskie, około 470 r. p.n.e., Museum of Fine Arts w Bostonie; zdjęcie: domena publiczna
Opowieści

Umiar bez miary

Adam Aduszkiewicz

Nieokiełznana zachłanność i pycha nie będzie mieć innego końca jak tylko tragiczny – wiedzieli o tym starożytni, bo świetnie przecież znali gorzkie losy Tantala, Polikratesa i tylu innych nieszczęśników, którzy ulegli podszeptom aroganckiej bogini Hybris.

Kłopot z umiarem nie jest jedynie wizytówką współczesności. Spróbujcie wyobrazić sobie przepych i blichtr, jakim Polacy chcieli zaimponować rzymianom 27 listopada 1633 r. Tego dnia Jerzy Ossoliński, podskarbi wielki koronny, hrabia na Tęczynie, jako poseł króla Władysława IV uroczyście wjeżdża do Rzymu. Spotyka się z papieżem Urbanem VIII oraz wieloma rzymskimi dygnitarzami i posłami innych władców. Przygotowany i zapowiedziany wjazd polskiego poselstwa to dyplomatyczny spektakl wyreżyserowany zgodnie z regułami epoki. Jak wyglądał?  Wszystkiego nie sposób opowiedzieć, musi wystarczyć nam kilka scen.

Czytaj dalej