Jesienny „Przekrój”

Jesienią „Przekrój” cieszy się życiem i rozmawia o śmierci, m.in. z Frankiem Ostaseskim. Piszemy o Heródku, Violecie Parra, Tiziano Terzanim, o drzewach, chmurach i reinkarnacji. Odwiedzamy najpiękniejszy cmentarz świata, płyniemy Mekongiem i piszemy epitafia.

3567 2019

Spis treści

W tym numerze

W tym numerze

W tym numerze

Kiszony sos chili

Duch + Ciało

Dobra strawa

Kiszony sos chili

Przepis na kiszony sos chili podaje

Ryan Bromley

Grządki w mieście – ćwiczenia z ogrodnictwa

Dobra strawa

Grządki w mieście – ćwiczenia z ogrodnictwa

Pod ich rękami rosną zioła, sałaty, rzodkiewki i pomidory, a nawet bób, ziemniaki i bakłażany. O miejskim ogrodnictwie opowiada Monika Kucia. Czyta autorka.

Monika Kucia

Fundacja “Przekrój” przedstawia

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Fundacja “Przekrój” przedstawia

Bądźmy dobrzy dla Ziemi, a ona będzie dobra dla nas!

Przekrój

Przekrój lata 2019

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Przekrój lata 2019

Wesołe, smutne, dobre i złe, dziwne i niedziwne wiadomości wybrane dla Państwa przez redakcję „Przekroju”.

Czy pogoda pod psem? – 4/2019

Świat + Ludzie

Ziemia

Czy pogoda pod psem? – 4/2019

czyli „Przekrojowa” prognoza pogody na ciepłą i suchą jesień.

Michał Brennek

Czterech, czwartek

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Czterech, czwartek

Knajpa. Milicjant, piekarz, szewc i woźny w zarządzie miejskim. Cztery kieliszki co chwilę uderzają o stół. Rozmowa jest o uczciwości… Przedstawiamy nowe opowiadanie, którego autorem jest

Jacek Dehnel

Pogadajmy trochę o śmierci

Wiedza i niewiedza

Pogadajmy trochę o śmierci

„Uświadomienie sobie kruchości i zmienności rzeczy pozwala nam je głębiej doceniać, poczuć ich cudowność, wdzięczność za to, co nas spotyka” – z nauczycielem buddyzmu Frankiem Ostaseskim rozmawia

Tomasz Stawiszyński

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Bez końca

Im jestem starszy, tym mniej śmierć mnie zajmuje.

Zbigniew Libera

Sztuka + Opowieści

Doznania

pogrzeb

„Mój kuzyn nie żyje, a ja właściwie go nie znałam. On żył beze mnie i kochał, i umierał. A teraz słońce świeci i wszyscy mówią zdrowaśki” – pisze w komentarzu do swojego wiersza

Ida Dzik

Skąd grabarka miałaby wiedzieć, co to jest miłość

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Skąd grabarka miałaby wiedzieć, co to jest miłość

Jak napisać mowę pogrzebową, która rozzłości żałobników? Wystarczy trzymać się faktów z życia zmarłej. Zachęcamy do lektury opowiadania ukraińskiej pisarki

Tania Malarczuk

A teraz zniknę!

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

A teraz zniknę!

Szczęśliwi mogą na koniec powiedzieć: żyłem w pełni i tak, jak chciałem. Ale on podniósł poprzeczkę – pokazał, jak pięknie i treściwie umrzeć. Nazywał się Tiziano Terzani.

Paulina Wilk

Sztuka + Opowieści

Doznania

Starsi państwo

Zachęcamy do lektury wiersza, którego autorem jest Charles Simic.

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Zmyślona historia

czyli felieton językowy z coraz większym rozmachem.

Mirosław Bańko

Mniej znani mieszkańcy krain śmierci

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mniej znani mieszkańcy krain śmierci

Macharona, Hola i Anabesza przedstawia kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Wszyscy umrzemy

Sztuka + Opowieści

Doznania

Wszyscy umrzemy

Opowiadanie nie tylko dla dzieci.

Łukasz Kaniewski

Gad zapił bezę – 4/2019

Sztuka + Opowieści

Doznania

Gad zapił bezę – 4/2019

Skoro jesień, to i tematy ostateczne. Gad zakłada więc strój posępnego żniwiarza, ostrzy kosę i ze złowieszczym śmiechem rusza w teren. Epitafia, mortaliki i nekromeryki przedstawia

Marcin Orliński

Zdjęcia ostatnie

Sztuka + Opowieści

Doznania

Zdjęcia ostatnie

Przedstawiamy fotografie znanych osób wykonane niedługo przed ich śmiercią.

Ćwiczenia z umierania

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Ćwiczenia z umierania

Tego dnia nie będzie pracował. Rankiem medytacja i łagodna kawa, potem obiad z synem, czytanie z córką i wizyta w zoo. I jeszcze myśl o tym, że życie było piękne. Tak swój ostatni dzień wyobraża sobie niemiecki filozof.

Problem nadmiaru ciał

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Problem nadmiaru ciał

Filozofia zero waste jest dobra za życia, ale co począć ze sobą po śmierci? Umiera nas tak wielu, że brakuje miejsca dla ludzkich szczątków. Cmentarne innowacje opisuje

Paulina Wilk

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Epitafia

„»Przekrój« to jest taka mafia/która zbiera epitafia” – ogłaszała wesoło redakcja w wydaniu nr 177 (35/1948) „Przekroju”. Krótkie, żartobliwe wierszyki na temat zmarłych często nadsyłali czytelnicy, którzy znaleźli je na cmentarzach w różnych częściach Polski, ale też autorzy sami układający tego typu teksty. Najciekawsze epitafia z archiwalnych numerów „Przekroju” wybrał

Marcin Orliński

Śmierć albo skok na bombę

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Śmierć albo skok na bombę

O tym, czym jest życie, a czym śmierć, z ekspertami w wieku przedszkolnym rozmawia

Ewa Pawlik

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Śmierć poety

Przenieśmy się w przyszłość. Myślicie czasem o chwili swojej śmierci? Zastanawialiście się, co po sobie zostawicie na tym świecie? Przypominamy opowiadanie z numeru 2175/1987.

Alberto Vanasco

Sztuka + Opowieści

Doznania

Mowa ciszy

Umieramy codziennie po trochu. Za każdym razem, kiedy coś się kończy, na przykład tekst w „Przekroju”.

Wakacyjna atrakcja: zombifikacja

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Wakacyjna atrakcja: zombifikacja

Na Haiti nie tylko można spotkać żywego trupa, ale nawet nim się stać! Zbadał to osobiście i zdążył opisać specjalnie dla „Przekroju”

Adam Węgłowski

Niezwykłe odkrycie dr. Freda Wilsona

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Niezwykłe odkrycie dr. Freda Wilsona

…z Howard Hughes Medical Institute dotyczące ludzkiego starzenia się. Według teorii Amerykanina starzenie miałoby być wywołane spiętrzeniem przeszłości w ciele, którego – jego zdaniem – można unikać. O prawdziwości badań przekonuje

Tomasz Wiśniewski

Mądry wywiad – 4/2019

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mądry wywiad – 4/2019

Z prof. Janem Stefaniukiem, psychologiem, psychiatrą, kulturoznawcą, specjalistą w dziedzinie reinkarnacji, rozmawia

Tomasz Wiśniewski

Różne wcielenia reinkarnacji

Sztuka + Opowieści

Doznania

Różne wcielenia reinkarnacji

W wędrówkę dusz wierzymy, lub wierzyliśmy, jak świat długi i szeroki. Jak zauważył Wolter, „urodzić się po raz drugi jest równie zdumiewające, jak urodzić się po raz pierwszy”.

Tomasz Wiśniewski

Mały reportaż – 4/2019

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mały reportaż – 4/2019

Tym razem nasz nieustraszony reporter złożył bardzo przejściową wizytę w miasteczku Bardo

Tomasz Wiśniewski

Kup pan Przekrój

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Kup pan Przekrój

O jednej z najdziwniejszych „Przekrojowych” okładek i o burzliwych latach 90. pisze

Ewa Pawlik

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Żart

Burzliwe spotkanie Morza Śródziemnego z Bałtykiem relacjonuje

Dariusz Rzontkowski

Udomowieni przez koty

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Udomowieni przez koty

Kochamy koty za to, że są ładne, miękkie i ciepłe oraz wydają fajne dźwięki, kiedy są zadowolone. Ale to również słodcy mordercy i majestatyczni anarchiści.

Mikołaj Golachowski

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Kociariusz

O trzynastu kotach, które zmieniły historię niejednego człowieka.

Katarzyna Sroczyńska

Bohater numeru – Kot

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Bohater numeru – Kot

Kocie przyśpiewki, rady mądrego kota i ciekawostki historyczne wymiauczane i wymruczane przez

Wszystko Będzie Dobrze

Burza przed ciszą

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Burza przed ciszą

Kończy się świat, jaki znamy – krótka era globalnej dominacji Zachodu. To, co niezwykłe, stało się codziennością. Pisze

Kacper Pobłocki

Przed wielką ucieczką

Świat + Ludzie

Ziemia

Przed wielką ucieczką

Sięgnęliśmy dna i możemy zmierzyć głębokość naszego upadku. To dokładnie 10,898 metrów pod powierzchnią oceanu. Tak symbolicznie można skwitować zagrożenie, które ludzkość – a właściwie jej bogatsza część – sama na siebie ściągnęła. Ostrzega

Agata Kasprolewicz

Utracone marzenie o przyszłości

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Utracone marzenie o przyszłości

Żeby się zmierzyć z katastrofą klimatyczną, musimy odrzucić optymistyczną wiarę w wieczny postęp – z filozofem Clive’em Hamiltonem rozmawia

Agata Kasprolewicz

Polityczna prognoza pogody

Świat + Ludzie

Ziemia

Polityczna prognoza pogody

Duże wahania temperatury, susze i mrozy zmieniały bieg dziejów Europy. Nawet wówczas, gdy miały miejsce w zupełnie innej części świata, bo taki mamy klimat. Pisze

Andrzej Krajewski

Imperium Aleksandrin

Wiedza i niewiedza

Imperium Aleksandrin

W 706 roku od założenia Rzymu nasz świat zmienił się nie do poznania: za sprawą pewnej biblioteki, którą ocalił słynny strażak ochotnik. Alternatywną historię świata prezentuje

Adam Węgłowski

Beduini i piaskonauci

Świat + Ludzie

Kosmos

Beduini i piaskonauci

W 2018 r. na pustyni Dhofar utworzono marsjańską bazę, w której analogowi astronauci przez cztery tygodnie ćwiczyli chodzenie, pobierali próbki skał, uprawiali rośliny i przeprowadzali eksperymenty. Pisze

Musisz zmienić swoje życie

Duch + Ciało

Złap oddech

Musisz zmienić swoje życie

Boimy się o naszą kruchą naturę. Potrzeba uodpornienia na niebezpieczeństwa, jakie przynosi życie, łączy nas wszystkich, bez wyjątku. Pisze

Tomasz Stawiszyński

Był sobie raz dobry cesarz

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Był sobie raz dobry cesarz

Zobaczył śmierć 100 tys. osób i przeżył nawrócenie. O cesarzu Asioce, jednym z najszlachetniejszych władców w historii, pisze

Tomasz Wiśniewski

Mniej znane przemiany w dziejach alchemii i wiedzy hermetycznej

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mniej znane przemiany w dziejach alchemii i wiedzy hermetycznej

O przemianie złota w pazłotko, siekierki w kijek czy Plutona w karła pisze

Wszystko Będzie Dobrze

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Dziewięciousta

Oto opowieść o rzece, która utraciła swoje zakończenie i której ludzie skradli moc. W podróż po Mekongu zaprasza

Paulina Wilk

Podniebne pojezierze

Ziemia

Podniebne pojezierze

O wodzie nad naszymi głowami pisze fizyczka atmosfery

Aleksandra Kardaś

Horoskop chmurny

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Horoskop chmurny

Cirrus czy cumulus? Jaką chmurą jesteś?

Duch + Ciało

Żywioły

Wieje

Potężne drzewa łamie, a trzciną lekko kołysze. Relacjom, jakie z wiatrem miewali bohaterowie liryczni, postacie mityczne, a także ona sama, przygląda się

Renata Lis

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Służba obłokom

Cirrusom i cumulusom na płótnach dawnych mistrzów przygląda się

Anna Arno

Bohater numeru – Chmury

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Bohater numeru – Chmury

Czasem pozwól sobie na to, żeby przejść bokiem. Radzi kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Prorok od pieńków

Sztuka + Opowieści

Doznania

Prorok od pieńków

Uchodził za odmieńca. Grywał na skrzypcach dziwaczne melodie, spał po chlewach i tworzył gnotki – drewniane rzeźby aniołów i świętych. O Karolu Wójciaku, bardziej znanym jako Heródek.

Berenika Steinberg

Straciłem przyjaciela

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Straciłem przyjaciela

Utrata bliskiego przyjaciela jest zawsze szalenie bolesna. Bonza, czworonożnego druha, opłakuje

Wdzięk wdzięczności

Duch + Ciało

Złap oddech

Wdzięk wdzięczności

Prawdziwa wdzięczność, taka, która wiąże się z głębokim wzruszeniem, przynosi pożytek nie tylko naszemu umysłowi, ale i ciału. Pisze

Marcin Kozłowski

Życie prześpiewane

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Życie prześpiewane

W swoim najsłynniejszym utworze złożyła hołd życiu, a pół roku później w namiocie cyrkowym to życie sobie odebrała. O Violecie Parra, legendarnej chilijskiej pieśniarce, pisze

Aleksandra Lipczak

Toksyczne spadki oraz inne niewdzięczne przypadki

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Toksyczne spadki oraz inne niewdzięczne przypadki

Gdy w życiu nie czeka człowieka już zbyt wiele radości, można na pożegnanie zrobić swoim bliskim coś tak przewrotnego, że wszyscy będą o tym pamiętać jeszcze bardzo długo.

Andrzej Krajewski

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Milczenie i rytuał

W Polsce spraw przemilczanych jest bardzo wiele. Wysunąłbym nawet tezę, że duża część polskiej tożsamości zbiorowej opiera się na rytuałach przemilczania, głęboko spajających wspólnotę.

Rozum wystrychnięty na dudka

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Rozum wystrychnięty na dudka

Stoisz przed wyborem: rozum czy szaleństwo? A może zupełnie nierozsądnie byłoby nie poddać się sercu, które każe szaleńczo kochać albo pracować na rzecz przemiany, w którą się wierzy, choćby sprawa wydawała się przegrana? Zastanawia się

Adam Aduszkiewicz

Tradycja wynaleziona

Duch + Ciało

Dobra strawa

Tradycja wynaleziona

Z ziemi włoskiej do polskiej przywędrowały m.in. kotlet schabowy (przez Austrię) i pomidory pochodzące z Ameryki Południowej. Od Arabów mamy pieprz i inne przyprawy, Żydzi zostawili karpia po żydowsku i chałkę.

Monika Kucia

Dieta cud – 4/2019

Duch + Ciało

Dobra strawa

Dieta cud – 4/2019

O musztardzie i ogródkach na dachu pisze

Monika Kucia

Pomaganie od kuchni

Duch + Ciało

Dobra strawa

Pomaganie od kuchni

Efektywny altruizm zakłada, że każdy z nas ma chęć i moralny obowiązek pomagania. Dlatego też zajmuje się nie tym, czy warto, ale tym, jak robić to najefektywniej. Dodatkowo przepis na wyjątkowe ziemniaki efektywnego altruisty!

Marta Dymek

Jak można posiąść rozległą wiedzę tradycyjnej krija jogi?

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Jak można posiąść rozległą wiedzę tradycyjnej krija jogi?

W Europie i na świecie nieustannie organizuje się wiele seminariów kriya-jogi. W Polsce najbliższe odbędzie się jesienią tego roku. Podczas weekendowego spotkania wszyscy chętni poznają pięcioraką ścieżkę Babaji Kriya Yoga.

Medytacje jesienne

Duch + Ciało

Złap oddech

Medytacje jesienne

Pozwól sobie na chwilę relaksu i kontemplacji. Zaprasza

Smutki uboczne – 4/2019

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Smutki uboczne – 4/2019

Jesienne smuteczki z nutką humoru rozważa

Piotr Stankiewicz

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Wiek emocji

Wierzysz, że z wiekiem czujemy się coraz mniej szczęśliwi? Pierwsza wiadomość jest taka, że podobnie uważa większość ludzi. Druga brzmi: to nieprawda.

Katarzyna Sroczyńska

Oczy na zapałki

Sztuka + Opowieści

Doznania

Oczy na zapałki

Ile pracuje śmierć, nie wie nikt… Zapraszamy do lektury wiersza, którego autorem jest Charles Simic.

Jedzenie w antropocenie, czyli co jeść, żeby ludzkość nie wyginęła

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Jedzenie w antropocenie, czyli co jeść, żeby ludzkość nie wyginęła

Co powinniśmy jeść, żeby było zdrowo i dla nas, i dla Ziemi?

Katarzyna Sroczyńska

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

My, Ziemianie

Hipotetyczny organizm, od którego pochodzić może całe ziemskie życie, nazywany po angielsku LUCA (last universal common ancestor), żył ponad 4 mld lat temu.

Sztuka + Opowieści

Doznania

Drwale

Do połowy XIX w. o kalifornijskich sekwojach wiedzieli tylko mieszkający w okolicy Indianie. W 1852 r. na 92 olbrzymie drzewa natrafił myśliwy Augustus T. Dowd. Sekwojami z hrabstwa Calaveras natychmiast zainteresowali się spekulanci. Pierwszą z nich, którą nazwano Gigantycznym Drzewem, ścięto 27 czerwca 1853 r.

Świerki z lasu Krukawe

Świat + Ludzie

Ziemia

Świerki z lasu Krukawe

Na dębie w Puszczy Białowieskiej rośnie mały świerk. Drzewo na drzewie. Mniej więcej 20 m nad ziemią.

Michał Książek

Zielone oczko – czyli 21 drzew, które pamiętają historię

Świat + Ludzie

Ziemia

Zielone oczko – czyli 21 drzew, które pamiętają historię

Gdyby drzewa umiały mówić… opowiedziałyby o cudach i katastrofach, które zdarzyły się pod ich konarami.

Adam Węgłowski

Świat + Ludzie

Ziemia

Tarcza z liści

Drzewa i ich zbiorowiska nie powstrzymają globalnych zmian klimatycznych, mogą jednak znacząco je łagodzić. Pisze

Michał Książek

Odrodzenie w lesie

Doznania

Odrodzenie w lesie

Fotograf Sebastião Salgado postanowił odbudować raj. Potrzebował 20 lat i 2 mln drzew – pisze

Agata Kasprolewicz

Zagajnik – 4/2019

Duch + Ciało

Dobra strawa

Zagajnik – 4/2019

Czy wiecie, że pod względem etnobotanicznym Polska jest najlepiej udokumentowanym krajem świata? Jesienne ciekawostki przedstawia

Łukasz Łuczaj

Co słychać w Bieszczadach

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Co słychać w Bieszczadach

Inicjatywa Dzikie Karpaty walczy o bieszczadzkie lasy.

Joanna Pawluśkiewicz

Dziedzictwo pana Cronina

Świat + Ludzie

Ziemia

Dziedzictwo pana Cronina

O tym, jak pewien drwal nie ściął drzewa, pisze

Łukasz Kaniewski

Październik jak zachód słońca, listopad jak zmierzch

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Październik jak zachód słońca, listopad jak zmierzch

Trwa właśnie niezwykły spektakl natury: liście i trawy przybierają mocną barwę, dowód dojrzałości.

Henry David Thoreau

Leśna wspólnota mieszkaniowa

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Leśna wspólnota mieszkaniowa

Najświeższe wiadomości z życia leśnej wspólnoty mieszkaniowej przedstawia kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Babie lato u Babalskich

Świat + Ludzie

Ziemia

Babie lato u Babalskich

Rozmowa o tym, co jesienią piszczy w trawie i dzieje się w glebie, z Mieczysławem Babalskim z gospodarstwa ekologicznego w Pokrzydowie.

Berenika Steinberg

Śmierć, śmierć, tylko śmierć

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Śmierć, śmierć, tylko śmierć

Większość komórek drzewa nie żyje: popełniły samobójstwo, aby roślina jako całość mogła żyć. Ten niesamowity akt poświęcenia podziwia

Urszula Zajączkowska

Śmierć i roślina

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Śmierć i roślina

Kiedy Duncan Gow zajadał się kanapkami z zieleniną, nie podejrzewał, że będzie to ostatni posiłek w jego życiu. Zmarł 3 godziny i 15 minut później. O morderczych roślinach pisze

Jowita Kiwnik Pargana

Podróż do źródeł życia

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Podróż do źródeł życia

Jak powstało coś z niczego?

Mniej znane formy życia na „P”

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mniej znane formy życia na „P”

Czym jest powolniak?

Wszystko Będzie Dobrze

Seks i śmierć u pierwotniaków – historia pewnej obsesji

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Seks i śmierć u pierwotniaków – historia pewnej obsesji

Czy pantofelki mogą żyć wiecznie?

W głowie Einstein, w sercu Horacy

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

W głowie Einstein, w sercu Horacy

Włoski profesor Carlo Rovelli opowiada o tym, dlaczego przeszłość i przyszłość w istocie nie istnieją.

Charlotte Higgins

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 4/2019

Świat + Ludzie

Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 4/2019

Dawkę kosmicznych ciekawostek serwuje

Łukasz Kaniewski

Od „Przekroju” do wykroju – 4/2019

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Od „Przekroju” do wykroju – 4/2019

W Dniu Igły i Nitki prezentujemy projekt na klasyczną wiązaną sukienkę. Przybory do szycia w dłoń!

Ewa Pawlik

Przygoda ostatnia

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Przygoda ostatnia

albo straszne skutki działania pewnych substancji.

Dariusz Rzontkowski

Nieokreślone ciała w ruchu

Doznania

Nieokreślone ciała w ruchu

Cudowne dziecko, syn w cieniu ojca, architekt, dekorator, konstruktor, pilot akrobata, kierowca wyścigowy, fotografik. Carla Mollina przedstawia

Zygmunt Borawski

Szwedzki spokój

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Szwedzki spokój

Na miejsce odpoczynku najlepszy jest las, a na miejsce wiecznego spoczynku – pewien las w Sztokholmie. Poleca

Kinga Zemła

Awangarda w lesie

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Awangarda w lesie

O domu z betonu pełnym wolnej miłości – do natury, do awangardy, do twórczej ekspresji – wzniesionym w czasach ponurych i zburzonym we współczesnych pisze

Łukasz Stępnik

Mobilne miasta Archigramu

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Mobilne miasta Archigramu

Jeśli zmiany klimatyczne będą postępowały w takim tempie jak obecnie, za kilka dekad możemy być zmuszeni do szukania innego miejsca do życia. Żal zostawiać za sobą ukochane kąty? Architekci w latach 60. znaleźli już na to sposób: zabierzmy nasze miasta ze sobą. Pisze

Aleksandra Kędziorek

Mieszkanie w reaktorze

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Mieszkanie w reaktorze

Architektoniczne kuriozum czy początek zielonej rewolucji? W Hamburgu powstał pierwszy na świecie budynek zasilany energią pozyskaną z hodowli alg, o czym zawiadamia

Marcin Szczodry

Uwierz w ducha kina

Sztuka + Opowieści

Doznania

Uwierz w ducha kina

Olivier Assayas, reżyser nagradzany w Wenecji i Cannes, o tym, że dziś film służy rozrywce, która ma oderwać nas od niewygodnych myśli i zagłuszyć niepokój związany z nieuchronnością śmierci. I że dzisiaj alienujemy się, wciągając seriale pod kołdrą w pojedynkę. Rozmawiał

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Serrotonina

Znacie „Serotoninę” Michela Houellebecqa? Poznajcie i „Serrotoninę”. O tym, że warto przeczytać tę książkę, nawet jeśli nie istnieje, przekonuje

Tomasz Wiśniewski

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Ruiny

„Opowiadanie Borgesa, tego dziwnego a urzekającego pisarza południowoamerykańskiego. Tematem »Ruin« jest tajemniczy świat snu…” – tak 60 lat temu redakcja „Przekroju” zachęcała do lektury poniższego tekstu. Dzisiejsi redaktorzy chętnie dodaliby coś o teorii umysłu, ale może niech Borges nadal dziwi i urzeka bez dzielenia włosa na czworo.

Jorge Luis Borges

Słuchając gwiazd

Duch + Ciało

Złap oddech

Słuchając gwiazd

Grażyna Pstrokońska-Nawratil – kompozytorka, która opowiada muzyką o naturze. A inspirują ją podróże: Islandia, lasy deszczowe, Japonia… Z artystką rozmawiał

Jan Pelczar

Dorożką w Aleje

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Dorożką w Aleje

Witkacy wiele osiągnął pracą własnych rąk. A jednym ruchem nogi zniweczył kilkuletnią przyjaźń! Z okazji 80. rocznicy śmierci artysty w przepastnych archiwach „P” odszukaliśmy wspomnienia jego muzy.

Izabela „Czajka” Stachowicz

Obraz Lily Briscoe

Doznania

Obraz Lily Briscoe

W jesiennym numerze o opowieść o ulubionym dziele redakcja „P” poprosiła swoją ukochaną artystkę, która już jakiś czas nie żyje – Virginię Woolf. W spirytystycznym kontakcie z pisarką pomógł autor “Nowych wierszy sławnych poetów”

Grzegorz Uzdański

Historyjka – Opowiadanie

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Historyjka – Opowiadanie

…a w niej dużo znanych skądinąd nazwisk, którym nowe życie nadał

Tomasz Wiśniewski

Sztuka, która drażni spojówkę

Sztuka + Opowieści

Doznania

Sztuka, która drażni spojówkę

Podobnie jak wielu innych ważnych i obecnie zapomnianych polskich artystów, których aktywność przypadła na pierwszą połowę XX w., malarka Ewa Łunkiewicz-Rogoyska pochodziła z Podola.

Zbigniew Libera

W krainie kwadratowej tęczy

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

W krainie kwadratowej tęczy

W Polsce tęcza nie jest prostą sprawą.

Stach Szabłowski

Od trwogi do otuchy

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Od trwogi do otuchy

Amitav Ghoshopisuje współczesnośćjak fascynujący rebus. Do jego rozwikłania potrzebne są nie tylko siły racjonalności, ale także wiara w cuda i moc żywiołów. O jego nowej książce „Gun Island” pisze

Paulina Wilk

Ładne strony – 4/2019

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Ładne strony – 4/2019

Tym razem w rubryce trzy propozycje: książka bez słów nie tylko na temat śmieci, książka zainspirowana gmachem filharmonii oraz książka obrazkowa o macierzyństwie. O tym, że warto do nich zajrzeć, pisze

Justyna Machnicka

Perły z odzysku – 4/2019

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Perły z odzysku – 4/2019

Jak oddać zmienność i potęgę przyrody? Można to zrobić w stylu monumentalno-socrealistycznym albo impresyjno-lirycznym. I oba sposoby okazują się dobre.

Sebastian Frąckiewicz

Słuchać albo nie słuchać – 4/2019

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Słuchać albo nie słuchać – 4/2019

Big Thief, Purple Mountains, Tuzza Globale, Skepta, Zamilska, Madonna… O nowościach muzycznych pisze

Czytać albo nie czytać – 4/2019

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Czytać albo nie czytać – 4/2019

O tym, po jakie książki warto sięgnąć jesienią, pisze niezawodny kolektyw

Saga o Stanisławie Młotodzierżcy

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Saga o Stanisławie Młotodzierżcy

Ta historia wydarzyła się naprawdę, w miejscowości M. w województwie m. Imiona sędziów oraz obrońcy pana Stanisława zostały zmienione. Przedstawiamy kolejny dramat, którego autorem jest

Jarek Westermark

Sztuka + Opowieści

Doznania

* * *

Przedstawiamy wiersz białoruskiej poetki w tłumaczeniu Bohdana Zadury.

Julia Cimafiejewa

Z Paramahansą Joganandą na karuzeli życia i śmierci

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Z Paramahansą Joganandą na karuzeli życia i śmierci

Jeśli siejesz zło, zbierzesz zło w formie cierpienia. Jeśli posiejesz dobro, zbierzesz dobro jako radość wewnętrzną. Przeczytaj o prawie karmy.

Paramahansa Jogananda

Na wschodzie wiedzą – Gowinda

Sztuka + Opowieści

Doznania

Na wschodzie wiedzą – Gowinda

Wyimki o śmierci wybrała

Joanna Grochocka

Czarodziejska marchewka

Sztuka + Opowieści

Doznania

Czarodziejska marchewka

W dawnych czasach żyła w Indiach kobieta o bardzo kłótliwym usposobieniu. Nazywała się Kalaha, co w bengali oznacza „swar”… Przypowieść o złośnicy.

Paramahansa Jogananda

Co bokser robi w bobie?

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Co bokser robi w bobie?

Eddie Eagan nigdy nie traktował sportu do końca serio, ale na igrzyskach przebił nawet osiągnięcia fikcyjnego idola z dzieciństwa.

Michał Szadkowski

Sportowcy poza konkursem

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Sportowcy poza konkursem

Sport wymaga jasnych reguł, dzieli rywalizujących według wieku i wagi. Także dlatego jest tak bezsilny w przypadku płci – tutaj wyraźnego kryterium nie ma.

Michał Szadkowski

Mistrzowie lotów na spadającym żelazku

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Mistrzowie lotów na spadającym żelazku

Jakim cudem polscy lotnicy są od dekad najlepsi na świecie w lataniu precyzyjnym i rajdowo-nawigacyjnym? I jakim cudem od lat prawie nikt nic o tym nie wie?

Michał Szadkowski, Piotr Żelazny

Droga do wolności

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Droga do wolności

Jest podróżnikiem, fotografem, mówcą motywacyjnym. Choruje na rdzeniowy zanik mięśni i porusza się na wózku. Z Michałem Worochem rozmawia

Wojtek Antonów

Rowerowa e-rewolucja

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Rowerowa e-rewolucja

Wszystko wskazuje na to, że tradycyjne rowery, napędzane jedynie siłą mięśni, już wkrótce podzielą los maszyn do pisania czy aparatów fotograficznych na kliszę. Przyszłość to pojazdy wspomagane silnikami elektrycznymi. O e-rowerach pisze

Wojtek Antonów

Rozmaitości sportowe – 4/2019

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Rozmaitości sportowe – 4/2019

Czym jest teqball? To połączenie futbolu i tenisa stołowego, gra jest bezkontaktowa.

Michał Szadkowski

Siódme życie papieru

Świat + Ludzie

Ziemia

Siódme życie papieru

Dziś w krajach Unii Europejskiej odzyskuje się średnio 70% makulatury, w Polsce niestety znacznie mniej – około 42%. O problemie w Światowym Tygodniu dla Klimatu pisze

Aleksandra Kozłowska

Krótkie życie martwych rzeczy

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Krótkie życie martwych rzeczy

Dawniej się naprawiało, zamiast wyrzucać. Wkrótce, kupując na przykład pralkę, będziemy znali nie tylko informację, na ile jest energooszczędna, lecz także w jakim stopniu jest naprawialna i trwała.

Urszula Kaczorowska

Pytania jesienne

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Pytania jesienne

Co zrobić, kiedy na głowę spadnie liść? Odpowiada kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Najkrótsze nowelki – 4/2019

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Najkrótsze nowelki – 4/2019

Wczesną jesienią wybraliśmy się z żoną na krótkie wakacje do wsi Bodnary na Kujawach. Zajechaliśmy po południu. I od razu kłopot: nie mogliśmy znaleźć gospodarstwa, w którym mieliśmy się zatrzymać… Garść najkrótszych nowelek dostarczył kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Agenda katastrofisty – 4/2019

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Agenda katastrofisty – 4/2019

Wszystko może mieć straszne skutki. 13 listopada 1924 r. Władysław Reymont zostaje nagrodzony literackim Noblem za Chłopów. I do dziś mu nie wybaczono, że rzekomo „zabrał” nagrodę Żeromskiemu.

Adam Węgłowski

Najpiękniejszy dzień w moim życiu

Duch + Ciało

Złap oddech

Najpiękniejszy dzień w moim życiu

Osobiste wyznanie trenera Nieuważności

Mateusz Kołczinger

Bohater numeru – Migracje

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Bohater numeru – Migracje

Mniej znane znaczenia słowa „migracja” oraz migracyjną grę intelektualną prezentuje kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Haiku na jesień

Sztuka + Opowieści

Doznania

Haiku na jesień

Chwila zadumy z jesiennymi haiku.

Wierszyki wychowawcze

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Wierszyki wychowawcze

Każdy wie, że przy stole należy się odpowiednio zachowywać. O tym, jaka może nas spotkać kara za towarzyską gafę, z przymrużeniem oka przekonuje

Wszystko Będzie Dobrze

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Jesień poety

Ten interesant przyszedł do wydziału śledczego chyba tylko po to, żeby komisarza Maciejewskiego zdenerwować. Zagadkę kryminalną tradycyjnie przygotował dla Was

Marcin Wroński

Jesienne To i owo

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Jesienne To i owo

Życie pojawiło się na Ziemi mniej więcej wtedy, gdy skończyła miliard lat. Obecnie wiek naszej planety szacuje się na plus minus 4,5 mld lat. Brak dokładnej daty urodzin uniemożliwiał ich celebrację, dlatego w 2009 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ podjęło decyzję o wyznaczeniu 22 kwietnia Dniem Matki Ziemi. Kliknijcie, żeby poznać inne ciekawostki z rubryki „To i owo”.

Ewa Pawlik, Łukasz Kaniewski

Myśli psa Fafika – 4/2019

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli psa Fafika – 4/2019

Wasz ulubiony pies z garścią kolejnych mądrości. Zapisała

Ewa Pawlik

Sztuka + Opowieści

Doznania

Lot

Wiersz dedykujemy jego autorce, która w dniu swoich urodzin pojawiła się z nim w redakcji. Gratulujemy, publikujemy i życzymy wszelkiej pomyślności. Sto lat!

Elżbieta Szeptyńska

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 4/2019

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 4/2019

Jesienią często myślimy o rzeczach ostatecznych. Z tej okazji przedstawiamy garść sentencji o życiu, śmierci i związanych z nią rozterkach.

Listy od: Children’s Letters to God

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Listy od: Children’s Letters to God

Tym razem w rubryce listy do Pana Boga. W jakich sprawach ludzie się do Niego zwracają? Zachęcamy do lektury.