Wszystko jest śniegiem
i
zdjęcie: NASA/Erich Karkoschka (University of Arizona)
Wiedza i niewiedza

Wszystko jest śniegiem

Łukasz Lamża
Czyta się 10 minut

Czy wiecie, jak dostać się tam, gdzie z nieba spada deszcz galaktyk? Trzeba się wspiąć po drabinie abstrakcji.

Jest oczywiście wiele powodów, by kochać świat – i naukę, która go tak pięknie opisuje. Jednym z nich jest zjawisko, któremu na imię: uniwersalność. To uczone słowo odpowiada tak naprawdę prostej intuicji: że „to samo” może wydarzyć się w rozma­i­tych wcieleniach, ten sam scenariusz mogą odegrać rozmaici aktorzy. Poszukiwanie ukrytych podobieństw pomiędzy różnymi zdarzeniami to ulubiona zabawa umysłu ludzkiego, dążącego ku temu, co ogólne i abstrakcyjne. Cóż zilustruje nam to lepiej niż śnieg?

Sztubacy i starzec

Zanim wskoczymy w śnieg z deszczem, pomówmy jeszcze o samej metodzie. Słowo klucz na dziś to „abstrakcja”. Abstrahowanie polega w istocie na gubieniu detali w celu uzyskiwania czegoś ogólnego. Moje nieszczęśliwe zakochanie w Marysi i nieszczęśliwe zakochanie Jacka w Basi to oczywiście dwie zupełnie różne historie. I siedząc z Jackiem przy piwie, będę niecierpliwie czekał na swoją kolej, żeby się zwierzać – bo co ma problem Jacka do mojego problemu, prawda? Ale starszy pan, sączący swój Jägermeister, burknie do barmana, że ileż to on już takich historii słyszał od dziesiątek młokosów. I że czas to najlepsze lekarstwo. Starca nie interesuje, że Marysia to nie Basia, a ja to nie Jacek. Abstrahuje od tych detali, przechodząc tym samym od dwóch konkretnych złamanych serc do abstrakcyjnego pojęcia „nieszczęśliwego zakochania”.

Ab

Informacja

Twoja pula treści dostępnych bezpłatnie w tym miesiącu już się skończyła. Nie martw się! Słuchaj i czytaj bez ograniczeń – zapraszamy do prenumeraty cyfrowej, dzięki której będziesz mieć dostęp do wszystkich treści na przekroj.org. Jeśli masz już aktywną prenumeratę cyfrową, zaloguj się, by kontynuować.

Subskrybuj

Czytaj również:

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2020
i
zdjęcie: NASA; źródło: Unsplash
Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2020

Łukasz Kaniewski

Cuda na biegunach

Bieguny mają to do siebie, że często dzieją się tam dziwne rzeczy. Południowy biegun Księżyca jest prawdopodobnie najzimniejszym miejscem w Układzie Słonecznym. Bieguny Słońca obracają się wolniej niż jego równik. Nie mówiąc już o tym, że w pobliżu ziemskich biegunów można spotkać niezwykłe istoty: białe niedźwiedzie (na północy), pingwiny (na południu) oraz Mikołaja Golachowskiego (i tu, i tu).

Czytaj dalej