Jesienny „Przekrój”

Jesienią „Przekrój” cieszy się życiem i rozmawia o śmierci, m.in. z Frankiem Ostaseskim. Piszemy o Heródku, Violecie Parra, Tiziano Terzanim, o drzewach, chmurach i reinkarnacji. Odwiedzamy najpiękniejszy cmentarz świata, płyniemy Mekongiem i piszemy epitafia.
Obejrzyj numer
3567 2019

Spis treści

W tym numerze

W tym numerze

W tym numerze

Kiszony sos chili
Duch + Ciało
Dobra strawa

Kiszony sos chili

Przepis na kiszony sos chili podaje
Ryan Bromley
Grządki w mieście – ćwiczenia z ogrodnictwa
Dobra strawa

Grządki w mieście – ćwiczenia z ogrodnictwa

Pod ich rękami rosną zioła, sała­ty, rzodkiewki i pomidory, a nawet bób, ziemniaki i bakłażany. O miejskim ogrodnictwie opowiada Monika Kucia. Czyta autorka.
Monika Kucia
Fundacja “Przekrój” przedstawia
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Fundacja “Przekrój” przedstawia

Bądźmy dobrzy dla Ziemi, a ona będzie dobra dla nas!
Przekrój
Przekrój lata 2019
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Przekrój lata 2019

Wesołe, smutne, dobre i złe, dziwne i niedziwne wiadomości wybrane dla Państwa przez redakcję „Przekroju”.
Czy pogoda pod psem? – 4/2019
Świat + Ludzie
Ziemia

Czy pogoda pod psem? – 4/2019

czyli „Przekrojowa” prognoza pogody na ciepłą i suchą jesień.
Michał Brennek
Czterech, czwartek
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Czterech, czwartek

Knajpa. Milicjant, piekarz, szewc i woźny w zarządzie miejskim. Cztery kieliszki co chwilę uderzają o stół. Rozmowa jest o uczciwości… Przedstawiamy nowe opowiadanie, którego autorem jest
Jacek Dehnel
Pogadajmy trochę o śmierci
Wiedza i niewiedza

Pogadajmy trochę o śmierci

„Uświadomienie sobie kruchości i zmienności rzeczy pozwala nam je głębiej doceniać, poczuć ich cudowność, wdzięczność za to, co nas spotyka” – z nauczycielem buddyzmu Frankiem Ostaseskim rozmawia
Tomasz Stawiszyński
Bez końca
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Bez końca

Im jestem starszy, tym mniej śmierć mnie zajmuje.
Zbigniew Libera
pogrzeb
Sztuka + Opowieści
Doznania

pogrzeb

„Mój kuzyn nie żyje, a ja właściwie go nie znałam. On żył beze mnie i kochał, i umierał. A teraz słońce świeci i wszyscy mówią zdrowaśki” – pisze w komentarzu do swojego wiersza
Ida Dzik
Skąd grabarka miałaby wiedzieć, co to jest miłość
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Skąd grabarka miałaby wiedzieć, co to jest miłość

Jak napisać mowę pogrzebową, która rozzłości żałobników? Wystarczy trzymać się faktów z życia zmarłej. Zachęcamy do lektury opowiadania ukraińskiej pisarki
Tania Malarczuk
A teraz zniknę!
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

A teraz zniknę!

Szczęśliwi mogą na koniec powiedzieć: żyłem w pełni i tak, jak chciałem. Ale on podniósł poprzeczkę – pokazał, jak pięknie i treściwie umrzeć. Nazywał się Tiziano Terzani.
Paulina Wilk
Starsi państwo
Sztuka + Opowieści
Doznania

Starsi państwo

Zachęcamy do lektury wiersza, którego autorem jest serbsko-amerykański poeta.
Charles Simic
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Zmyślona historia

czyli felieton językowy z coraz większym rozmachem.
Mirosław Bańko
Mniej znani mieszkańcy krain śmierci
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mniej znani mieszkańcy krain śmierci

Macharona, Hola i Anabesza przedstawia kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Wszyscy umrzemy
Sztuka + Opowieści
Doznania

Wszyscy umrzemy

Opowiadanie nie tylko dla dzieci.
Łukasz Kaniewski
Gad zapił bezę – 4/2019
Sztuka + Opowieści
Doznania

Gad zapił bezę – 4/2019

Skoro jesień, to i tematy ostateczne. Gad zakłada więc strój posępnego żniwiarza, ostrzy kosę i ze złowieszczym śmiechem rusza w teren. Epitafia, mortaliki i nekromeryki przedstawia
Marcin Orliński
Zdjęcia ostatnie
Sztuka + Opowieści
Doznania

Zdjęcia ostatnie

Przedstawiamy fotografie znanych osób wykonane niedługo przed ich śmiercią.
Ćwiczenia z umierania
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Ćwiczenia z umierania

Tego dnia nie będzie pracował. Rankiem medytacja i łagodna kawa, potem obiad z synem, czytanie z córką i wizyta w zoo. I jeszcze myśl o tym, że życie było piękne. Tak swój ostatni dzień wyobraża sobie niemiecki filozof.
Wilhelm Schmid
Problem nadmiaru ciał
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Problem nadmiaru ciał

Filozofia zero waste jest dobra za życia, ale co począć ze sobą po śmierci? Umiera nas tak wielu, że brakuje miejsca dla ludzkich szczątków. Z pomocą przychodzą cmentarne innowacje.
Paulina Wilk
Epitafia
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Epitafia

„»Przekrój« to jest taka mafia/która zbiera epitafia” – ogłaszała wesoło redakcja w wydaniu nr 177 (35/1948) „Przekroju”. Krótkie, żartobliwe wierszyki na temat zmarłych często nadsyłali czytelnicy, którzy znaleźli je na cmentarzach w różnych częściach Polski, ale też autorzy sami układający tego typu teksty. Najciekawsze epitafia z archiwalnych numerów „Przekroju” wybrał
Marcin Orliński
Śmierć albo skok na bombę
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Śmierć albo skok na bombę

O tym, czym jest życie, a czym śmierć, z ekspertami w wieku przedszkolnym rozmawia
Ewa Pawlik
Śmierć poety
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Śmierć poety

Przenieśmy się w przyszłość. Myślicie czasem o chwili swojej śmierci? Zastanawialiście się, co po sobie zostawicie na tym świecie? Przypominamy opowiadanie z numeru 2175/1987.
Alberto Vanasco
Mowa ciszy
Sztuka + Opowieści
Doznania

Mowa ciszy

Umieramy codziennie po trochu. Za każdym razem, kiedy coś się kończy, na przykład tekst w „Przekroju”.
Eckhart Tolle
Wakacyjna atrakcja: zombifikacja
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Wakacyjna atrakcja: zombifikacja

Na Haiti nie tylko można spotkać żywego trupa, ale nawet nim się stać! Zbadał to osobiście i zdążył opisać specjalnie dla „Przekroju”
Adam Węgłowski
Niezwykłe odkrycie dr. Freda Wilsona
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Niezwykłe odkrycie dr. Freda Wilsona

…z Howard Hughes Medical Institute dotyczące ludzkiego starzenia się. Według teorii Amerykanina starzenie miałoby być wywołane spiętrzeniem przeszłości w ciele, którego – jego zdaniem – można unikać. O prawdziwości badań przekonuje
Tomasz Wiśniewski
Mądry wywiad – 4/2019
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mądry wywiad – 4/2019

Z prof. Janem Stefaniukiem, psychologiem, psychiatrą, kulturoznawcą, specjalistą w dziedzinie reinkarnacji, rozmawia
Tomasz Wiśniewski
Różne wcielenia reinkarnacji
Sztuka + Opowieści
Doznania

Różne wcielenia reinkarnacji

W wędrówkę dusz wierzymy, lub wierzyliśmy, jak świat długi i szeroki. Jak zauważył Wolter, „urodzić się po raz drugi jest równie zdumiewające, jak urodzić się po raz pierwszy”.
Tomasz Wiśniewski
Mały reportaż – 4/2019
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mały reportaż – 4/2019

Tym razem nasz nieustraszony reporter złożył bardzo przejściową wizytę w miasteczku Bardo
Tomasz Wiśniewski
Kup pan Przekrój
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Kup pan Przekrój

O jednej z najdziwniejszych „Przekrojowych” okładek i o burzliwych latach 90. pisze
Ewa Pawlik
Żart
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Żart

Burzliwe spotkanie Morza Śródziemnego z Bałtykiem relacjonuje
Dariusz Rzontkowski
Udomowieni przez koty
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Udomowieni przez koty

Kochamy koty za to, że są ładne, miękkie i ciepłe oraz wydają fajne dźwięki, kiedy są zadowolone. Ale to również słodcy mordercy i majestatyczni anarchiści.
Mikołaj Golachowski
Kociariusz
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Kociariusz

O trzynastu kotach, które zmieniły historię niejednego człowieka.
Katarzyna Sroczyńska
Bohater numeru – Kot
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Bohater numeru – Kot

Kocie przyśpiewki, rady mądrego kota i ciekawostki historyczne wymiauczane i wymruczane przez
Wszystko Będzie Dobrze
Burza przed ciszą
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Burza przed ciszą

Kończy się świat, jaki znamy – krótka era globalnej dominacji Zachodu. To, co niezwykłe, stało się codziennością. Pisze
Kacper Pobłocki
Przed wielką ucieczką
Świat + Ludzie
Ziemia

Przed wielką ucieczką

Sięgnęliśmy dna i możemy zmierzyć głębokość naszego upadku. To dokładnie 10,898 metrów pod powierzchnią oceanu. Tak symbolicznie można skwitować zagrożenie, które ludzkość – a właściwie jej bogatsza część – sama na siebie ściągnęła. Ostrzega
Agata Kasprolewicz
Utracone marzenie o przyszłości
Świat + Ludzie
Marzenia o lepszym świecie

Utracone marzenie o przyszłości

Żeby się zmierzyć z katastrofą klimatyczną, musimy odrzucić optymistyczną wiarę w wieczny postęp – z filozofem Clive’em Hamiltonem rozmawia
Agata Kasprolewicz
Polityczna prognoza pogody
Świat + Ludzie
Ziemia

Polityczna prognoza pogody

Duże wahania temperatury, susze i mrozy zmieniały bieg dziejów Europy. Nawet wówczas, gdy miały miejsce w zupełnie innej części świata, bo taki mamy klimat. Pisze
Andrzej Krajewski
Imperium Aleksandrin
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Imperium Aleksandrin

W 706 roku od założenia Rzymu nasz świat zmienił się nie do poznania: za sprawą pewnej biblioteki, którą ocalił słynny strażak ochotnik. Alternatywną historię świata prezentuje
Adam Węgłowski
Beduini i piaskonauci
Świat + Ludzie
Kosmos

Beduini i piaskonauci

W 2018 r. na pustyni Dhofar utworzono marsjańską bazę, w której analogowi astronauci przez cztery tygodnie ćwiczyli chodzenie, pobierali próbki skał, uprawiali rośliny i przeprowadzali eksperymenty. Pisze
Agata Romaniuk
Musisz zmienić swoje życie
Duch + Ciało
Złap oddech

Musisz zmienić swoje życie

Boimy się o naszą kruchą naturę. Potrzeba uodpornienia na niebezpieczeństwa, jakie przynosi życie, łączy nas wszystkich, bez wyjątku. Pisze
Tomasz Stawiszyński
Był sobie raz dobry cesarz
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Był sobie raz dobry cesarz

Po rozpętanej przez niego krwawej rzezi, podczas której śmierć poniosło 100 tys. osób, przeżył nawrócenie. Od tamtej pory Asioka stał się buddystą, a jego polityka miłości jeszcze wzmocniła jego imperium.
Tomasz Wiśniewski
Mniej znane przemiany w dziejach alchemii i wiedzy hermetycznej
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mniej znane przemiany w dziejach alchemii i wiedzy hermetycznej

O przemianie złota w pazłotko, siekierki w kijek czy Plutona w karła pisze
Wszystko Będzie Dobrze
Dziewięciousta
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Dziewięciousta

Oto opowieść o rzece, która utraciła swoje zakończenie i której ludzie skradli moc. W podróż po Mekongu zaprasza
Paulina Wilk
Podniebne pojezierze
Świat + Ludzie
Ziemia

Podniebne pojezierze

Mniej niż 1% ziemskiej wody unosi się w atmosferze. Ale to dzięki temu ułamkowi ożywcza wilgoć dociera na lądy. I to dzięki tej odrobinie możemy podziwiać chmury.
Aleksandra Kardaś
Horoskop chmurny
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Horoskop chmurny

Cirrus czy cumulus? Jaką chmurą jesteś?
Wróż Nimbus
Wieje
Duch + Ciało
Żywioły

Wieje

Potężne drzewa łamie, a trzciną lekko kołysze. Relacjom, jakie z wiatrem miewali bohaterowie liryczni, postacie mityczne, a także ona sama, przygląda się
Renata Lis
Służba obłokom
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Służba obłokom

Cirrusom i cumulusom na płótnach dawnych mistrzów przygląda się
Anna Arno
Bohater numeru – Chmury
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Bohater numeru – Chmury

Czasem pozwól sobie na to, żeby przejść bokiem. Radzi kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Prorok od pieńków
Sztuka + Opowieści
Doznania

Prorok od pieńków

Uchodził za odmieńca. Grywał na skrzypcach dziwaczne melodie, spał po chlewach i tworzył gnotki – drewniane rzeźby aniołów i świętych. O Karolu Wójciaku, bardziej znanym jako Heródek.
Berenika Steinberg
Straciłem przyjaciela
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Straciłem przyjaciela

Utrata bliskiego przyjaciela jest zawsze szalenie bolesna. Bonza, czworonożnego druha, opłakuje
Jan Stoberski
Wdzięk wdzięczności
Duch + Ciało
Złap oddech

Wdzięk wdzięczności

Prawdziwa wdzięczność, taka, która wiąże się z głębokim wzruszeniem, przynosi pożytek nie tylko naszemu umysłowi, ale i ciału. Pisze
Marcin Kozłowski
Życie prześpiewane
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Życie prześpiewane

W swoim najsłynniejszym utworze złożyła hołd życiu, a pół roku później w namiocie cyrkowym to życie sobie odebrała. O Violecie Parra, legendarnej chilijskiej pieśniarce, pisze
Aleksandra Lipczak
Toksyczne spadki oraz inne niewdzięczne przypadki
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Toksyczne spadki oraz inne niewdzięczne przypadki

Gdy w życiu nie czeka człowieka już zbyt wiele radości, można na pożegnanie zrobić swoim bliskim coś tak przewrotnego, że wszyscy będą o tym pamiętać jeszcze bardzo długo.
Andrzej Krajewski
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Milczenie i rytuał

W Polsce spraw przemilczanych jest bardzo wiele. Wysunąłbym nawet tezę, że duża część polskiej tożsamości zbiorowej opiera się na rytuałach przemilczania, głęboko spajających wspólnotę.
Andrzej Leder
Rozum wystrychnięty na dudka
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Rozum wystrychnięty na dudka

Stoisz przed wyborem: rozum czy szaleństwo? A może zupełnie nierozsądnie byłoby nie poddać się sercu, które każe szaleńczo kochać albo pracować na rzecz przemiany, w którą się wierzy, choćby sprawa wydawała się przegrana? Zastanawia się
Adam Aduszkiewicz
Tradycja wynaleziona
Duch + Ciało
Dobra strawa

Tradycja wynaleziona

Z ziemi włoskiej do polskiej przywędrowały m.in. kotlet schabowy (przez Austrię) i pomidory pochodzące z Ameryki Południowej. Od Arabów mamy pieprz i inne przyprawy, Żydzi zostawili karpia po żydowsku i chałkę.
Monika Kucia
Dieta cud – 4/2019
Duch + Ciało
Dobra strawa

Dieta cud – 4/2019

O musztardzie i ogródkach na dachu pisze
Monika Kucia
Pomaganie od kuchni
Duch + Ciało
Dobra strawa

Pomaganie od kuchni

Efektywny altruizm zakłada, że każdy z nas ma chęć i moralny obowiązek pomagania. Dlatego też zajmuje się nie tym, czy warto, ale tym, jak robić to najefektywniej. Dodatkowo przepis na wyjątkowe ziemniaki efektywnego altruisty!
Marta Dymek
Jak można posiąść rozległą wiedzę tradycyjnej krija jogi?
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Jak można posiąść rozległą wiedzę tradycyjnej krija jogi?

W Europie i na świecie nieustannie organizuje się wiele seminariów kriya-jogi. W Polsce najbliższe odbędzie się jesienią tego roku. Podczas weekendowego spotkania wszyscy chętni poznają pięcioraką ścieżkę Babaji Kriya Yoga.
Medytacje jesienne
Duch + Ciało
Złap oddech

Medytacje jesienne

Pozwól sobie na chwilę relaksu i kontemplacji. Zaprasza
Julia E. Wahl
Smutki uboczne – 4/2019
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Smutki uboczne – 4/2019

Jesienne smuteczki z nutką humoru rozważa
Piotr Stankiewicz
Wiek emocji
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Wiek emocji

Wierzysz, że z wiekiem czujemy się coraz mniej szczęśliwi? Pierwsza wiadomość jest taka, że podobnie uważa większość ludzi. Druga brzmi: to nieprawda.
Katarzyna Sroczyńska
Oczy na zapałki
Sztuka + Opowieści
Doznania

Oczy na zapałki

Ile pracuje śmierć, nie wie nikt… Zapraszamy do lektury wiersza, którego autorem jest Charles Simic.
Charles Simic
Jedzenie w antropocenie, czyli co jeść, żeby ludzkość nie wyginęła
Świat + Ludzie
Marzenia o lepszym świecie

Jedzenie w antropocenie, czyli co jeść, żeby ludzkość nie wyginęła

Co powinniśmy jeść, żeby było zdrowo i dla nas, i dla Ziemi?
Katarzyna Sroczyńska
My, Ziemianie
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

My, Ziemianie

Hipotetyczny organizm, od którego pochodzić może całe ziemskie życie, nazywany po angielsku LUCA (last universal common ancestor), żył ponad 4 mld lat temu.
Drwale
Sztuka + Opowieści
Doznania

Drwale

Do połowy XIX w. o kalifornijskich sekwojach wiedzieli tylko mieszkający w okolicy Indianie. W 1852 r. na 92 olbrzymie drzewa natrafił myśliwy Augustus T. Dowd. Sekwojami z hrabstwa Calaveras natychmiast zainteresowali się spekulanci. Pierwszą z nich, którą nazwano Gigantycznym Drzewem, ścięto 27 czerwca 1853 r.
Świerki z lasu Krukawe
Świat + Ludzie
Ziemia

Świerki z lasu Krukawe

Na dębie w Puszczy Białowieskiej rośnie mały świerk. Drzewo na drzewie. Mniej więcej 20 m nad ziemią.
Michał Książek
Zielone oczko – czyli 21 drzew, które pamiętają historię
Świat + Ludzie
Ziemia

Zielone oczko – czyli 21 drzew, które pamiętają historię

Gdyby drzewa umiały mówić… opowiedziałyby o cudach i katastrofach, które zdarzyły się pod ich konarami.
Adam Węgłowski
Tarcza z liści
Świat + Ludzie
Ziemia

Tarcza z liści

Drzewa i ich zbiorowiska nie powstrzymają globalnych zmian klimatycznych, mogą jednak znacząco je łagodzić. Pisze
Michał Książek
Odrodzenie w lesie
Doznania

Odrodzenie w lesie

Fotograf Sebastião Salgado postanowił odbudować raj. Potrzebował 20 lat i 2 mln drzew – pisze
Agata Kasprolewicz
Zagajnik – 4/2019
Duch + Ciało
Dobra strawa

Zagajnik – 4/2019

Czy wiecie, że pod względem etnobotanicznym Polska jest najlepiej udokumentowanym krajem świata? Jesienne ciekawostki przedstawia
Łukasz Łuczaj
Co słychać w Bieszczadach
Świat + Ludzie
Marzenia o lepszym świecie

Co słychać w Bieszczadach

Inicjatywa Dzikie Karpaty walczy o bieszczadzkie lasy.
Joanna Pawluśkiewicz
Dziedzictwo pana Cronina
Świat + Ludzie
Ziemia

Dziedzictwo pana Cronina

O tym, jak pewien drwal nie ściął drzewa, pisze
Łukasz Kaniewski
Październik jak zachód słońca, listopad jak zmierzch
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Październik jak zachód słońca, listopad jak zmierzch

Trwa właśnie niezwykły spektakl natury: liście i trawy przybierają mocną barwę, dowód dojrzałości.
Henry David Thoreau
Leśna wspólnota mieszkaniowa
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Leśna wspólnota mieszkaniowa

Najświeższe wiadomości z życia leśnej wspólnoty mieszkaniowej przedstawia kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Babie lato u Babalskich
Świat + Ludzie
Ziemia

Babie lato u Babalskich

Rozmowa o tym, co jesienią piszczy w trawie i dzieje się w glebie, z Mieczysławem Babalskim z gospodarstwa ekologicznego w Pokrzydowie.
Berenika Steinberg
Śmierć, śmierć, tylko śmierć
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Śmierć, śmierć, tylko śmierć

Większość komórek drzewa nie żyje: popełniły samobójstwo, aby roślina jako całość mogła żyć. Ten niesamowity akt poświęcenia podziwia
Urszula Zajączkowska
Śmierć i roślina
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Śmierć i roślina

Kiedy Duncan Gow zajadał się kanapkami z zieleniną, nie podejrzewał, że będzie to ostatni posiłek w jego życiu. Zmarł 3 godziny i 15 minut później. O morderczych roślinach pisze
Jowita Kiwnik Pargana
Podróż do źródeł życia
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Podróż do źródeł życia

Jak powstało coś z niczego?
January Weiner
Mniej znane formy życia na „P”
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mniej znane formy życia na „P”

Czym jest powolniak?
Wszystko Będzie Dobrze
Seks i śmierć u pierwotniaków – historia pewnej obsesji
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Seks i śmierć u pierwotniaków – historia pewnej obsesji

Czy pantofelki mogą żyć wiecznie?
Łukasz Lamża
W głowie Einstein, w sercu Horacy
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

W głowie Einstein, w sercu Horacy

Włoski profesor Carlo Rovelli opowiada o tym, dlaczego przeszłość i przyszłość w istocie nie istnieją.
Charlotte Higgins
Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 4/2019
Świat + Ludzie
Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 4/2019

Dawkę kosmicznych ciekawostek serwuje
Łukasz Kaniewski
Od „Przekroju” do wykroju – 4/2019
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Od „Przekroju” do wykroju – 4/2019

W Dniu Igły i Nitki prezentujemy projekt na klasyczną wiązaną sukienkę. Przybory do szycia w dłoń!
Ewa Pawlik
Przygoda ostatnia
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Przygoda ostatnia

albo straszne skutki działania pewnych substancji.
Dariusz Rzontkowski
Nieokreślone ciała w ruchu
Doznania

Nieokreślone ciała w ruchu

Cudowne dziecko, syn w cieniu ojca, architekt, dekorator, konstruktor, pilot akrobata, kierowca wyścigowy, fotografik. Carla Mollina przedstawia
Zygmunt Borawski
Szwedzki spokój
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Szwedzki spokój

Na miejsce odpoczynku najlepszy jest las, a na miejsce wiecznego spoczynku – pewien las w Sztokholmie. Poleca
Kinga Zemła
Awangarda w lesie
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Awangarda w lesie

O domu z betonu pełnym wolnej miłości – do natury, do awangardy, do twórczej ekspresji – wzniesionym w czasach ponurych i zburzonym we współczesnych pisze
Łukasz Stępnik
Mobilne miasta Archigramu
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Mobilne miasta Archigramu

Jeśli zmiany klimatyczne będą postępowały w takim tempie jak obecnie, za kilka dekad możemy być zmuszeni do szukania innego miejsca do życia. Żal zostawiać za sobą ukochane kąty? Architekci w latach 60. znaleźli już na to sposób: zabierzmy nasze miasta ze sobą. Pisze
Aleksandra Kędziorek
Mieszkanie w reaktorze
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Mieszkanie w reaktorze

Architektoniczne kuriozum czy początek zielonej rewolucji? W Hamburgu powstał pierwszy na świecie budynek zasilany energią pozyskaną z hodowli alg, o czym zawiadamia
Marcin Szczodry
Uwierz w ducha kina
Sztuka + Opowieści
Doznania

Uwierz w ducha kina

Olivier Assayas, reżyser nagradzany w Wenecji i Cannes, o tym, że dziś film służy rozrywce, która ma oderwać nas od niewygodnych myśli i zagłuszyć niepokój związany z nieuchronnością śmierci. I że dzisiaj alienujemy się, wciągając seriale pod kołdrą w pojedynkę. Rozmawiał
Artur Zaborski
Serrotonina
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Serrotonina

Znacie „Serotoninę” Michela Houellebecqa? Poznajcie i „Serrotoninę”. O tym, że warto przeczytać tę książkę, nawet jeśli nie istnieje, przekonuje
Tomasz Wiśniewski
Ruiny
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Ruiny

„Opowiadanie Borgesa, tego dziwnego a urzekającego pisarza południowoamerykańskiego. Tematem »Ruin« jest tajemniczy świat snu…” – tak 60 lat temu redakcja „Przekroju” zachęcała do lektury poniższego tekstu. Dzisiejsi redaktorzy chętnie dodaliby coś o teorii umysłu, ale może niech Borges nadal dziwi i urzeka bez dzielenia włosa na czworo.
Jorge Luis Borges
Słuchając gwiazd
Duch + Ciało
Złap oddech

Słuchając gwiazd

Grażyna Pstrokońska-Nawratil – kompozytorka, która opowiada muzyką o naturze. A inspirują ją podróże: Islandia, lasy deszczowe, Japonia… Z artystką rozmawiał
Jan Pelczar
Dorożką w Aleje
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Dorożką w Aleje

Witkacy wiele osiągnął pracą własnych rąk. A jednym ruchem nogi zniweczył kilkuletnią przyjaźń! W przepastnych archiwach „Przekroju” odszukaliśmy wspomnienia jego muzy.
Izabela „Czajka” Stachowicz
Obraz Lily Briscoe
Sztuka + Opowieści
Doznania

Obraz Lily Briscoe

Tym razem o opowieść na temat ulubionego dzieła redakcja „Przekroju” poprosiła swoją ukochaną artystkę, która już jakiś czas nie żyje – Virginię Woolf. W spirytystycznym kontakcie z pisarką pomógł autor „Nowych wierszy sławnych poetów”.
Grzegorz Uzdański
Historyjka – Opowiadanie
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Historyjka – Opowiadanie

…a w niej dużo znanych skądinąd nazwisk, którym nowe życie nadał
Tomasz Wiśniewski
Sztuka, która drażni spojówkę
Sztuka + Opowieści
Doznania

Sztuka, która drażni spojówkę

Podobnie jak wielu innych ważnych i obecnie zapomnianych polskich artystów, których aktywność przypadła na pierwszą połowę XX w., malarka Ewa Łunkiewicz-Rogoyska pochodziła z Podola.
Zbigniew Libera
W krainie kwadratowej tęczy
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

W krainie kwadratowej tęczy

W Polsce tęcza nie jest prostą sprawą.
Stach Szabłowski
Od trwogi do otuchy
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Od trwogi do otuchy

Amitav Ghoshopisuje współczesnośćjak fascynujący rebus. Do jego rozwikłania potrzebne są nie tylko siły racjonalności, ale także wiara w cuda i moc żywiołów. O jego nowej książce „Gun Island” pisze
Paulina Wilk
Ładne strony – 4/2019
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Ładne strony – 4/2019

Tym razem w rubryce trzy propozycje: książka bez słów nie tylko na temat śmieci, książka zainspirowana gmachem filharmonii oraz książka obrazkowa o macierzyństwie. O tym, że warto do nich zajrzeć, pisze
Justyna Machnicka
Perły z odzysku – 4/2019
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Perły z odzysku – 4/2019

Jak oddać zmienność i potęgę przyrody? Można to zrobić w stylu monumentalno-soc­realistycznym albo impresyjno-lirycznym. I oba sposoby okazują się dobre.
Sebastian Frąckiewicz
Słuchać albo nie słuchać – 4/2019
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Słuchać albo nie słuchać – 4/2019

Big Thief, Purple Mountains, Tuzza Globale, Skepta, Zamilska, Madonna… O nowościach muzycznych pisze
Jan Błaszczak
Czytać albo nie czytać – 4/2019
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Czytać albo nie czytać – 4/2019

O tym, po jakie książki warto sięgnąć jesienią, pisze niezawodny kolektyw
Bibliocreatio
Saga o Stanisławie Młotodzierżcy
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Saga o Stanisławie Młotodzierżcy

Ta historia wydarzyła się naprawdę, w miejscowości M. w województwie m. Imiona sędziów oraz obrońcy pana Stanisława zostały zmienione. Przedstawiamy kolejny dramat, którego autorem jest
Jarek Westermark
* * *
Sztuka + Opowieści
Doznania

* * *

Przedstawiamy wiersz białoruskiej poetki w tłumaczeniu Bohdana Zadury.
Julia Cimafiejewa
Z Paramahansą Joganandą na karuzeli życia i śmierci
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Z Paramahansą Joganandą na karuzeli życia i śmierci

Jeśli siejesz zło, zbierzesz zło w formie cierpienia. Jeśli posiejesz dobro, zbierzesz dobro jako radość wewnętrzną. Przeczytaj o prawie karmy.
Paramahansa Jogananda
Na wschodzie wiedzą – Gowinda
Sztuka + Opowieści
Doznania

Na wschodzie wiedzą – Gowinda

Wyimki o śmierci wybrała
Joanna Grochocka
Czarodziejska marchewka
Sztuka + Opowieści
Doznania

Czarodziejska marchewka

W dawnych czasach żyła w Indiach kobieta o bardzo kłótliwym usposobieniu. Nazywała się Kalaha, co w bengali oznacza „swar”… Przypowieść o złośnicy.
Paramahansa Jogananda
Co bokser robi w bobie?
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Co bokser robi w bobie?

Eddie Eagan nigdy nie traktował sportu do końca serio, ale na igrzyskach przebił nawet osiągnięcia fikcyjnego idola z dzieciństwa.
Michał Szadkowski
Sportowcy poza konkursem
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Sportowcy poza konkursem

Sport wymaga jasnych reguł, dzieli rywalizujących według wieku i wagi. Także dlatego jest tak bezsilny w przypadku płci – tutaj wyraźnego kryterium nie ma.
Michał Szadkowski
Mistrzowie lotów na spadającym żelazku
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Mistrzowie lotów na spadającym żelazku

Jakim cudem polscy lotnicy są od dekad najlepsi na świecie w lataniu precyzyjnym i rajdowo-nawigacyjnym? I jakim cudem od lat prawie nikt nic o tym nie wie?
Michał Szadkowski, Piotr Żelazny
Droga do wolności
Świat + Ludzie
Marzenia o lepszym świecie

Droga do wolności

Jest podróżnikiem, fotografem, mówcą motywacyjnym. Choruje na rdzeniowy zanik mięśni i porusza się na wózku. Z Michałem Worochem rozmawia
Wojtek Antonów
Rowerowa e-rewolucja
Świat + Ludzie
Marzenia o lepszym świecie

Rowerowa e-rewolucja

Wszystko wskazuje na to, że tradycyjne rowery, napędzane jedynie siłą mięśni, już wkrótce podzielą los maszyn do pisania czy aparatów fotograficznych na kliszę. Przyszłość to pojazdy wspomagane silnikami elektrycznymi. O e-rowerach pisze
Wojtek Antonów
Rozmaitości sportowe – 4/2019
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Rozmaitości sportowe – 4/2019

Czym jest teqball? To połączenie futbolu i tenisa stołowego, gra jest bezkontaktowa.
Michał Szadkowski
Siódme życie papieru
Świat + Ludzie
Ziemia

Siódme życie papieru

Dziś w krajach Unii Europejskiej odzyskuje się średnio 70% makulatury, w Polsce niestety znacznie mniej – około 42%. O problemie w Światowym Tygodniu dla Klimatu pisze
Aleksandra Kozłowska
Krótkie życie martwych rzeczy
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Krótkie życie martwych rzeczy

Dawniej się naprawiało, zamiast wyrzucać. Wkrótce, kupując na przykład pralkę, będziemy znali nie tylko informację, na ile jest energooszczędna, lecz także w jakim stopniu jest naprawialna i trwała.
Urszula Kaczorowska
Pytania jesienne
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Pytania jesienne

Co zrobić, kiedy na głowę spadnie liść? Odpowiada kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Najkrótsze nowelki – 4/2019
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Najkrótsze nowelki – 4/2019

Wczesną jesienią wybraliśmy się z żoną na krótkie wakacje do wsi Bodnary na Kujawach. Zajechaliśmy po południu. I od razu kłopot: nie mogliśmy znaleźć gospodarstwa, w którym mieliśmy się zatrzymać… Garść najkrótszych nowelek dostarczył kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Agenda katastrofisty – 4/2019
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Agenda katastrofisty – 4/2019

Wszystko może mieć straszne skutki. 13 listopada 1924 r. Władysław Reymont zostaje nagrodzony literackim Noblem za Chłopów. I do dziś mu nie wybaczono, że rzekomo „zabrał” nagrodę Żeromskiemu.
Adam Węgłowski
Najpiękniejszy dzień w moim życiu
Duch + Ciało
Złap oddech

Najpiękniejszy dzień w moim życiu

Osobiste wyznanie trenera Nieuważności
Mateusz Kołczinger
Bohater numeru – Migracje
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Bohater numeru – Migracje

Mniej znane znaczenia słowa „migracja” oraz migracyjną grę intelektualną prezentuje kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Haiku na jesień
Sztuka + Opowieści
Doznania

Haiku na jesień

Chwila zadumy z jesiennymi haiku.
Wierszyki wychowawcze
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Wierszyki wychowawcze

Każdy wie, że przy stole należy się odpowiednio zachowywać. O tym, jaka może nas spotkać kara za towarzyską gafę, z przymrużeniem oka przekonuje
Wszystko Będzie Dobrze
Jesień poety
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Jesień poety

Ten interesant przyszedł do wydziału śledczego chyba tylko po to, żeby komisarza Maciejewskiego zdenerwować. Zagadkę kryminalną tradycyjnie przygotował dla Was
Marcin Wroński
Jesienne To i owo
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Jesienne To i owo

Życie pojawiło się na Ziemi mniej więcej wtedy, gdy skończyła miliard lat. Obecnie wiek naszej planety szacuje się na plus minus 4,5 mld lat. Brak dokładnej daty urodzin uniemożliwiał ich celebrację, dlatego w 2009 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ podjęło decyzję o wyznaczeniu 22 kwietnia Dniem Matki Ziemi. Kliknijcie, żeby poznać inne ciekawostki z rubryki „To i owo”.
Ewa Pawlik, Łukasz Kaniewski
Myśli psa Fafika – 4/2019
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Myśli psa Fafika – 4/2019

Wasz ulubiony pies z garścią kolejnych mądrości. Zapisała
Ewa Pawlik
Lot
Sztuka + Opowieści
Doznania

Lot

Wiersz dedykujemy jego autorce, która w dniu swoich urodzin pojawiła się z nim w redakcji. Gratulujemy, publikujemy i życzymy wszelkiej pomyślności. Sto lat!
Elżbieta Szeptyńska
Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 4/2019
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 4/2019

Jesienią często myślimy o rzeczach ostatecznych. Z tej okazji przedstawiamy garść sentencji o życiu, śmierci i związanych z nią rozterkach.
Listy od: Children’s Letters to God
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Listy od: Children’s Letters to God

Tym razem w rubryce listy do Pana Boga. W jakich sprawach ludzie się do Niego zwracają? Zachęcamy do lektury.