1 marca
Kusotymalek czarnobrewy, ptak uważany za wymarłego, zostaje zauważony po raz pierwszy od 170 lat na Borneo. Gdzieżeś ty bywał, kusotymalku?
19 marca
W CERN udaje się zarejestrować odderon, cząstkę teoretycznie przewidzianą w 1973 r. przez Leszka Łukaszuka z Węgrowa i Basaraba Nicolescu z Ploeszti.
20 marca
Turecki prezydent Recep Tayyip Erdoğan ogłasza, że Turcja wycofuje się z konwencji stambulskiej – o zapobieganiu przemocy w rodzinie. To niespotykany dotąd przypadek, tym boleśniejszy, że Turcja była pierwszym państwem, które – w 2012 r. – ratyfikowało konwencję.
22 marca
Ujawniona zostaje sprawa wrocławskiego dominikanina Pawła M., który przez lata krzywdził i wykorzystywał wiernych. Najwyraźniej o wszystkim wiedział prowincjał Maciej Ziemba.
23 marca
400-metrowy kontenerowiec „Ever Given” blokuje na tydzień Kanał Sueski. Przez te siedem dni mówi o tym cały świat, po kilku miesiącach już mało kto o tym pamięta, może oprócz armatora, który musi zapłacić mandat w wysokości 900 mln dolarów.
3 kwietnia
Uroczysta przeprowadzka mumii w Kairze. Szczątki 18 królów i 4 królowych na złotych ciężarówkach udających złocone łodzie przejeżdżają 5 km ze starego Muzeum Egipskiego do nowego Narodowego Muzeum Cywilizacji Egipskiej. Zostaje oddana salwa honorowa.
14 kwietnia
Najbogatsze nowozelandzkie firmy, o majątku powyżej miliarda NZ$ (4,5 mld PLN), będą musiały składać raporty o wpływie swojej działalności na klimat i środowisko. To pierwsze takie rozporządzenie na świecie.
20 kwietnia
Instrument MOXIE marsjańskiego łazika Perseverance wytworzył tlen na Marsie – z dwutlenku węgla dominującego w tamtejszej atmosferze gazu. Wydajność urządzenia wynosi 12 g tlenu na godzinę, czyli tyle, ile dużego drzewa – z tą różnicą, że w przeciwieństwie do roślin MOXIE produkuje toksyczny tlenek węgla (CO).
23 kwietnia
Tylko 3% powierzchni lądów Ziemi to ekosystemy nienaruszone przez człowieka – ustalił międzynarodowy zespół naukowców. Wyniki badań opublikował magazyn „Frontiers in Forest and Global Change”.
29 kwietnia
Chińczycy – za sprawą USA – nie są zapraszani na Międzynarodową Stację Kosmiczną, więc zbudowali własną. Umieścili właśnie na orbicie okołoziemskiej pierwszy moduł swojej stacji Tiangong – Pałac Niebiański. Jest to pałac zaledwie trzyosobowy, jednak bardzo istotny. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna w 2024 r. ma zakończyć działalność, a Pałac Niebiański pozostanie. Kogo Chińczycy do niego zaproszą, a kogo nie – zobaczymy.
•••
Tego dnia Kalifornia uzyskała 95% energii ze źródeł odnawialnych. To wielkie osiągnięcie, ponieważ stan ten jest gospodarczą potęgą plasującą się między Indiami a Niemcami.
1 maja
Pierwszy na świecie dom pogrzebowy przerabiający zwłoki na kompost, czyli Recompose z Seattle, ogłosił, że ze względu na tak duże zainteresowanie jego usługami planuje otwarcie trzech dodatkowych zakładów w zachodnich USA. Firma działa od początku roku. Koszt usługi to 5,5 tys. USD od ciała, kompostowanie trwa miesiąc.
4 maja
Po raz pierwszy udało się zidentyfikować warianty genów związane z długowiecznością – ogłosili naukowcy włoscy i szwajcarscy na podstawie badań przeprowadzonych wśród mieszkańców Sycylii liczących sobie 105 lat i więcej. Kluczowe miejsca w genotypie odpowiadają za naprawę DNA i apoptozę, czyli zaprogramowaną śmierć komórek.
5 maja
W jaskini Panga ya Saidi w Kenii odkryto najstarsze znane nauce miejsce pochówku. Grób ma 78 tys. lat. Trzyletnie dziecko zostało owinięte w skórę zwierzęcia i ułożone na boku, z podciągniętymi kolanami. Wiele rzeczy się od tamtych czasów zmieniło, ale nie ból rodziców.
6 maja
Obywatelka Mali rodzi dziewięcioraczki i wszystkie maleństwa przeżywają – rzecz dotąd przez medycynę nieodnotowana. Rodzice są zaskoczeni, ponieważ spodziewali się tylko siedmioraczków.
10 maja
Nepal apeluje do himalaistów, żeby – o ile to możliwe – oddawali zużyte butle tlenowe nepalskim lekarzom zmagającym się z epidemią COVID-19, zamiast zostawiać je na stokach gór. Władze kraju wystawiły na ten rok 700 pozwoleń dla wspinaczy, którzy w sumie zużyją 3,5 tys. butli, a raczej zamknięty w nich tlen.
11 maja
590 000 km² lasu (czyli mniej więcej tyle co powierzchnia Francji) odrosło samoczynnie na świecie w ciągu ostatnich 20 lat. Przyrodzie wystarczy nie przeszkadzać.
14 maja
Według raportu organizacji ILGA-–Europe Polska jest pod względem prawnym najmniej przyjaznym dla osób LGBT krajem w Unii Europejskiej i siódmym od końca w Europie. Wynik Polski to 13 punktów na 100. Dla porównania: Czechy otrzymały 26 pkt, Słowacja – 30, Belgia – 74, Białoruś – 12.
•••
Chiński robot Zhurong bezpiecznie ląduje na Marsie. Na tej samej planecie przebywają również amerykańskie łaziki Curiosity i Perseverance – ten drugi –wyposażony w pokładowy helikopter. Z racji odległości nie zachodzi ryzyko spotkania między nimi.
17 maja
Z badań przeprowadzonych przez University of New South Wales przy udziale ornitologów amatorów wynika, że na świecie jest około 50 mld dzikich ptaków. Czy to dużo? Nieco mniej niż każdego roku ludzkość zabija kurczaków.
18 maja
We wschodnich USA wykluwają się cykady, co zdarza się raz na 17 lat. Są bardzo głośne, bardzo liczne i zupełnie niegroźne.
21 maja
Zawieszenie broni w Strefie Gazy. Zostaje ogłoszone po 11 dniach bombardowań, w wyniku których zginęło około 250 osób, przy czym 95% po stronie palestyńskiej.
23 maja
Na rozkaz prezydenta Łukaszenki białoruskie siły powietrzne porywają samolot pasażerski linii Ryanair lecący z Aten do Wilna. Zmuszają pilota do lądowania w Mińsku i uprowadzają z pokładu białoruskiego dziennikarza dysydenta Ramana Pratasiewicza. Opinia międzynarodowa jest zszokowana.
26 maja
Akcjonariusze koncernu Exxon Mobil wybrali do zarządu dwóch aktywistów klimatycznych – ku niezadowoleniu szefów tej największej amerykańskiej spółki paliwowej. Tego samego dnia po drugiej stronie Atlantyku europejski potentat Royal Dutch Shell został zobligowany przez sąd holenderski do podjęcia kroków w celu zredukowania emisji CO2.
Czytaj również:
