Czytaj nas codziennie

Pośród lodów Antarktydy wsłuchujemy się w serce i w mózg, pytamy o empatię i o higienę myśli. Wspominamy Bohdana Butenkę, ukołyszemy też ciało: otulimy się najpiękniejszą kufajką na świecie, przygotujemy wigilijne dania, by potem brzuch i intelekt rozmasować rozrywką.

3568 2020

Spis treści

W tym numerze

W tym numerze

W tym numerze

Grządki w mieście – Działkowy mnich

Dobra strawa

Grządki w mieście – Działkowy mnich

O miejskim ogrodnictwie opowiada Monika Kucia.

Monika Kucia

W nocy z soboty na niedzielę

Sztuka + Opowieści

Opowieści

W nocy z soboty na niedzielę

Opowiadanie polskiej Noblistki.

Przekrój roku 2019

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Przekrój roku 2019

Przegląd strasznych, śmiesznych, dobrych i złych wydarzeń 2019 roku.

Czy pogoda pod psem? – 1/2020

Świat + Ludzie

Ziemia

Czy pogoda pod psem? – 1/2020

Zima stulecia? Prawdę powie ci redakcyjny ekspert, czyli

Michał Brennek

Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia

Bądźmy dobrzy dla Ziemi, a ona będzie dobra dla nas!

Przekrój

Lek na deficyt rozumu

Duch + Ciało

Złap oddech

Lek na deficyt rozumu

„Przeciw empatii” – tak brzmi tytuł głośnej książki Paula Blooma. Ale czy autorowi naprawdę chodzi o to, żeby nie przejmować się losem drugiego? Zapytał go o to

Tomasz Stawiszyński

Te, co skaczą i kochają

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Te, co skaczą i kochają

I w świecie ludzi, i w świecie zwierząt bez stresu nie ma empatii. O zwierzęcych emocjach opowiadał w „Przekroju” wybitny prymatolog Frans de Waal.

Agnieszka Fiedorowicz

Miłosierny bonobo

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Miłosierny bonobo

Mówienie o zwierzętach, że szukają tylko własnych korzyści, jest obrazą dla ich społeczności. O zwierzęcej empatii opowiada przyjaciel szympansów i wielki naukowiec.

Krewni i znajomi krwawnika

Świat + Ludzie

Ziemia

Krewni i znajomi krwawnika

Czy rośliny mają uczucia? Być może nie, ale potrafią ze sobą współpracować, przekonują eksperci.

Stefano Mancuso, Alessandra Viola

Dziewięcioro wspaniałych

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Dziewięcioro wspaniałych

Byli i są wśród nas tacy przedstawiciele gatunku Homo sapiens, którzy współczucie i empatię podnieśli do najwyższej rangi. To już jest miłość. Bezwarunkowa miłość do bliźniego, której poświęca się całe życie.

Agata Kasprolewicz

Test miłości: Możecie zmierzyć Wasze uczucia

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Test miłości: Możecie zmierzyć Wasze uczucia

Oto test, który pozwoli P.T. Czytelnikom sprawdzić, czy ich miłość przetrwa próbę czasu. Ten archiwalny materiał przetrwał ją całkiem nieźle.

Miłość romantyczna? Kiepski pomysł

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Miłość romantyczna? Kiepski pomysł

Jest jeden winny. To kult miłości romantycznej, niesamowicie naiwnej idei pochodzącej z XVIII-wiecznej Europy, którą głosili pisarze, poeci i filozofowie – uważa filozof Alain de Botton, z którym rozmawiała

Aleksandra Reszelska

Miłość chrześcijańska? Może być szczęśliwa

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Miłość chrześcijańska? Może być szczęśliwa

O tym, dlaczego w chrześcijaństwie pojęcie miłości zyskało nowe znaczenie.

Denis de Rougemont

O miłości bez serca

Sztuka + Opowieści

Doznania

O miłości bez serca

„Serce to jeszcze za mało żeby kochać”. Przypominamy ten niezwykły wiersz.

Ile jest Jezusa w Jezusie?

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Ile jest Jezusa w Jezusie?

Czy Jezus naprawdę istniał? Czy w dobie klimatycznego kryzysu jego nauki zyskały, czy straciły na aktualności? Z teolożką-historyczką Helen K. Bond rozmawia redaktor-filozof

Tomasz Stawiszyński

Za kogo mnie uważacie?

Duch + Ciało

Żywioły

Za kogo mnie uważacie?

Kim mógłby być Jezus dla wyznawców judaizmu? Nieortodoksyjna, ale chwytająca za serce propozycja amerykańskiego rabina.

Byron L. Sherwin

Wielki przypływ

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Wielki przypływ

Co ksiądz z Lampedusy opowiada mieszkańcom wyspy o uchodźcach? Fragment reportażu „Wielki przypływ”.

Jarosław Mikołajewski

De revolutionibus orbium coelestium

Sztuka + Opowieści

Doznania

De revolutionibus orbium coelestium

A gdyby tak wyobrazić sobie, że elektrony poruszają się po swoich orbitach tak samo jak planety wokół gwiazd? Na poetycką podróż w mikro- i makrokosmos zaprasza

Jacek Dehnel

Dobrosąsiedzka życzliwość duszy

Duch + Ciało

Żywioły

Dobrosąsiedzka życzliwość duszy

Fragment komentarzy Paramahansy Joganandy do Biblii.

Paramahansa Jogananda

Mądrość Jezusa i mądrość siddhów

Duch + Ciało

Złap oddech

Mądrość Jezusa i mądrość siddhów

Wychowany na Zachodzie mistrz jogi dostrzega wiele podobieństw w naukach Jezusa i jogicznej tradycji.

Marshall Govindan Satchidananda

Miłość bliźniego? Obłęd!

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Miłość bliźniego? Obłęd!

Z Sauronem rozmawia rzeczowo

Grzegorz Uzdański

Później jego duch

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Później jego duch

Bożonarodzeniowe opowiadanie w klimacie apokaliptycznym. Ciary.

Sarah Hall

Jej wysokość wrona

Świat + Ludzie

Ziemia

Jej wysokość wrona

Są szalenie inteligentne i z roku na rok coraz więcej z nich przenosi się do miast. Łączy nas kreatywność, ale i skłonność do kradzieży. Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o wronach – fragment książki „Sekrety roślin i zwierząt”.

Nathanael Johnson

Islandzkie strategie przetrwania

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Islandzkie strategie przetrwania

W miejscu, w którym każdy prędzej czy później zmierzy się z samotnością, ważna jest sztuka. O tym, jak bardzo, mówi odsetek islandzkich artystów, którzy zrobili światową karierę – ich znakiem rozpoznawczym jest muzyka.

Anna Berestecka

Dlaczego tutaj jestem?

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Dlaczego tutaj jestem?

Bajka filozoficzna o tym, jak pewien derwisz dostąpił bram raju.

Michel Piquemal

Świat + Ludzie

Ziemia

Antarktyda

Pomiędzy bodźcem a reakcją istnieje niema przestrzeń. W tej przestrzeni mieści się nasza największa siła – siła wyboru.

Tomek Niewiadomski

Antarktyda, moja miłość

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Antarktyda, moja miłość

Możliwe, że gdy myślisz o raju, wyobrażasz sobie palmy, szum morza i delikatny, biały piasek. Okej, to może być twój raj. Mój wygląda zupełnie inaczej – wyznaje

Mikołaj Golachowski

Samotnie do Antarktydy

Świat + Ludzie

Ziemia

Samotnie do Antarktydy

Mrożącą krew w żyłach, samotną podróż jachtem na Antarktydę opisuje

David Lewis

W ciemności jest piękne światło

Sztuka + Opowieści

Opowieści

W ciemności jest piękne światło

O tym, jak nie stracić wewnętrznego światła, gdy za oknem ciągle ciemno, z pisarką Iloną Wiśniewską rozmawia

Jan Pelczar

Rambo w zadumie

Duch + Ciało

Złap oddech

Rambo w zadumie

Nawet w rzeczach, które uznajemy za odrażające, mieszkają bogowie. Rambo też może nas zaskoczyć.

Tomasz Stawiszyński

Zaufać dzieciom, zaufać zmianie

Świat + Ludzie

Edukacja

Zaufać dzieciom, zaufać zmianie

Wierzymy w to, że polską szkołę da się zreformować. A wyczekiwaną reformę przyniosą ruchy oddolne.

Marianna Kłosińska, Magdalena Kidoń

Równość, wolność, integracja

Świat + Ludzie

Edukacja

Równość, wolność, integracja

Fińskie szkoły uchodzą za wzór dobrej edukacji. Dlaczego? Z prof. Jarim Lavonenem, który jest za ten wzór w dużej mierze odpowiedzialny, rozmawiała nasza wysłanniczka w Helsinkach

Aleksandra Pezda

Do wiedzy tylko przez szczęście

Świat + Ludzie

Edukacja

Do wiedzy tylko przez szczęście

Andreas Schleicher, człowiek, którego przeklinają nastolatkowie z całego świata, kiedy muszą siąść do testów PISA, tym razem mówi o kreatywności w szkole. A wysłuchała go

Aleksandra Pezda

Kiedy nauczę się latać, mamo?

Świat + Ludzie

Edukacja

Kiedy nauczę się latać, mamo?

O tym, jak wykorzystać dziecięcą ciekawość, z Anną Grąbczewską z Fundacji Uniwersytet Dzieci rozmawia

Aleksandra Pezda

Szkoła jest fajna po południu

Świat + Ludzie

Edukacja

Szkoła jest fajna po południu

Ekspercki panel dyskusyjny, w którym cyklicznie uczestniczą przedstawiciele intelektualnych i łobuzerskich elit stołecznych placów zabaw, dzieli się refleksjami na temat szkoły. Nauczycieli z góry przepraszamy w imieniu własnym i autorki

Ewa Pawlik

Przygoda w parku

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Przygoda w parku

Redakcyjny specjalista od zdrowia duszy i ciała tym razem zajrzał do wnętrza własnego mózgu.

Mateusz Kołczinger

Między okiem a ręką

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Między okiem a ręką

Jak obraz świata dociera do świadomości, a jak do głębszych pokładów psychiki? Czym są decyzje, emocje i myśli z perspektywy neuronaukowej?

Paweł Boguszewski

Mniej znani prekursorzy kognitywistyki

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mniej znani prekursorzy kognitywistyki

Myślicieli myślących o myśleniu przedstawia kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Dlaczego mózg potrzebuje ruchu

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Dlaczego mózg potrzebuje ruchu

Wykonuje prawie 40 mln operacji na sekundę i ma skłonność do kontrolowania wszystkiego. W dodatku od plejstocenu nie zmienił zwyczajów: wciąż fantazjuje o tym, co złego może się nam przytrafić. Jak uspokoić nasz mózg?

Magdalena Salik

Myśl od ciała uleciała

Duch + Ciało

Złap oddech

Myśl od ciała uleciała

Z myśleniem jest jak z seksem: jest go i za dużo, i za mało – z prof. Bartłomiejem Dobroczyńskim rozmawia

Katarzyna Sroczyńska

Bohater numeru – Delfin

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Bohater numeru – Delfin

Wszystko o delfinach prezentuje kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Obudź w sobie delfina

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Obudź w sobie delfina

Nurkowanie na jednym wstrzymanym oddechu daje możliwość spotkania z samym sobą. O tym, dlaczego freediving nazywany jest podwodną medytacją, pisze

Nina Harbuz

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Delfinem być

O zwierzęciu, które nigdy nie śpi, widzi to, co niewidoczne, a świadomość zyskuje wcześniej niż człowiek, pisze

Mikołaj Golachowski

Cisza, sen trwa!

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Cisza, sen trwa!

Kiedy stos naukowych książek spadnie ci na głowę, wiedz, że będzie się działo.

Roland Topor

Królestwo za ciszę

Duch + Ciało

Złap oddech

Królestwo za ciszę

Hałas powoduje stres, prowokuje agresję i zwiększa ryzyko chorób serca. Już czas, abyśmy przestali zagłuszać ten problem.

Agnieszka Fiedorowicz

Bohater numeru – Cisza

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Bohater numeru – Cisza

Znana jest przewrotna kompozycja Johna Cage’a 4’33’’, która w całości składa się z ciszy.

Wszystko Będzie Dobrze

Tak cicho, że aż głośno

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Tak cicho, że aż głośno

Wyobrażacie sobie ujemny poziom dźwięku? Do najcichszego miejsca w Polsce zaprasza

Marcin Kozłowski

Duch + Ciało

Złap oddech

Na cały głos

Nasze miasta są za głośne. Niszczą słuch, ale też zdrowie: i fizyczne, i psychiczne – pisze

Paulina Wilk

Duch + Ciało

Złap oddech

Hałas to wróg

Już 60 lat temu „Przekrój” walczył z nadmiernym hałasem. Na pierwszej linii frontu znalazł się słynny kompozytor.

Huk sylwestrowej nocy

Duch + Ciało

Złap oddech

Huk sylwestrowej nocy

Rytualny hałas to znak śmierci starego i narodzin nowego porządku. To właśnie dlatego tak chętnie odpalamy w sylwestra fajerwerki. Nasze dziwne obyczaje wyjaśnia antropolog

Marcin Napiórkowski

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Czas śnięty

A może byśmy tak co roku zimą zasypiali na trzy miesiące?

Adam Węgłowski

Dzieje pełne zgiełku

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Dzieje pełne zgiełku

Na życie w nieustającym hałasie skazali nas starożytni, porzucając żywot łowców i zbieraczy, a potem zakładając miasta. Jesteśmy do nich podobni: tęsknimy za ciszą, ale panicznie się jej boimy.

Paweł Janiszewski

Dzieci z Wojkowic zakładają sklep z ciszą

Duch + Ciało

Złap oddech

Dzieci z Wojkowic zakładają sklep z ciszą

Jak wyglądałby sklep z ciszą? Trudno powiedzieć. Wiemy jednak, jak pod koniec lat 60. wyobrażały go sobie dzieci z SP1 w Wojkowicach koło Katowic

Przekrój

Cisza na wyginięciu

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Cisza na wyginięciu

Rozmowa z człowiekiem, którego zachwyca dźwięk topniejącego śniegu.

Duch + Ciało

Złap oddech

Święta cisza

Dokąd uciec przed zgiełkiem codzienności radzi

Aleksandra Kozłowska

Mądry wywiad – 1/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mądry wywiad – 1/2020

Rozmowa z prawdopodobnym autorem badania poświęconego reakcji ludzkiej psychiki na ciszę absolutną.

Tomasz Wiśniewski

Pułapka chwil szczęśliwych

Duch + Ciało

Złap oddech

Pułapka chwil szczęśliwych

Uwaga, za marzeniami o świętym spokoju kryją się czasem nieświęte pobudki.

Adam Aduszkiewicz

Gad zapił bezę – 1/2020

Duch + Ciało, Humor + Rozmaitości

Dobra strawa, Rozmaitości

Gad zapił bezę – 1/2020

W zimowej odsłonie rubryki z poezją niepoważną kilka nowych gatunków literackich: kuliryk, prezenton, smogubek i rodeik. Co też się tu dzieje! Do lektury zaprasza

Medytacje na zimę

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Medytacje na zimę

Każde z tych ćwiczeń możesz rozpocząć od 5–10-minutowej medytacji, podczas której śledzisz swój naturalny oddech. Niezależnie od tego, czy jest spokojny, czy szybki, głęboki czy płytki. Nie robisz nic więcej, po prostu pozwalasz oddechowi być takim, jaki jest. Pozwól sobie na łagodną eksplorację swoich myśli i uczuć – zaprasza

Smutki uboczne – 1/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Smutki uboczne – 1/2020

Nowe słowa ze słownika melancholika prezentuje

Piotr Stankiewicz

Co to jest współczucie?

Duch + Ciało

Żywioły

Co to jest współczucie?

Nie jest naiwnością, wymaga odwagi, nie warto mylić go z empatią – tłumaczy

Myśli ludzi – 1/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli ludzi – 1/2020

Jeśli zabraknie miłosierdzia, to po co cała reszta?

Dieta cud – 1/2020

Duch + Ciało

Dobra strawa

Dieta cud – 1/2020

O konfiturze z jarzębiny, zimowym warzywie odkopanym z zapomnienia i o tym, co się dzieje zimą na działkach, pisze

Monika Kucia

Lżej na duszy i ciele

Duch + Ciało

Dobra strawa

Lżej na duszy i ciele

O tym, co potrafią kolendra i chlorella w walce z metalami ciężkimi w organizmie.

Katarzyna Sroczyńska

Duch + Ciało

Dobra strawa

Carpe diem

Przepis na kokosowe curry z karpia.

Ryan Bromley

Medytacja kulinarna

Duch + Ciało

Dobra strawa

Medytacja kulinarna

Sposoby na kuchenne działanie przez niedziałanie przedstawia

Monika Kucia

Noc miłości między gatunkami

Duch + Ciało

Dobra strawa

Noc miłości między gatunkami

Rozgrzewająca serce historia o tradycyjnej wigilii i przepis na gorącą wegańską czekoladę.

Marta Dymek

Przepis na gorącą czekoladę

Duch + Ciało

Dobra strawa

Przepis na gorącą czekoladę

Przepis na pyszną, rozgrzewającą czekoladę podaje

Marta Dymek

Tygrys nie patrzy w oczy

Świat + Ludzie

Ziemia

Tygrys nie patrzy w oczy

Pomiędzy żyznymi równinami Bengalu a wodami Oceanu Indyjskiego rozciąga się archipelag zielonych wysp, które dwa razy dziennie znikają w morzu. Hindusi wierzą, że w leśnym labiryncie delty Gangesu przetrwać mogą tylko ludzie o czystych sercach.

Paulina Wilk

Mały reportaż – 1/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mały reportaż – 1/2020

Zasypana śniegiem Anglia, pociąg z Londynu do Leeds nagle się zatrzymuje. Co spotka bohatera tej historii? Dowiecie się z pierwszej ręki, bo jest nim

Tomasz Wiśniewski

Liście w kształcie serca

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Liście w kształcie serca

Prawdopodobnie największy sukces w dziejach ogrodnictwa opisuje

Łukasz Kaniewski

Zagajnik – 1/2020

Świat + Ludzie

Ziemia

Zagajnik – 1/2020

Co w zimowym lesie zbiera, zjada i podziwia

Łukasz Łuczaj

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Szkółka leśna

W szkółce leśnej coraz więcej drzewek, idąc w ślady ludzi, używa na lekcjach smartfonów. Gdzie je chowają? Odpowiada kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Ziemia zimą u Babalskich

Świat + Ludzie

Ziemia

Ziemia zimą u Babalskich

Opowieść pana Mieczysława Babalskiego o ziemi w zimie.

Berenika Steinberg

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2020

Świat + Ludzie

Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2020

O meteorycie pachnącym brukselką i o magnetycznym przebiegunowaniu Ziemi pisze

Łukasz Kaniewski

W stronę gospodarki cyrkularnej

Świat + Ludzie

Ziemia

W stronę gospodarki cyrkularnej

Powinniśmy skupić się na rozwiązaniach, które pozwalają wykorzystać zanieczyszczenia i przekształcić odpady w ekologiczne produkty.

Paulina Grabowska

Bohater numeru – Śnieg

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Bohater numeru – Śnieg

Przysłowia o śniegu Biegł, biegł, aż wpadł w śnieg. W śniegu nie ma noclegu. Utył jak bałwan od śniegu. Jan Piotra śnieżką, Piotr Jana granatem. (O nieadekwatnej reakcji) Ecie-pecie jak śnieg w lecie. (O dużych wydatkach) Cukru szukał, śniegu się nażarł. (O pomyłce) Śnieg ma na łbie. (O kimś siwym) Nie uwierzy, póki nie zaśnieży. […]

Wszystko Będzie Dobrze

Wszystko jest śniegiem

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Wszystko jest śniegiem

Nie wierzysz? Przekona cię

580 schodków w dół

Świat + Ludzie

Ziemia

580 schodków w dół

Jak ocieplenie klimatu roztapia największy lodowiec francuskich Alp.

Adam Vaughan

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

W górę i w dół

Żeby powstał płatek śniegu, potrzebny jest pyłek – jakakolwiek drobina, na której mogłyby gromadzić się cząsteczki wody.

Łukasz Kaniewski

W chmurach jak w ulach

Świat + Ludzie

Ziemia

W chmurach jak w ulach

Sekret ostentacyjnej sześciokątności śnieżynek wyświetla

Blejwas do piększydeł

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Blejwas do piększydeł

Ołów w kawałkach umieść w pojemnikach wypełnionych octem i zakop w świeżym oborniku, a po kilku tygodniach pojawią się na nim płatki najczystszej bieli. Ten przepis na idealną białą farbę obowiązywał – w różnych wariantach – przez 6 tys. lat.

Joanna Nikodemska

Piekarski tuzin faktów o trzynastce

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Piekarski tuzin faktów o trzynastce

Szczęśliwa? Pechowa? Wesoła? Z fatum liczby 13 zmaga się

Adam Węgłowski

Nowości ze świata nauki – 1/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Nowości ze świata nauki – 1/2020

Autorem tego przedziwnego eseju o barwach i snach jest nasz redakcyjny specjalista od rzeczy nie do końca niemożliwych

Tomasz Wiśniewski

Przykład z przyrody

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Przykład z przyrody

Inżynierowie inspirują się naturą, czym z kolei zainspirował się

Paweł Kafarski

Dom szczęśliwego sieroctwa

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Dom szczęśliwego sieroctwa

W latach 60. XX w. w Amsterdamie podjęto próbę stworzenia idealnego domu dziecka. Dziś domów dziecka w Holandii już nie ma, świetna architektura Alda van Eycka pozostała.

Zygmunt Borawski

Architektura to sztuka społeczna

Świat + Ludzie

Edukacja

Architektura to sztuka społeczna

Rewolucja w dziedzinie nauczania architektury dokonuje się nie w wielkich europejskich ośrodkach, lecz na dalekiej amerykańskiej prowincji. O działalności Rural Studio w Newbern, w stanie Alabama, pisze

Marcin Szczodry

Patria w potrzebie

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Patria w potrzebie

Na turnus do krynickiego sanatorium, w którym zakrzywia się czas, zabiera Państwa

Grzegorz Piątek

Neurony przejmują władzę

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Neurony przejmują władzę

Jak to możliwe, że formy architektoniczne są w stanie wyrażać określone emocje albo nastroje? Odpowiedzi udziela warszawski architekt

Łukasz Stępnik

Od „Przekroju” do wykroju – 1/2020

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Od „Przekroju” do wykroju – 1/2020

W trzeciej odsłonie modowego projektu proponujemy kurtkę à la kufajka. Pomysł na ten fatałaszek wziął się z tęsknoty za stylistyką lat 80.: napami, odpinanymi rękawami i szerokimi ramionami, ortalionem i denimem.

Ewa Pawlik

To i owo na zimę

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

To i owo na zimę

Specjalistami w klonowaniu od lat pozostają Chińczycy. Już w 1963 r. udało im się sklonować karpia. Ciekawostki wybrała

Ewa Pawlik, Łukasz Kaniewski

Zimno jak w muzeum

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Zimno jak w muzeum

Z muzeum skradziono miotełkę do płaszcza Zygmunta Augusta. Czy uda się Wam znaleźć sprawcę? Autorem zagadki kryminalnej jest

Marcin Wroński

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

O pingwinach

Ciekawostki zebrał i do „Przekroju” podał: „Stary Pingwin”.

Z Bogiem, Morganie Freemanie

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Z Bogiem, Morganie Freemanie

Przez ostatnie trzy lata jeden z najbardziej znanych aktorów hollywoodzkich zjeździł wszystkie kontynenty w poszukiwaniu śladów Boga. Z Morganem Freemanem rozmawiał

Modlitwa bez słów

Sztuka + Opowieści

Doznania

Modlitwa bez słów

Mężczyzna na skale, odwrócony tyłem, a w tle szaro-siny górski krajobraz. To z pewnością jeden z najsłynniejszych obrazów w historii. O tajemniczym dziele Caspara Davida Friedricha pisze

Anna Arno

Nie zmieniaj się

Sztuka + Opowieści

Doznania

Nie zmieniaj się

Czy warto się zmieniać? A jeśli tak, jak tego dokonać?

Anthony de Mello

W uścisku Saturna

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

W uścisku Saturna

W niedziele, kiedy wielu miejscowych wychodziło na spacer do parku leśnego – pełnego budek z piwem i kiełbasą – stawał tam na przyniesionym z domu krześle i przemawiał do ludzi. Tak właśnie zaczęła się kariera Teofila Ociepki.

Zbigniew Libera

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Foto polo

Śpiew to nie jedyna pasja Kachy Kowalczyk z zespołu Coals. Zapraszamy do przeglądu młodych zdolnych fotografów i artystów, których wybrała i opisała w zimowej odsłonie „To lubię!”.

Kacha Kowalczyk

Słownik staropolski

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Słownik staropolski

Wiecie, czym jest pikulik? Albo inderak? Znaczenie wyrazów, które Rej czy Potocki jeszcze rozumieli, a które wyszły już z użycia, przybliży słowniczek opublikowany w jednym z archiwalnych numerów „Przekroju”.

Joanna Olczak-Ronikier

Książkę robi się jak sweter

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Książkę robi się jak sweter

Przypominamy postać i twórczość Bohdana Butenki.

Sebastian Frąckiewicz

Nowy rok starego świata

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Nowy rok starego świata

Jakie prognozy na przyszłość snuł „Przekrój” dokładnie 30 lat temu? Co działo się wtedy w Polce, w Europie i w szerokim świecie? Po stronach archiwalnego numeru oprowadza

Ewa Pawlik

Sztuka + Opowieści

Doznania

Wór wstydu

Zamiast greckiego chóru występuje wypchany śmieciami wór. Autorem tego ekologicznego dramatu jest

Jarek Westermark

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Brokatowa marynarka w płomieniach

Było to ostatniej jesieni. Październik, zmierzch, warszawska Praga. Krążyły słuchy, że tego wieczoru coś – a może nawet ktoś – zapłonie. W oczekiwaniu, nie bez obaw, gromadziliśmy się w tłumek artystycznych gapiów na podwórku gmaszydła przy Lubelskiej 30/32.

Stach Szabłowski

Historyjka – Księgarz

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Historyjka – Księgarz

Mrożącą krew w żyłach historię księgarza, który nie mógł być księgarzem, streszcza

Tomasz Wiśniewski

Pierwiastek równowagi

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Pierwiastek równowagi

Wciąż nie wiadomo, w jaki sposób lit ratuje chorych przed nawrotami naprzemiennie pojawiających się stanów głębokiej depresji i ostrego pobudzenia. Ale wiadomo, że jest skuteczny. Książkę Waltera A. Browna „Lithium: A Doctor, a Drug and a Breakthrough” recenzuje

Paulina Wilk

Ładne strony – 1/2020

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Ładne strony – 1/2020

Ivan Chermayeff, Magdalena Rolka i Irma Boom. To kolejni projektanci książek, których poleca

Justyna Machnicka

Perły z odzysku – 1/2020

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Perły z odzysku – 1/2020

Te dwie książeczki o księżycu skradły dziecięce serca w czasach PRL-u.

Sebastian Frąckiewicz

Czytać albo nie czytać – 1/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Czytać albo nie czytać – 1/2020

Lubicie czytać, ale nie wiecie, po jaką książkę sięgnąć w kolejny zimowy wieczór? Zerknijcie, co poleca

Słuchać albo nie słuchać – 1/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Słuchać albo nie słuchać – 1/2020

Muzyka potrafi poprawić nastrój lub go skutecznie zepsuć. O tym, po jakie płyty sięgnąć tej zimy, a jakich raczej unikać, pisze

Piękno formy, ciężar treści

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Piękno formy, ciężar treści

Przedstawiamy nasz wybór fotografii z tegorocznej, 23. edycji Paris Photo. Do francuskiej stolicy udał się redaktor prowadzący działu Foto

Tomasz Wichrowski

Moja walka o dobry klimat

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Moja walka o dobry klimat

Książkę nieznanego filozofa przyrody Davida Barsona, którą trudno, a nawet bardzo trudno zdobyć, recenzuje

Tomasz Wiśniewski

Superekspres himalajski

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Superekspres himalajski

Sile jego marzeń uległ nawet chiński reżim. Zarażający optymizmem Nepalczyk jako jedyny został w tym roku wpuszczony na położoną w Tybecie Sziszapangmę. Ta góra poddała się mu ostatnia. W rekordowym tempie zdobył wszystkie 14 ośmiotysięczników. Historię Nimsa opisuje

Paulina Wilk

Hokeista? Na bank!

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Hokeista? Na bank!

Jako nastolatek był fanem słynnego hokeisty Wayne’a Gretzky’ego i złodzieja Ronniego Biggsa. Kiedy dorósł, sam zaczął grać w hokeja i napadać na banki. Pod koniec lat 90. stał się najbardziej poszukiwanym przestępcą w Europie. Przez sześć lat wodził za nos policję w Budapeszcie i zyskał status bohatera narodowego. Historię Whisky Robbera przybliża

Wojtek Antonów

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Bieg na biegun

W klasycznym biegu wygrywa ten, który przybiegnie pierwszy. Na Antarktydzie pierwszych może być więcej, czego dowodzi historia pewnego Amerykanina, Brytyjczyka i Norwega. Autorem artykułu jest

Andrzej Kula

Rozmaitości sportowe – 1/2020

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Rozmaitości sportowe – 1/2020

O nigeryjskich mistrzach sprintu, Japonkach ćwiczących sumo i skoczkach narciarskich z Chin pisze

Andrzej Kula

Szlachetna twarz sportu

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Szlachetna twarz sportu

To nieprawda, że historia pamięta tylko zwycięzców. Nie do wymazania z niej są sportowcy, którzy walcząc o zwycięstwo, przedłożyli nad nie przyzwoitość i uczciwość. Pisze

Psy jak malowanie

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Psy jak malowanie

Co na temat psów wiedzieli mistrzowie dawnego malarstwa? Sprawę postanowiła zbadać redakcyjna ekspertka od psich zachowań

Aleksandra Galewska

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Karmiący Ptaki

Karmiący Ptaki, zwany też czasami Karmicielem, wcale nie sądził, że jest dobry. Nie uważał się też za szczególnego wielbiciela ptaków.

Wojciech Widłak

Szklana pułapka

Świat + Ludzie

Edukacja

Szklana pułapka

Pod względem recyklingu opakowań szklanych zajmujemy w Unii Europejskiej niechlubne piąte miejsce od końca. Recykling szkła do poprawki! Bo będzie z nami krucho. O problemie pisze

Aleksandra Kozłowska

Jak segregować śmieci

Sztuka + Opowieści

Doznania

Jak segregować śmieci

Jesteście pewni, że wiecie, co zrobić z kubełkiem po ogórkach albo tłustym papierem po twarogu? O tym, gdzie wyrzucać które odpady, pisze wierszem

Marcin Orliński

Jak rozpoczynać właściwie?

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Jak rozpoczynać właściwie?

Jak właściwie rozpoczynać lekturę „Przekroju”? Odpowiada kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Sztuka + Opowieści

Doznania

Haiku na zimę

Kilka zimowych haiku.

Agenda katastrofisty – 1/2020

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Agenda katastrofisty – 1/2020

Przegląd najtragiczniejszych i najbardziej niefortunnych wydarzeń z minionych zim. Czyli wszystko może mieć straszne skutki, prezentuje

Adam Węgłowski

Sztuka + Opowieści

Doznania

To jest

Wiersz o bezbronności i czułości. Ale także o istocie poezji.

Sztuka + Opowieści

Doznania

Lekcja palenia

Tryptyk Jerzego Lewczyńskiego z 1974 r.

Dwa indyjskie wiersze

Sztuka + Opowieści

Doznania

Dwa indyjskie wiersze

Pewien mężczyzna nie zajmował się niczym pożytecznym, tylko bawił się ustawicznie głupstwami.

Rabindranath Tagore

Sztuka + Opowieści

Doznania

To samo

Wiersz o sercu, które „pracuje jak pszczoła po ciemku”.

Ahoj, przygodo!

Świat + Ludzie

Edukacja

Ahoj, przygodo!

„Pragnęliśmy własnego miejsca, w którym będziemy mogli się bawić, używać wyobraźni i spędzać czas z ludźmi pełnymi energii, spontaniczności i chęci – mówią o sobie Jan Ebert i Michał Pakuła. – Takimi ludźmi okazały się dzieci”. Przedstawiamy fundację Edukacja Przygodowa.

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 1/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 1/2020

“Może jestem głupi, ale wiem, co to miłość” – mówił Forrest Gump. Przedstawiamy zbiór cytatów o miłości

Sztuka + Opowieści

Doznania

Jeżeli leżeć

Wiersz do czytania na leżąco napisał

Zbigniew Machej

Myśli psa Fafika – 1/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli psa Fafika – 1/2020

Pies Fafik wyszczekał, przetłumaczyła

Ewa Pawlik

Najkrótsze nowelki – 1/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Najkrótsze nowelki – 1/2020

Dostałem zaproszenie na ważną konferencję klimatyczną. Miałem wygłosić odczyt, którego konsekwencje mogły zmniejszyć emisję CO2 do atmosfery. Jednak na konferencję musiałbym lecieć samolotem, zwiększając w ten sposób emisję CO2. Co robić? – nowelki napisał

Wszystko Będzie Dobrze

Czym zastąpić zimą słońce?

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Czym zastąpić zimą słońce?

Podpowiada kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

List od Jarosława Iwaszkiewicza do Mariana Eilego

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

List od Jarosława Iwaszkiewicza do Mariana Eilego

Przypominamy archiwalny list z 1945 r.

Jarosław Iwaszkiewicz