Dla tych, których wiosna wygnała w przyrodę, a także dla tych, którzy podziwiają ją z kanapy. Zespół zawodowych czytelników z Big Book Cafe przygotował rekomendacje książkowe.
Pierwsze globalne badanie relaksu i odpoczynku – The Rest Test – pokazało, że zajęciem, które najlepiej regeneruje ludzi z różnych zakątków świata jest… czytanie. Nic nie przenosi do odległych miejsc i doświadczeń równie szybko i skutecznie jak dobra książka. Aby odsapnąć od codzienności i na chwilę wyjść z siebie, warto zanurzyć się w lekturze. Tylko jakiej?
Mamy podpowiedź!
Międzypokoleniowa dawka radości
„Tak już jest na świecie, że liliputy nie lubią, kiedy się przy nich wychwala olbrzymów” – stwierdza Dominik, oczytany, inteligentny i ogromny porcelanowy słoń z powieści Ludwika Jerzego Kerna. Przenikliwa, zabawna, napisana wyborną polszczyzną historia retro powraca w nowym wydaniu. W samą porę do rodzinnego czytania wśród majowej zieleni.
Ukazała się po raz pierwszy w 1964 r. Przenosi nas w czasy, gdy w szkołach używało się kałamarzy, ojcowie oglądali w telewizji hokeja, a matki robiły swetry na drutach. Ale PRL-owska rzeczywistość stanowi jedynie tło nieprawdopodobnych przygód pary niezwykłych bohaterów. Dominik, który niegdyś stał nieruchomo na wystawie apteki „Pod Słoniem”, teraz uczy się biegać, trąbić i… mówić. A Pinio – najniższy uczeń w klasie – u boku wielkiego przyjaciela jest w stanie sprostać każdemu wyzwaniu.
Książka została pięknie przypomniana z oryginalnymi ilustracjami Zbigniewa Rychlickiego. Humor, dystans i wyobraźnia Kerna sprawią, że czytelnicy bawią się świetnie, niezależnie od tego, ile mają lat.
Julia Rzemek – współtworzy program literacki Big Book Cafe
Ludwik Jerzy Kern, Proszę słonia, Wydawnictwo Dwie Siostry, 2023.
Nad Wisłę po zachwyt
Najpiękniejsza i najbardziej zdumiewająca książka krajoznawcza ostatnich lat. Podróżnik Mateusz Waligóra dotarł do najodleglejszych zakątków świata, przejechał na rowerze australijski interior i Andy, przeszedł pustynię Gobi, a w Boliwii – największą solną pustynię świata. Kiedy wybuchła pandemia, ruszył w Polskę. Szlak jego pieszej wyprawy wyznaczyła Wisła – Waligóra ruszył od jej źródeł pod Baranią Górą po ujście do Bałtyku. Autor eksploruje dziki brzeg rzeki, odwiedza nadwiślańskie wsie, miasteczka i miasta. Podziwia krajobrazy i opisuje naturę poszczególnych regionów, ale przede wszystkim rozmawia z ludźmi, którzy są wyjątkowo związani z królową polskich rzek: fascynatami historii, zbieraczami rzecznych skarbów, żeglarzami i szkutnikami, archeologami, hydrologami, biologami i ekologami. Książka, którą napisał z dziennikarzem Dominikiem Szczepańskim, to portret życia toczącego się nad Wisłą, dawnej i dziś. To opowieść o jej tajemnicach i potencjalnej przyszłości ilustrowana świetnymi zdjęciami Aliny Kondrat. Lektura zachęca, żeby ruszyć nad rzekę, najlepiej więc czytać nad jej brzegiem lub w kajaku!
Bartosz Kamiński – współtworzy program premier literackich Big Book Cafe
Dominik Szczepański, Mateusz Waligóra, Szlak Wisły. 1200 km pieszej przygody, Wydawnictwo Otwarte, 2023.
Sekrety nie toną
Komu marzy się wiosenny wypad nad wodę, a do tego w miejsce tajemnicze i nieoczywiste, temu polecamy wycieczkę w kierunku Bornego Sulinowa. A okolicę najlepiej poznawać z książkami Julii Łapińskiej pod pachą. Uwaga – czytanie grozi podróżą!
Na początek musi wystarczyć informacja, że miasto jest malowniczo położone nad jeziorem Pile w województwie zachodniopomorskim oraz że przed drugą wojną światową powstał tam niemiecki garnizon wojskowy, po 1945 r. przejęty przez Armię Czerwoną. Dwa kryminały Julii Łapińskiej osadzone na dawnych terenach wojskowych – Czerwone jezioro oraz Dzikie psy, drugi tom cyklu – silnie oddziałują na wyobraźnię. W Bornym Sulinowie straszą szczątki starych budynków niedziałającego już poligonu i pozostałości eleganckich niegdyś sal reprezentacyjnych. Do lat 90. cywile nie mieli wstępu na te obszary, ale po likwidacji jednostki przejęli poradzieckie obiekty. Na tle architektury zapomnianego i opuszczonego miasta rozgrywają się codzienne dramaty i niecodzienne wydarzenia. Ktoś buduje modny hotel, ktoś ginie w niewyjaśnionych okolicznościach, do kogoś strzelają.
Wątki kryminalne i tajemnice mieszają się z codziennymi problemami mieszkańców. W Dzikich psach autorka rozwija historie bohaterów, których przedstawiła w Czerwonym jeziorze – Kuby, Ingi, Miry. Tym razem jednak każe im nie tylko rozwiązać kryminalną zagadkę, lecz także zmierzyć się z osobistymi kłopotami i demonami przeszłości. Wciąga od pięt po czubek głowy!
Anna Król – dyrektor artystyczna i współtwórczyni Big Book Cafe
Julia Łapińska, Dzikie psy, Wydawnictwo Agora, 2023.
Odwaga dni ostatnich
Refleksyjna rzecz dla tych, którzy w czasie wolnym chcieliby nabrać dystansu do codziennych spraw. I są gotowi w tym celu wybiec nieco w przyszłość – ku własnej starości. Chwile wieczności norweskiej pisarki Kjersti Anfinnsen (tłum. Karolina Drozdowska) to słodko-gorzka opowieść o przemijaniu i pożegnaniu ze światem. Książka w 2022 r. była nominowana do Nagrody Literackiej Unii Europejskiej. Emerytowana kardiochirurżka, 90-letnia Brigette, zabiera czytelnika w sentymentalną podróż po swoim długim życiu. Fabuła ma dwa tory – retrospekcję i czasy współczesne – a bohaterka, która każdego dnia odważnie konfrontuje się z poczuciem osamotnienia i postępującym starzeniem, świadomie przeżywa zgodę na nieuchronny kres.
Z tej odwagi bierze się szczerość jej wspomnień o ukochanych mężczyznach, spełnieniu zawodowym i świadomej bezdzietności. Brigette mierzy się ze ślepotą, lukami w pamięci i „wyludnianiem się” codzienności. Choć stopniowa utrata sprawczości i pożegnania kolejnych bliskich sprawiają jej ból, kobieta nie traci radości życia. Pozostaje otwarta na nowe doznania, a nawet na miłość. Autorka balansuje między melancholią i sporymi dawkami sarkazmu, dotkliwą opowieść osładza ironicznym poczuciem humoru bohaterki. A śmiech to zdrowie, do samego końca!
Alicja Michalska – odpowiada za PR i komunikację z czytelnikami Big Book Cafe
Kjersti Anfinnsen, Chwile wieczności, Wydawnictwo ArtRage, 2023.
Zachwyt międzyplanetarny
Coś dla pragnących zanurzyć się w przyrodzie i krajobrazie. Wyostrza zmysły i otwiera serce na doznania. Nowa, poruszająca powieść Richarda Powersa (tłum. Dorota Konowrocka-Sawa) pomaga zachwycić się fenomenem życia na Ziemi. Ceniony amerykański autor stworzył współczesną fabułę będącą jednocześnie życzeniem lepszej przyszłości dla świata.
Owdowiały astrobiolog samotnie wychowuje synka o niezwykłej wrażliwości i nietuzinkowych talentach. Co wieczór, zamiast czytać bajki, przenoszą się obaj na wyimaginowane planety i studiują warunki niezbędne do powstania tam inteligentnych form życia. Podróżują także realnie – do parków narodowych, na biwaki, gdzie razem szukają ulgi i utulenia po stracie.
Chłopca, który zmaga się z wybuchami złości i zmiennymi nastrojami, lekarze próbują diagnozować, szukając medycznej etykiety dla jego pozornie nadmiernej czułości w stosunku do innych istot żywych. Ojciec jednak stara się podążać za przeżyciami syna, towarzyszyć mu i doceniać jego umiejętność dostrzegania prawdy, którą inni wolą wypierać. Powers przypomina, że dzieci widzą i silnie odczuwają zagrożenia wynikające z nadciągającej katastrofy klimatycznej. Ich zadziwienia, lęki czy chwile rozpaczy są adekwatne dla niesamowitości i kruchości świata. To znieczulica i spokój dorosłych wydają się nie na miejscu. Piękny język, połączenie motywów przyrody i nauki, a także zdolność wyprzedzania rzeczywistości o krok – wszystkie znane już talenty Powersa dają tu o sobie znać z imponującą siłą.
Paulina Wilk – dyrektor programowa, współtwórczyni Big Book Cafe i redaktorka „Przekroju”
Richard Powers, Zadziwienie , Wydawnictwo W.A.B., 2023.
Czytaj również:
