Pijak to obok I co dalej, szary człowieku? oraz Każdy umiera w samotności najbardziej znana powieść niemieckiego pisarza Hansa Fallady (pseudonim Rudolfa Ditzena).

Jego biografia jest burzliwa, naznaczona słabościami, osobistymi tragediami i doświadczeniem drugiej wojny światowej. Pisarz był alkoholikiem i morfinistą, wielokrotnie trafiał na odwyk. W młodości próbował popełnić samobójstwo i uznano go za niepoczytalnego. Po dojściu Hitlera do władzy powieści Fallady były cenzurowane, choć Goebbels cenił jego twórczość i widział w nim przyszłego autora opiewającego Trzecią Rzeszę. Pod koniec życia Fallada trafił do więzienia, po tym jak w pijackim szale postrzelił żonę. Za kratami zapisał około tysiąca stron, tworząc m.in. częściowo autobiograficznego Pijaka. Powieść ta doczekała się komiksowej wersji. Dzieło Jakoba Hinrichsa nie jest jednak klasyczną adaptacją. Jak sam przyznaje, książka wydała mu się nierówna, ale zafascynowała go postać pisarza. Dlatego postanowił zrobić swoisty kolaż i połączyć adaptację powieści z opowieścią o życiu jej autora. W komiksie losy Erwina Sommera przeplatają się z wydarzeniami z życia Hansa Fallady, tworząc koherentną, wręcz organicznie zrośniętą całość.

Hans Fallada, Jakob Hinrichs, „Pijak”

Opowieść zaczyna się banalnie. Interesy przestają dobrze iść, pojawią się tarcia w małżeństwie. W efekcie przykładny przedsiębiorca zaczyna pić i stacza się szybciej, niż kończą mu się pieniądze. Opisy uzależnień i skutków nałogów również nie są odkrywcze. Razem budują jednak bardzo prawdziwy obraz człowieka, który sobie nie radzi i upada. Dramat jest tym większy, że bohater ma przebłyski świadomości, w których potrafi racjonalnie ocenić swoje żałosne położenie. Nie może jednak już nic zrobić – nałóg zabił człowieka, którym do niedawna był. Został po nim jeszcze żywy wrak nakręcany wyłącznie uzależnieniem. Dzięki temu, że Hinrichs wzbogaca powieść wydarzeniami z życia Fallady, spektrum upadku jest mocniejsze i większe. Lektura Pijaka nie jest łatwa przez nagromadzenie opisów nałogów, pewną irracjonalność w zachowaniu uzależnionego bohatera, którego nie wszystkie decyzje łatwo zrozumieć, bijący z nich brak nadziei. Hinrichs wprawdzie daje odetchnąć czytelnikowi i jednocześnie dynamizuje opowieść, umiejętnie dzieląc ją na większe całostki fabularne, które niejako hic et nunc tworzy protagonista w więzieniu, ale lektura i tak jest przytłaczająca.

Hans Fallada, Jakob Hinrichs, „Pijak”

Pijak powstał w 1944 r., ale w komiksie rzeczywistość jest w pewnym sensie poza linią czasu. Akcja może rozgrywać się podczas wojny, po niej, a nawet bardziej współcześnie. Oczywiście nietrudno w tekście znaleźć kotwice czasowe, które wyraźnie wskazują konkretne daty, ale nie to jest ważne w tej opowieści. Hinrichs skupia się na człowieku, opowiada o dramacie, jaki rozgrywa się w każdej epoce. Dzięki temu komiks nabiera zdecydowanie uniwersalnego charakteru, a podejmowane w nim problemy brzmią bardzo realnie. Duża w tym zasługa warstwy graficznej. Hinrichs operuje odrealnioną, bardzo ekspresyjną kreską. Gruba, wyrazista i czarna konturówka zderzona jest z mocno nasyconymi barwami, wśród których dominują odcienie czerwieni i niebieskiego. Artysta różnicuje także samą stylistykę, sięgając po bardzo uproszczone, wręcz ikonograficzne przedstawienia czy zestawiając ze sobą pełną detali architekturę z anatomicznymi deformacjami. Dlatego wizualnie komiks nie tylko robi duże wrażenie, ale również bardzo dobrze oddaje i podkreśla treść.

Hans Fallada, Jakob Hinrichs, „Pijak”