Przekrój lata 2021 Przekrój lata 2021
i
ilustracja: Marek Raczkowski
Wiedza i niewiedza

Przekrój lata 2021

Przekrój
Czyta się 3 minuty

1 czerwca

Dla pieszego krok niewielki, ale cywilizacyjny krok ogromny – polskie przepisy drogowe uznają pierwszeństwo pieszych na pasach.

5 czerwca

Państwa G7 uzgadniają wprowadzenie minimalnego podatku dla korporacji wynoszącego 15%. Ma to zapobiec notorycznemu dziś unikaniu płacenia podatków przez międzynarodowe koncerny.

23 czerwca

Izraelska firma Future Meat otwiera pierwszą na świecie fabrykę mięsa z probówki. Będzie ona wytwarzać 500 kg towaru dziennie, generując – w porównaniu ze zwykłą produkcją – 80% mniej gazów cieplarnianych i 100% mniej cierpienia zwierząt.

Informacja

Z ostatniej chwili! To pierwsza z Twoich pięciu treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu. Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej!

Subskrybuj

czerwiec, lipiec

Fala upałów i pożarów w Ameryce Północnej. Ginie ponad 600 ludzi.

4 lipca

Islandia ogłasza sukces badań nad skróceniem tygodnia pracy do czterech dni. Ta sama albo wyższa produktywność przy mniejszym ryzyku wypalenia – to najważniejsze efekty.

5 lipca

51 tys. lat – tyle liczą najstarsze znane nam dzieła sztuki, ogłosili archeolodzy niemieccy. Są to kawałki kości jelenia olbrzymiego rzeźbione w szewron, czyli w jodełkę. Twórcami tych zgrabnych bibelotów byli neandertalczycy z gór Harz.

11 lipca

Wiejski nauczyciel, rolnik i związkowiec Pedro Castillo wybrany nowym prezydentem Peru. „Nie powinno być biednych ludzi w bogatym kraju” – to jedno z jego haseł wyborczych.

12 lipca

Początek serii powodzi w Europie, które pochłoną 230 ofiar, przede wszystkim w Niemczech.

14 lipca

Amazońskie lasy emitują obecnie więcej dwutlenku węgla, niż absorbują – piszą naukowcy na łamach „Nature”. Większość emisji to skutek pożarów, często wzniecanych celowo, aby karczować teren pod uprawę soi lub pastwiska.

16 lipca

Unia Europejska ogłasza plan, by do 2030 r. zasadzić 3 mld drzew – nie tylko na terenach leśnych, lecz także we wsiach, w miastach oraz wzdłuż dróg, torów i kanałów. Wiwat, aleje!

***

Japończycy biją rekord prędkości Internetu: wynosi on teraz 319 Tbit/s. Znaczy to, że w sekundę można przesłać filmy trwające łącznie prawie dwa lata.

17 lipca

Pierwsza, trójosobowa załoga dociera do chińskiej stacji kosmicznej Tiangong. Ponieważ Międzynarodowa Stacja Kosmiczna kończy misję w 2024 r., Tiangong – przynajmniej przez jakiś czas – będzie jedyną jednostką załogową na orbicie.

19 lipca

Dzieci, które wychowują się w pobliżu lasu, o 16% rzadziej cierpią na problemy psychiczne – ogłaszają naukowcy z University College w Londynie. Łąki nie dają podobnego efektu – zastrzegają badacze.

***

Największy afrykański park narodowy, Salonga w Demokratycznej Republice Konga, nie jest już miejscem zagrożonym – uznaje UNESCO.

25 lipca

W Czarnogórze zostaje zarejestrowany pierwszy jednopłciowy związek partnerski – po roku od dopuszczenia takowych przez prawo. Zawierają go kobiety pochodzące z tego kraju, ale mieszkające za granicą. W Czarnogórze homofobia wciąż jest silna – mimo postępowego prawodawstwa.

29 lipca

Kluczem do długowieczności może być bogata flora jelitowa, wytwarzająca tzw. wtórne kwasy żółciowe – stwierdzają naukowcy japońscy na podstawie badań 100-latków.

30 lipca

(555468) Tokarczuk – to oficjalna nazwa półtorakilometrowej planetoidy okrążającej Słońce pomiędzy Marsem a Jowiszem. Imię nadali jej odkrywcy, Michał Żołnowski i Michał Kusiak.

lipiec, sierpień

Letnie igrzyska olimpijskie i paraolimpijskie. Gratulujemy wszystkim uczestniczkom, uczestnikom, ich partnerom i partnerkom, rodzicom, dzieciom, przyjaciołom i przyjaciółkom. A najbardziej dziewczynie Katarzyny Zillmann gratulujemy dziewczyny.

9 sierpnia

„Powszechne, szybkie i nasilające się” są skutki powodowanego przez ludzkość globalnego ocieplenia. Tak to właśnie określił szósty raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu.

11 sierpnia

Strajk w fabryce wełny mineralnej Paroc w Trzemesznie zakończony sukcesem i podpisaniem porozumienia między firmą a pracownikami. Strajki w przedsiębiorstwach prywatnych to dziś w Polsce sytuacja zupełnie wyjątkowa. Czy za przykładem Trzemeszna pójdą inni?

15 sierpnia

Talibowie przejmują Kabul. Jeden z ich przywódców, Zabihullah Mujahid, próbuje przekonywać, że jedyne, co się zmieni, to zakazana zostanie muzyka w miejscach publicznych. Ale to nie braku muzyki Afganki (i Afgańczycy) boją się najbardziej, tylko państwa wyznaniowego, które jej zabrania.

16 sierpnia

62,8 biliona cyfr ma najdokładniejsze jak dotąd przybliżenie liczby pi, wyliczone przez szwajcarskich naukowców i ich superkomputer. Gdyby całą tę liczbę napisać na papierowej wstędze, to okrąg, którego średnicę stanowiłaby ta wstęga, byłby od niej tyle razy dłuższy, ile by wynosiła liczba na tej wstędze napisana. W przybliżeniu.

18 sierpnia

Szkockie dzieci z uboższych rodzin będą dostawały od rządu Szkocji rowery – w ramach próbnego programu promującego ekologiczne środki transportu i mobilność społeczną.

sierpień

We are dying, help! – afgańscy uchodźcy na granicy polsko-białoruskiej błagają o ratunek. Polscy obywatele chcą pomóc, polska władza nie pozwala, stawia zasieki, wznosi płot.

Czytaj również:

Usnarz Górny Usnarz Górny
i
zdjęcie: Ewa Ostaszewska-Żuk/Helsińska Fundacja Praw Człowieka; dzięki uprzejmości autorki
Marzenia o lepszym świecie

Usnarz Górny

Piotr Stankiewicz

Kilka refleksji stoickich po wyjeździe na granicę z Białorusią. Pytanie to samo co zawsze: co robić?

Jak wiecie, stoicy dzielą wszystko na dwie kategorie. Do pierwszej wpadają te rzeczy i zdarzenia, które są od nas zależne w stu procentach. Do drugiej te, nad którymi nie mamy takiej kontroli. Realia są takie, że ogromna większość spraw mieści się – niestety czy stety – w tej drugiej szufladce. Tamże lądują geopolityka, losy państw, społeczeństw i planety jako całości. Nikt z nas nie może aktem myśli odwrócić kierunku zmian klimatu czy polityki mocarstw. To dotyczy nie tylko nas, szaraczków. Lektura wspomnień polityków niższej i wyższej rangi często przynosi wniosek, że również i oni wpływ na bieg zdarzeń mają raczej iluzoryczny.

Czytaj dalej