Letni „Przekrój”

W letnim numerze badamy gwiazdy i zaglądamy do ludzkiego mózgu. Psychologów pytamy o młodzież, a filozofów o to, jak żyć dobrze. Przyglądamy się naszym strachom, sprawdzamy, kiedy nauka jest przyjemna, piszemy o chodzeniu i o nadziei, że będzie lepiej.

3574 2021

Spis treści

W tym numerze

W tym numerze

W tym numerze

Fundacja PRZEKRÓJ – zmieniamy się na dobre

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Fundacja PRZEKRÓJ – zmieniamy się na dobre

W „Przekroju” za słowami idą czyny. Dlatego my także zmieniamy się i otwieramy nowe sfery działalności.

Przekrój

Historyjka – Minotaur

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Historyjka – Minotaur

Jak to naprawdę było z Minotaurem, opisuje

Tomasz Wiśniewski

Przekrój wiosny 2021

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Przekrój wiosny 2021

Subiektywny przegląd wydarzeń minionej wiosny.

Przekrój

Sztuka + Opowieści

Opowieści

503

Niezwykłą telefoniczną znajomość wspomina Mateusz Kołczinger.

Mateusz Kołczinger

Samba na placu Defilad

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Samba na placu Defilad

O uchylonej furtce w żelaznej kurtynie pisze

Ewa Pawlik

Wielka metamorfoza

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Wielka metamorfoza

O pandemii i ucieczce z systemu z filozofem i ekonomistą Tomášem Sedláčkiem rozmawia

Paulina Wilk

Za zakolem rzeki

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Za zakolem rzeki

Pewnej nocy do szkoły w Beirze wtargnęła rozjuszona bestia. Hipopotam, a może hipopotozaur… Opowiadanie z Mozambiku.

Mia Couto

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Oko hipopotama

Uspokój się – radzą zwierzęta.

Michel Piquemal

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Lęk o lęk

Jako dzieci boimy się zasnąć przy zgaszonym świetle. Jako dorośli również miewamy problemy z zasypianiem, choć przeraża nas raczej perspektywa utraty pracy niż myśl, że pod łóżkiem czai się potwór. Rozmowa o różnych obliczach lęku z prof. Leszkiem Koczanowiczem.

Aleksandra Pezda

Dziewczęta na skraju załamania nerwowego

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Dziewczęta na skraju załamania nerwowego

Dorastające dziewczyny, chcąc sprostać wszystkim oczekiwaniom, doświadczają lęku ponad siły. Galopująca presja sprawia, że przestają marzyć i rezygnują ze ambicji.

Aleksandra Pezda

Radość życia, ból istnienia

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Radość życia, ból istnienia

Ach, ten strach. Wydawać się może, że my, dorośli, przeżywamy go ostatnio częściej. Ale czy na pewno? A co ze strachem w życiu naszych latorośli? Co napawa lękiem naszych małoletnich współobywateli?

Ewa Pawlik

Świat + Ludzie

Edukacja

Słodka trwoga

Książki dla dzieci bywają straszne – ale to dobrze!

Bartosz Janiszewski

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Król fantasy

Witajcie w pięknym i koszmarnym świecie Neila Gaimana.

Jakub Demiańczuk

Mądry wywiad – 3/2021

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mądry wywiad – 3/2021

Nie szkodzi, że rozmówca jest martwy, gdy wywiad przeprowadza

Tomasz Wiśniewski

Uczenie bez nauczania

Świat + Ludzie

Edukacja

Uczenie bez nauczania

O edukacji bez tresury i cierpienia mówi dr Marzena Żylińska. Notuje

Berenika Steinberg

Nie bój się tygrysa

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Nie bój się tygrysa

Nasze mózgi działają wciąż tak jak przed tysiącami lat. Jak poskromić lęk w duchu uważności, radzi

Jowita Kiwnik Pargana

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Zapach strachu

Nie tylko szczury wyczuwają emocje. Z prof. Jackiem Dębcem, psychiatrą z University of Michigan, rozmawia

Jowita Kiwnik Pargana

Krótka historia czarownic

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Krótka historia czarownic

O okrucieństwach popełnianych w imię walki z Szatanem pisze

Tomasz Wiśniewski

Coaching strachu

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Coaching strachu

Straszne rady przedstawia trio

Wszystko Będzie Dobrze

To my jesteśmy naturą

Świat + Ludzie

Ziemia

To my jesteśmy naturą

Przez ostatnie kilkaset lat sądziliśmy, że eksploatacja przyrody jest czymś naturalnym i dobrym. I choć takie podejście przyniosło nam korzyści, doprowadziło jednocześnie do degradacji środowiska naturalnego. Czas je ratować!

Beth Lord

Gry i zabawy z piekłem

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Gry i zabawy z piekłem

Piekło na ziemi, Dwa ognie, Nie taki diabeł straszny… Do zabawy zaprasza kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Strach ma wielkie oczy w wersji różnych poetów i poetek

Sztuka + Opowieści

Doznania

Strach ma wielkie oczy w wersji różnych poetów i poetek

Wiersze o strachu.

Wszystko Będzie Dobrze

Frankenstein i zmiana klimatu

Sztuka + Opowieści

Doznania

Frankenstein i zmiana klimatu

Ponad 200 lat temu nadszedł „rok bez lata”, kiedy chmura wulkanicznego pyłu przysłoniła słońce i gwałtownie obniżyła temperaturę na całym świecie. To, że dwa lata później wyszedł „Frankenstein”, wcale nie było przypadkowe.

Gillen D’Arcy Wood

Domagaj się zmiany!

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Domagaj się zmiany!

Naomi Klein napisała poradnik dla młodych obrońców planety. Znajdziemy w nim wnikliwą historię kryzysu klimatycznego z propozycją konkretnych działań.

Paulina Wilk

Jestem huraganem

Sztuka + Opowieści

Doznania

Jestem huraganem

O Amandzie Gorman świat usłyszał podczas inauguracji Joego Bidena. Poetka domaga się zmian społecznych. Występuje i wykorzystuje nowoczesne media, by jej głos wybrzmiał jak najpełniej i odbił się szerokim echem.

Bartosz Wójcik

Taniec na ścianie

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Taniec na ścianie

Po ścianach wspinaczkowych porusza się z gracją, można odnieść wrażenie, że ma palce ze stali. Jest silna i precyzyjna, jej ciało zapamiętuje najlepsze ustawienia, a głowa nieustannie analizuje żłobienia i pęknięcia w skale. O Ashimie Shiraishi pisze

Nick Paumgarten

Nieznane fakty z młodości sławnych ludzi

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Nieznane fakty z młodości sławnych ludzi

Kilka dotąd nieznanych faktów z życia znanych ludzi spisał kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Spacer w słuszną stronę

Świat + Ludzie

Edukacja

Spacer w słuszną stronę

Od stuleci protestujemy, maszerując. Dziś maszerują kobiety, młodzi obrońcy Ziemi, osoby dyskryminowane – chcą być dostrzeżeni i wysłuchani, domagają się zmian.

Paulina Wilk

Pątniczka pokoju

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Pątniczka pokoju

Mildred Norman wierzyła, że ludzie są dobrzy, tylko czasem potrzebują małej inspiracji do działania. Aby im ją dać, ruszyła w drogę. Dosłownie.

Ewa Pluta

Świat + Ludzie

Ziemia

Dziki dom

Nawet jeśli stracisz wszystko, możesz po prostu iść przed siebie, a dzika natura to najlepsze miejsce do życia. O doświadczaniu przemiany podczas bycia w drodze z Raynor Winn rozmawia

Paulina Wilk

Nomadzi trzeciego milenium

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Nomadzi trzeciego milenium

Nie mają tradycyjnych domów, żyją na kółkach. Ich losy stały się symbolem upadku amerykańskiego snu. Z Jessicą Bruder, autorką reportażu, na podstawie którego powstał nagrodzony trzema Oscarami film „Nomadland”, rozmawia

Agnieszka Fiedorowicz

Sztuka + Opowieści

Doznania

Wydeptywanie

Ci, którzy myślą, że sztuka współczesna zamknięta jest tylko w muzeach, chyba nigdy nie ruszyli tak po prostu przed siebie. Na spacer śladami Pawła Althamera, ale też bez żadnych śladów, zaprasza

Karol Sienkiewicz

Prosto i w lewo

Duch + Ciało

Złap oddech

Prosto i w lewo

Świat stanął z powodu pandemii. Ale może to właśnie najlepszy moment, żeby wyruszyć na pieszą wyprawę wzdłuż Bałtyku. Po drodze czekają bór bażynowy, tajęża jednostronna, no i przygoda!

Ewa Pawlik

Dziecko pyta, ekspert odpowiada

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Dziecko pyta, ekspert odpowiada

Znalezione na bałtyckiej plaży kamyki podarowaliśmy dziecku. Dziecko podziękowało i zapytało, czym te kamyki właściwie są i jak się je produkuje. Redakcja bezradnie rozłożyła ręce. Z pomocą przyszedł geolog

Andrzej Jagielski

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Spacer idealny

Filozof opowiada o różnych rodzajach chodzenia.

Marcin Polak

Halo, Christiansø?

Świat + Ludzie

Ziemia

Halo, Christiansø?

Jeśli marzysz o wakacjach na egzotycznej wyspie, nie musisz szukać daleko. Wystarczy 100 km na północ od Kołobrzegu. Podróż w stylu eko, pobyt w duchu slow. Poleca

Ewa Pawlik

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Moc co noc

Miejsca, w których można odnaleźć ślady dawnych cywilizacji, pobudzają wyobraźnię. Kurhany, kręgi oraz posągi kultowe przedstawiają

Ewa Pawlik, Szymon Rogiński

Ale po co chodzi?

Świat + Ludzie

Ziemia

Ale po co chodzi?

Około 400 mln lat temu nasi przodkowie skierowali ku lądowi najpierw swoje oczy, a następnie płetwy, które wkrótce stały się nogami. Czy był to dobry wybór? Zdania wśród ich potomków wydają się podzielone.

Mikołaj Golachowski

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Wspak

Chodzenie tyłem jest dla nas bardzo korzystne. Dziwne, że nie robimy tego cały czas!

Sylwia Niemczyk

Dyskretne ruchy słonecznika

Świat + Ludzie

Ziemia

Dyskretne ruchy słonecznika

Chociaż rośliny nie są demonami prędkości i nie dogonią odlatujących owadów, potrafią obracać się i wspinać, a także w sposób systematyczny i skoordynowany reagować na bodźce. O ruchach roślin pisze

Marcin Zych

Duch + Ciało

Żywioły

Życiodajny pył

Pył z Sahary sprawia, że śnieg w Alpach zmienia kolor, karaibskie upały się potęgują, a dobroczynne pierwiastki krążą w oceanach i roślinach.

Michał Brennek

Wyspa wysypisko

Świat + Ludzie

Ziemia

Wyspa wysypisko

Są miejsca na świecie, gdzie woda jest tak gęsta od plastiku, że przypomina galaretkę. Ratunkiem dla oceanicznych stworzeń są aktywiści.

Mały reportaż – 3/2021

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mały reportaż – 3/2021

O wyprawie na jedną z Wysp Salomona, zamieszkiwaną przez niezwykle flegmatyczną społeczność, opowiada

Tomasz Wiśniewski

Świat + Ludzie

Ziemia

Tratwa Thora

„Granice? Nigdy żadnej nie widziałem, ale słyszałem, że istnieją w umysłach niektórych ludzi” – mawiał słynny podróżnik Thor Heyerdahl. I organizował następne wyprawy.

Andrzej Kula

Mamy nowy kontynent?

Świat + Ludzie

Ziemia

Mamy nowy kontynent?

Wiele na to wskazuje! Zelandia to najmniejszy, najmłodszy, najcieńszy i najbardziej przykryty wodą ze wszystkich kontynentów.

Gdyby Polska była wyspą…

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Gdyby Polska była wyspą…

Jakie byłyby korzyści, a jakie straty?

Wszystko Będzie Dobrze

Maoryskie przebudzenie

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Maoryskie przebudzenie

Po latach tłumienia tożsamości kulturowej Maorysi zrzucają ostatnie z kolonialnych kajdan.

Maciej Wesołowski

Wytańczyć szacunek

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Wytańczyć szacunek

Czy taniec może być narzędziem walki z rasizmem? Może, jeśli jest to haka. Ta maoryska tradycja jest dziś żywa jak nigdy dotąd.

Andrzej Kula

Haiku letnie – 3/2021

Sztuka + Opowieści

Doznania

Haiku letnie – 3/2021

Chwila letniego rozmarzenia z poezją naszych Czytelników.

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Uśmiech mnicha

Zdarza się, że celebrytą zostaje doktor. I to nie w wyniku skandalu, lecz badań, które dowodzą, że jest najszczęśliwszym człowiekiem na świecie – człowiekiem medytującym!

Marcin Kozłowski

Złote myśli Ram Dassa

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Złote myśli Ram Dassa

Wymieńmy całe nasze ocenianie na docenianie. Odłóżmy nasze poczucie słuszności i zwyczajnie bądźmy razem.

Ram Dass

Najszczęśliwsze państwo świata

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Najszczęśliwsze państwo świata

PKB? Zupełnie nie! W Bhutanie miernikiem rozwoju całego kraju jest poziom zadowolenia z życia jego mieszkańców. Jak to działa w praktyce?

Kazimierz Pytko

Codzienna łaska

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Codzienna łaska

Kamyk, kwiat, ziarenko ryżu i skierowane do kosmosu słowa mogą zmienić życie na lepsze. I nawet nie trzeba mieszkać na Bali, by wypełnić życie rytuałami.

Wędrujący mędrzec

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Wędrujący mędrzec

Pewien lama spędził w jaskiniach o wiele więcej czasu niż Janosik i gdy już z nich wyszedł, hojnie rozdawał to, czego wcześniej wcale nie zrabował, tylko wymedytował – spokój, miłość, współczucie. I wtedy jego przygody dopiero się rozpoczęły!

Boskie połączenie

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Boskie połączenie

„Dawno temu nasz świat bardzo się różnił od tego, jaki widzimy dzisiaj – zaczął Indianin. – Było mniej ludzi i żyliśmy bliżej ziemi. Ludzie znali język deszczu, plonów i wielkiego Stwórcy. Wiedzieli nawet, jak mówić do gwiazd i ludzi nieba”… Co teraz?

Gregg Braden

20 kluczy do (o)tworzenia wszystkiego

Duch + Ciało

Pogoda ducha

20 kluczy do (o)tworzenia wszystkiego

Jak osiągnąć absolutne szczęście w 20 prostych, i nie tylko, krokach. Nie ma za co!

Przekrój

Wieje nudą? Posłuchaj, jak wieje!

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Wieje nudą? Posłuchaj, jak wieje!

Idź przed siebie. Jeśli masz w zwyczaju dreptać w rytm muzyki, to wyłącz tę ścieżkę dźwiękową i otwórz się na dźwięki na ścieżce.

Iza Smelczyńska

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Piękna więź

Mnich pyta mistrza: „Jak mogę wejść na Ścieżkę?”. Mistrz wskazuje na strumień: „Czy słyszysz ten strumień? Możesz wejść tamtędy”. Każdy buddysta to ekolog, ale czy każdy ekolog to buddysta? Zastanawia się

David P. Barash

Wędrowni muzykanci

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Wędrowni muzykanci

Językowych przybyszów zwykło się określać jako wyrazy zapożyczone. Dziwna to nazwa – jak już dawno zwrócono uwagę – bo przecież wyrazów takich się nie zwraca, „właściciela” nie pyta się o pozwolenie, on zresztą niczego nie traci, nie wyzbywa się rzeczy „pożyczonej”. Felieton o podróżujących słowach.

Mirosław Bańko

Świat jest modrzewiem

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Świat jest modrzewiem

Drzewo jest superpoczątkiem, pojemnym miejscem akcji i zaczynem opowieści. Możemy być więc pewni, że kiedy napotykamy drzewo senioralne, trafiamy na miejsce, w którym wiele się wydarzyło. Ale i równie wiele wydarzy…

Michał Książek

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Drzewo życia

Ukształtowany przed tysiącami lat, po wielekroć modyfikowany motyw drzewa życia trwa w kulturze do dziś, zachowując swoje archaiczne cechy.

Anna Arno

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Umysły roślin

Pogląd, że rośliny mogą wykazywać inteligencję, do niedawna nie mieścił się w wyobraźni ortodoksyjnych naukowców. Dziś nie mieści się w głowie, że tak późno tę roślinną mądrość dostrzegliśmy.

Niech się rozleje

Świat + Ludzie

Ziemia

Niech się rozleje

Zarządzanie zasobami ludzkimi jest dosyć ważne, ale zarządzanie zasobami wody jest ważniejsze. Zostań domowym menedżerem wody!

Łukasz Nowacki

Osiem zasad gospodarowania wodą

Świat + Ludzie

Ziemia

Osiem zasad gospodarowania wodą

Chcesz działać i zrobić coś dobrego dla siebie, przyrody, wody i klimatu? Zacznij od przyswojenia sobie podstawowych zasad zarządzania wodą w najbliższym otoczeniu.

Łukasz Nowacki

Wodne działania dla klimatu

Świat + Ludzie

Ziemia

Wodne działania dla klimatu

Rady zarówno dla fachowców, jak i dla każdego z nas przygotował

Łukasz Nowacki

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Sfazowana woda

Odkrycie czwartej fazy wody przybliża do zrozumienia fenomenu wody jako źródła wszystkiego. Badania Geralda Pollacka wykazały niezwykłą umiejętność wody, jaką jest gromadzenie energii słonecznej.

Dominika Bok

Permakulturowa mantra czystej wody

Świat + Ludzie

Ziemia

Permakulturowa mantra czystej wody

Poznajcie zasadę czterech S! To zestaw wskazówek, które każdemu umożliwiają zrozumienie obiegu wody w krajobrazie: od źródła do ujścia.

Łukasz Nowacki

Świat + Ludzie

Ziemia

Temat rzeka

Dlaczego potrzebujemy być blisko wody, co nam daje jej szum oraz moczenie bosych stóp i dlaczego tak dużo jej płynie w codziennym języku, wyjaśnia

Anna Berestecka

Świat + Ludzie

Ziemia

Żyjąca maszyna

Chcesz mieć własną oczyszczalnię wody? Nic prostszego – kompost na balkonie lub w ogródku to połączenie technologii z biologią. Czyni dla gleby cuda! Przetestował i opisał dla nas

Łukasz Nowacki

O tych, których zjadam za mało

Duch + Ciało

Dobra strawa

O tych, których zjadam za mało

Jeśli i Ty już w drodze ze straganu zjadasz połowę kupionych malin, przeczytaj koniecznie! Jak nie przeoczyć owoców sezonowych i niczego nie żałować zimą, radzi

Michał Korkosz

Chleb z kaszy gryczanej – prosty i powolny

Duch + Ciało

Dobra strawa

Chleb z kaszy gryczanej – prosty i powolny

Prezentujemy prosty przepis na chleb gryczany. Tylko z trzech składników!

Przekrój

Kuchnia syntetyczna dla najbliższych

Duch + Ciało

Dobra strawa

Kuchnia syntetyczna dla najbliższych

Książkę, która wychodzi naprzeciw nie tylko potrzebom konsumentów, ale także współczesnym korporacjom produkującym żywność, zrecenzował

Tomasz Wiśniewski

Do mięty poczuj miętę

Duch + Ciało

Dobra strawa

Do mięty poczuj miętę

Wydaje się rośliną zwykłą, powszechną i niekryjącą wielu sekretów, jednak rodzaj ten pełen jest trudnych do odróżnienia gatunków i mieszańców oferujących całą gamę przeżyć zapachowo-kulinarnych. O mięcie pisze

Łukasz Łuczaj

Wielkie mikroelementy

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Wielkie mikroelementy

Choć występują w ciele w ilościach śladowych, pełnią ważne funkcje. Poznaj prawdę o pierwiastkach podaną w pigułce, spisaną wierszem, a ozdobioną obrazkiem.

Łukasz Kaniewski

Kora zamiast doktora

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Kora zamiast doktora

Wystarczy wyjść z domu, przystanąć przed drzewem, położyć dłonie na korze i czerpać z jej mocy.

Anna Berestecka

W kwiecie wieku

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

W kwiecie wieku

Subiektywny przegląd roślin, które – wedle wschodnich i zachodnich wierzeń – mogą pomóc dłużej cieszyć się młodością.

Dominika Bok

Brak przyrody? Same szkody

Świat + Ludzie

Ziemia

Brak przyrody? Same szkody

Bycie w przyrodzie nie przychodzi nam już zupełnie naturalnie. O tym, jak pomóc małym ludziom zanurzać się w niej od początku, pisze

Jaimee Bell

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Sojuszniczki

Nastolatki z obu Ameryk angażują się w walkę o przyszłość planety. Ziemię trakują jak świętość, a za najlepszych nauczycieli życia uważają… rośliny i zwierzęta.

Aleksandra Lipczak

Najkrótsze nowelki – 3/2021

Sztuka + Opowieści

Doznania

Najkrótsze nowelki – 3/2021

“Szedłem ulicą, kiedy zobaczyłem, że idzie za mną nieprzyjemny facet o posturze zapaśnika. Czyżby mnie śledził?” Kolejną porcję najkrótszych nowelek przygotował kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Korzenie, które leczą

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Korzenie, które leczą

Gdy koronawirus zaatakował rdzenne społeczności Ekwadoru, ich członkowie zwrócili się o pomoc do swojej żywej biblioteki – lasu. Dżungla nieraz już ratowała ich przed zagrożeniem, które przyszło z zewnątrz.

Sylwia Niemczyk

Jak umierają encyklopedie

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Jak umierają encyklopedie

Rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej umierają z powodu COVID-19 dwa razy częściej niż białoskórzy. Dlaczego? O tym, jak złe rządzenie medycyną osłabiło zaufanie do leczenia, pisze

Julia Fiedorczuk

Ziemia do człowieka!

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Ziemia do człowieka!

Uwolnij się od wolnych rodników! Chodź boso, pozwól się rozładować, a być może pożyjesz dłużej. Radzi

Jakub Bas

Dawne praktyki i nowa wiedza, czyli o odtwarzaniu lokalnych systemów żywności

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Dawne praktyki i nowa wiedza, czyli o odtwarzaniu lokalnych systemów żywności

Dbajmy o glebę, bioróżnorodność i przyrost wiedzy. To najlepsza droga do zdrowej przyszłości.

Przekrój

Chemia szczęścia – zapanuj nad hormonami

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Chemia szczęścia – zapanuj nad hormonami

Garstka praktycznych informacji o dopaminie, oksytocynie, serotoninie i endorfinach.

Przekrój

3 ćwiczenia skupiania uwagi

Duch + Ciało

Złap oddech

3 ćwiczenia skupiania uwagi

“Wyobraź sobie, że jesteś w ogrodzie. To może być dowolny ogród: mały, wiejski, angielski, ogródek balkonowy – taki, w jakim czujesz się najlepiej” – tak zaczyna się jedno z ćwiczeń, które przygotowała

Magdalena Róża Skoczewska

Słoń czy Słońce?

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Słoń czy Słońce?

Wydaje się, że nie można pomylić słonia ze słońcem. Czyżby?

Wszystko Będzie Dobrze

Obcowanie z chwilą

Duch + Ciało

Złap oddech

Obcowanie z chwilą

Piękna chwil nie dostrzega się w pośpiechu, lecz w spowolnieniu, w snuciu.

Marcin Polak

Szybciej niż światło

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Szybciej niż światło

Jak cząstki przenikają przez bariery i skąd wiemy, że potrafią to robić z prędkością nadświetlną?

Natalie Wolchover

Psychotest: Jakim rodzajem energii jesteś?

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Psychotest: Jakim rodzajem energii jesteś?

Odpowiedz na kilka prostych pytań i w dwie minuty dowiedz się, jakim jesteś rodzajem energii!

Wszystko Będzie Dobrze

Fala czy cząstka?

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Fala czy cząstka?

Inspiruje pisarzy i artystów. Prowokuje do fundamentalnych pytań filozoficznych – o czas, sposób postrzegania rzeczywistości, a wreszcie także o samo istnienie. Jest równocześnie falą i cząstką. Światło.

Jan Pelczar

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Znajdź fotony!

W każdej z tych historyjek ukrył się jeden foton. Znajdziesz je wszystkie?

Wszystko Będzie Dobrze

Z punktu widzenia zwierząt

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Z punktu widzenia zwierząt

Wszechświat pławi się w fotonach. Ptasie pióra mienią się nadfioletem, jaszczurki lgną do rozjarzonych podczerwienią kamieni. W porównaniu z wieloma gatunkami jesteśmy niemal daltonistami.

Szymon Drobniak

Na srebrnej błonie

Sztuka + Opowieści

Doznania

Na srebrnej błonie

O nostalgii za fotografią analogową, chwytaniu siateczki srebrnych pikseli oraz o jej negatywie, czyli o świecie, którego już nie zobaczymy, z czułością pisze

Szymon Drobniak

Domowa elektrownia z bliźniaczym napędem

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Domowa elektrownia z bliźniaczym napędem

Felieton o życiowej energii, której w dzieciństwie mamy więcej niż w dorosłym życiu.

Mikołaj Łoziński

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 3/2021

Świat + Ludzie

Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 3/2021

Naukowcy ogłosili nowe wyniki badań dotyczące ciała niebieskiego znanego jako Oumuamua – pierwszego obiektu międzygwiezdnego, który odwiedził Układ Słoneczny. Z kolei w wodach jeziora Bajkał zanurzono olbrzymi detektor neutrin, o czym donosi

Łukasz Kaniewski

Mroczne sprawy kosmosu

Świat + Ludzie

Kosmos

Mroczne sprawy kosmosu

Ciemni towarzysze, ciemna materia i ciemna energia. Chociaż astronomowie lubią to, co się świeci, kosmos jest mroczny – przekonuje

Piotr Stankiewicz

Skurczone olbrzymy, puchnące karły

Świat + Ludzie

Kosmos

Skurczone olbrzymy, puchnące karły

Jeśli zastanawialiście się kiedyś, jak żyją gwiazdy – to ten artykuł jest dla Was.

Piotr Stankiewicz

Świat + Ludzie

Edukacja

Plemiona nauki

Dyscypliny naukowe to sztuczny twór, a nauki ścisłe nie istnieją w kulturowej i egzystencjalnej próżni. O konieczności przemyślenia tradycyjnych podziałów pisze

Marcelo Gleiser

Dżdżownice na pianinie

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Dżdżownice na pianinie

To wuj Karola Darwina zwrócił jego uwagę na dżdżownice: twórca teorii ewolucji zachwycił się nimi i dowodził, że zawdzięczamy im więcej, niż myślimy. Tak samo jak i reszcie ożywionego świata. Rozmowa z kulturoznawczynią i filozofką Justyną Schollenberger.

Aleksandra Gosk, Tomasz Sitarz

*** (nasze życie jest…)

Sztuka + Opowieści

Doznania

*** (nasze życie jest…)

W letniej „Wierszówce” o tym, że nasze życie jest obliczone na cztery psy, pisze

Piotr Grobliński

Dzieci wieloryba

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Dzieci wieloryba

Aborygeni z klanu Mirning trzymają w ryzach świat, który stworzył wieloryb. Wiedzą, że w przyrodzie nic nie można zmieniać, bo wszystko stanowi jedność. O tym, ile racji ma Pierwszy Naród, opowiada

Agnieszka Burton

To i owo – 3/2021

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

To i owo – 3/2021

Letnie ciekawostki zebrali

Ewa Pawlik, Łukasz Kaniewski

Niezwykłe odkrycie zespołu prof. Richarda Pumpkinsa

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Niezwykłe odkrycie zespołu prof. Richarda Pumpkinsa

Grupa uczonych powołanych przez University of Bristol miała za zadanie zweryfikować notatki Pumpkinsa. Jaki był rezultat tych badań?

Tomasz Wiśniewski

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Rok

Sztuka + Opowieści

Doznania

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Rok

W „Nowych wierszach sławnych poetów” przedstawiamy niepublikowany dotąd utwór Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.

Grzegorz Uzdański

Listy do Stanisława Lema od Sławomira Mrożka

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Listy do Stanisława Lema od Sławomira Mrożka

„Aż dziw, że krytycy tak uczciwie nie postępują, nie przyznają się jakoś do tego, że są także czytelnikam” – pisał w 1966 r. do Stanisława Lema.

Sławomir Mrożek

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 3/2021

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 3/2021

Powinniśmy starannie wyjmować z siebie wszystkie kolce, które kłują nas w osobowości innych.

Przekrój

Lato, krew i 15 milionów stopni

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Lato, krew i 15 milionów stopni

Zachód słońca to trochę obraz, a trochę rzeźba. Podziwiamy go i zapominamy o nim. Jak patrzeć na to zjawisko, zwłaszcza latem?

Stach Szabłowski

Żegnaj, Papciu!

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Żegnaj, Papciu!

Papcio Chmiel odszedł, pozostawiając na świecie trójkę niebanalnych, charyzmatycznych bohaterów kultowego cyklu komiksowego: Tytusa, Romka i A’Tomka. O wielopoziomowym, mądrym humorze i stwarzaniu świata pełnego kolorów pisze

Łukasz Chmielewski

Jerzy Bereś: przemożna wola bycia niepodległym

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Jerzy Bereś: przemożna wola bycia niepodległym

Nie chciał być jak inni. W poszukiwaniu własnej drogi zaczął od zera, od surowego drewna. Jego manifestacje artystyczne i oryginalne obiekty sztuki budziły niepokój władz PRL-u.

Zbigniew Libera

Pegaz, gazu! – 3/2021

Sztuka + Opowieści

Doznania

Pegaz, gazu! – 3/2021

Konkretyn i sztamburak to dwa nowe gatunki poetyckie, które w swojej absurdalnej rubryce przedstawia

Marcin Orliński

Patrzeć w przód

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Patrzeć w przód

O tym, czy Zachód myśli za dużo i czy idee europejskie zdewaluowały się, z Aleksandrem Sokurowem rozmawia

Karawaną przez pół świata

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Karawaną przez pół świata

Muhammad Ibn Battuta to kolorowa postać w świecie XIV-wiecznego islamu. Potrafił odnaleźć się w towarzystwie kupców, rebeliantów, dyktatorów. Wielokrotnie tracił i zyskiwał wielkie bogactwa, przemierzając średniowieczny Wschód. O sensacyjnych przygodach wiernego Allahowi podróżnika opowiada

Maciej Świetlik

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Palma

Wiersz o palmie, stworzył

Marcin Orliński

Przysłowia o fotonach

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Przysłowia o fotonach

Kiedy czujesz się jak foton?

Wszystko Będzie Dobrze