Do plecaka i walizki
Sztuka + Opowieści

Do plecaka i walizki

Łukasz Chmielewski
Czyta się 3 minuty

W pustyni i paszczy

Przygody etiopskie to jeden z najlepszych komiksów o Corto Maltese, piracie i awanturniku, którzy przemierza lądy i morza postwiktoriańskiego świata. W albumie znalazły się cztery krótsze fabuły, których akcja dzieje się w Jemenie, Etiopii, Somalii i Tanganice u schyłku pierwszej wojny światowej. Maltese trafia w środek konfliktów etnicznych i międzypaństwowych, jego tropem ruszają też tajemniczy ludzie-lamparty… Hugo Pratt napisał dynamiczne i mocno osadzonej w realiach społecznych, politycznych i kulturowych początku XX w. historie, które nie tylko wyznaczyły standardy opowieści awanturniczej w komiksie. One do dziś, po blisko pół wieku od premiery, są niedoścignionym wzorcem.

„Corto Maltese. Przygody etiopskie”, scen., rys. Hugo Pratt, kol. Patrizia Zanotti
„Corto Maltese. Przygody etiopskie”, scen., rys. Hugo Pratt, kol. Patrizia Zanotti
„Corto Maltese. Przygody etiopskie”, scen., rys. Hugo Pratt, kol. Patrizia Zanotti
„Corto Maltese. Przygody etiopskie”, scen., rys. Hugo Pratt, kol. Patrizia Zanotti

Ojcze naSz

Za enigmatycznym tytułem S. kryje się ciekawy formalnie i gęsty od emocji autobiograficzny komiks Gipiego (pseudonim Gian Alfonsa Pacinottiego). Album opowiada o Sergiu, ojcu autora, i ich wzajemnej relacji. Narracja jest rwana, wręcz poszarpana na emocjonalne i traumatyczne epizody z życia. Gipi zestawia ze sobą wydarzenia o różnym ciężarze dziejowym, takie jak wojna czy piknik, żeby pokazać, że dramat zawsze ma indywidualny charakter, a ocena sytuacji może być jedynie relatywna. Ukrycie ojca za pierwszą literą imienia jest symboliczne. To niewątpliwie próba ochrony jego prywatności i pamięci o nim, takich zabiegów używa się jednak także wobec oskarżonych. Formalnie album jest połączeniem komiksu i książki obrazkowej.

„S.”, Gipi
„S.”, Gipi
„S.”, Gipi
„S.”, Gipi

W cieniu muru

Mawil (pseudonim Markusa Witzela) jest mistrzem parabiograficznych historii o dorastaniu i wchodzeniu w dorosłość. Kinderland to potwierdzenie jego klasy. Komiks opowiada o nastolatku z NRD, akcja rozgrywa się tuż przed zburzeniem muru berlińskiego. Wschodnioniemiecka rzeczywistość bardzo przypomina schyłkowy PRL, ale są zasadnicze różnice, które nawet dla pamiętających tamte czasy mogą okazać się zaskoczeniem. Przede wszystkim uderza silne upolitycznienie szkoły, w której niemal każde dziecko ma być pionierem ideologii i przygotowuje propagandowe akademie. Berlin Zachodni nie jest symbolem wolności i demokracji, a rajem, w którym można kupić fajne rzeczy. Kinderland nie jest jednak komiksem historycznym. Mawil opowiada o nieco wyalienowanym nastolatku, dla którego kumpel, pierwsza miłość i gra w ping-ponga są całym światem. Wielka polityka jest w tle, a mur w Berlinie upada w świecie dorosłych.

„Kinderland”, Mawil
„Kinderland”, Mawil
„Kinderland”, Mawil
„Kinderland”, Mawil

Dyktatura zwierząt

Dystopijna wizja przyszłości, w której szowinizm gatunkowy został prawnie zakazany, a obdarzone podczas Wigilii ludzkim głosem i intelektem zwierzęta mszczą się za dawne krzywdy. Specjalne komisje badają przeszłość ludzi i przyznają im kategorie, które odzwierciedlają ich stosunek do zwierząt. W oczekiwaniu na wyrok główny bohater postanawia odwiedzić rodziców, którzy nie odrzucili dawnego porządku i zostali zamknięci w getcie… Debiutancki komiks Tomka Woroniaka Eden jest nie tylko świetną metaforą dla problemów współczesnego świata ze zjawiskiem równych praw, ale i przestrogą przed rekreacją ontologiczną rzeczywistości.

„Eden”, Tomek Woroniak
„Eden”, Tomek Woroniak
„Eden”, Tomek Woroniak
„Eden”, Tomek Woroniak

Zmartwychwstanie redaktora

Pereira jest redaktorem kulturalnym popołudniówki. Dnie wypełniają mu tłumaczenie Balzaka, picie przesłodzonej lemoniady i rozmowy ze zdjęciem zmarłej żony. Nie zauważa faszyzacji Portugalii doby Salazara. Przypadkowo przeczytany tekst zaowocuje znajomością, która wyrwie go z dotychczasowego letargu. Twierdzi Pereira to komiksowa adaptacja politycznego dreszczowca Antonia Tabucchiego pod tym samym tytułem, który wcześniej doczekał się ekranizacji z Marcellem Mastroiannim w roli głównej. Zachwycający warstwą graficzną album autorstwa Pierre’a-Henry’ego Gomonta traktuje o bierności, zaangażowaniu i mocy sprawczej jednostki.

„Twierdzi Pereira. Na podstawie powieści Antonia Tabucchiego”, Pierre-Henry Gomont
„Twierdzi Pereira. Na podstawie powieści Antonia Tabucchiego”, Pierre-Henry Gomont
„Twierdzi Pereira. Na podstawie powieści Antonia Tabucchiego”, Pierre-Henry Gomont
„Twierdzi Pereira. Na podstawie powieści Antonia Tabucchiego”, Pierre-Henry Gomont

 

Corto Maltese. Przygody etiopskie
scen., rys. Hugo Pratt, kol. Patrizia Zanotti
Egmont, 2018

S.
Gipi
Timof Comics, 2018

Kinderland
Mawil
Kultura Gniewu, 2018

Eden
Tomek Woroniak
Timof Comics, 2018

Twierdzi Pereira. Na podstawie powieści Antonia Tabucchiego
Pierre-Henry Gomont
Mucha Comics, 2018

Czytaj również:

Okrakiem na barykadzie
i
ilustracja: Ha-Ga
Opowieści, Sztuka + Opowieści

Okrakiem na barykadzie

Julia Pańków

Eryk Lipiński i Ha-Ga – małżeństwo rysowników działających w czasach, gdy satyra musiała walczyć w szeregach postępu. Przez dekady rozweselali też czytelników „Przekroju”. Zanim ich drogi się rozeszły, byli najsławniejszą parą polskiej karykatury.

– Jako dziecko miałam w domu dwa skrajne przekazy – mówi Zuzanna Lipińska. – Dla taty wszystko było proste. Uważał każdy swój pomysł za świetny i natychmiast go realizował. Powtarzał mi zawsze, że można osiągnąć, cokolwiek się chce. Mama nad wszystkim się zastanawiała, nieustannie się krytykowała. Nigdy nie była z siebie zadowolona.

Czytaj dalej