Halo, tu Ziemia!

Pytamy rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej, jak żyć z nią w zgodzie z Matką Ziemią. Dojrzewamy razem z nią, zbieramy grzyby, dbamy o dobry sen. I nie zapominamy o literaturze i szeroko pojętej rozrywce.

3571 2020

Spis treści

W tym numerze

W tym numerze

W tym numerze

Historyjka – Peru

Sztuka + Opowieści

Doznania

Historyjka – Peru

Na dzień dobry rzecz o szczęściu, niestety na opak. Napisał

Tomasz Wiśniewski

Sztuka + Opowieści

Doznania

Piemont

Harry Gruyaert, 2003 r.

Przekrój lata 2020

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Przekrój lata 2020

To było gorące i burzliwe lato, także w polityce. Przedstawiamy nasze kalendarium.

Przekrój

Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia – 4/2020

Lato minęło, a przed nami 75. jesień „Przekroju”. Świętujemy ten jubileuszowy rok zarówno jako najstarsze pismo społeczno-kulturalne w Polsce, jak i Fundacja PRZEKRÓJ, która jest wydawcą kwartalnika.

Tomasz Wodzyński

Jesienny zmierzch

Sztuka + Opowieści

Doznania

Jesienny zmierzch

Kilka skromnych słów o wieczornym uczuciu niepokoju.

Mateusz Kołczinger

Sztuka + Opowieści

Doznania

Atrakcyjność

Krótkie opowiadanie o słabości do mężatek i nie tylko.

Czy pogoda pod psem? – 4/2020

Świat + Ludzie

Ziemia

Czy pogoda pod psem? – 4/2020

O palących problemach polskiej gospodarki leśnej i suszy, której niestraszne opady, pisze

Michał Brennek

Rewolucja kobiet

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Rewolucja kobiet

O trudnej relacji dyktatora i kobiet, która może doprowadzić do obalenia reżimu. Relacja z Białorusi.

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Nasza szafa

O tym, że w szafie nie siedzi się w pojedynkę i o różnicach w życiu LGBT+ u nas i u sąsiadów. Komentarz z Berlina.

Marcin Szczodry

Na przyśpieszonych obrotach

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Na przyśpieszonych obrotach

Smutny komentarz na temat sytuacji osób LGBT+ w naszym kraju.

Jacek Dehnel

Julian Tuwim – Kwame

Sztuka + Opowieści

Doznania

Julian Tuwim – Kwame

Gdyby Julian Tuwim żył dziś, na pewno poprawiłby swój słynny wiersz. Ponieważ z oczywistych względów nie może, pomaga mu nasz niezastąpiony

Grzegorz Uzdański

Warszawa walczy

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Warszawa walczy

Jak pisano o powstaniu warszawskim na naszych łamach latem 1945 r.? Zaskakująco rozsądnie.

Ewa Pawlik

Świat + Ludzie

Ziemia

Kochaj i chroń

Ulubionym miejscem pracy Stasa Bartnikasa jest Islandia. Artysta uważa tę wyspę za jeden z najbardziej fotogenicznych krajów świata – połączenie lodu, śniegu, formacji wulkanicznych, rzek lodowcowych, plaż oraz oceanu stwarza absolutnie surrealistyczne obrazy.

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Moja Gaja

Czasem mówimy o niej z rozczuleniem, słowami Edwarda Stachury, że „toczy, toczy swój garb uroczy”. Czasem, z większym patosem, ale też bardziej adekwatnie, nazywamy ją Matką Ziemią.

Mikołaj Golachowski

Kontrowersyjne teorie dotyczące Ziemi

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Kontrowersyjne teorie dotyczące Ziemi

Gdyby Kopernik mógł, z pewnością odniósłby się do tych teorii z kosmosu. Ale nie może.

Wszystko Będzie Dobrze

Planeta zmienną jest

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Planeta zmienną jest

Przedstawiamy metamorfozy ziemskiego globu oraz naukowców, którzy odkrywali ich przyczyny. I jedno, i drugie jest niesamowicie ciekawe.

Łukasz Kaniewski

Portrety planety

Świat + Ludzie

Kosmos

Portrety planety

Loty kosmiczne przyniosły nową perspektywę – Ziemianie po raz pierwszy spojrzeli na swoją planetę z oddali. Szczególną sławę zyskały trzy fotografie.

Piotr Stankiewicz

Problemy z kosmosu

Świat + Ludzie

Kosmos

Problemy z kosmosu

Naukowczyni NASA, Jennifer W. Lopez, opowiada, co może nam dać spojrzenie z orbity Ziemi.

Pani życia i śmierci

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Pani życia i śmierci

Życzliwa i okrutna, nieskalana i rozpustna. Czczono ją we wszystkich zakątkach starożytnego świata, a jej mit do dziś inspiruje pisarzy i artystów. Bogini Matka.

Anna Arno

Sztuka + Opowieści

Doznania

Macierzyństwo

Nikt nie opowie o Księżycu lepiej niż Ziemia. Nikt nie spisze tej opowieści lepiej niż

Oren Harman

Mitologia i mitochondria

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Mitologia i mitochondria

Wierzymy, że nauka objaśnia nam świat, jednak to mit dotyka pytań, na które nie ma odpowiedzi. Tylko czy te dwie perspektywy muszą się wykluczać? „Przekrojowi” odpowiada historyk nauki Oren Harman.

Mity indiańskie

Sztuka + Opowieści

Doznania

Mity indiańskie

Psy od dawna chcą sobie wybrać przywódcę, ale wciąż im się to nie udało. Mity Siuksów Brulé oraz innych plemion opisali

Richard Erdoes, Alfons Ortiza

Kosmiczny odlot

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Kosmiczny odlot

Wszystko na Ziemi jest ze sobą powiązane. Wiedzą o tym nie tylko astronauci, obserwujący naszą planetę z kosmosu, lecz także osoby, które zażywają substancje psychodeliczne.

Rosalind Watts, Alex Evans, Sam Gandy

Ekstaza pod kontrolą

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Ekstaza pod kontrolą

Czy depresje i stany lękowe można wyleczyć za pomocą środków rozszerzających świadomość, na przykład grzybków halucynogennych? To trochę szalone pytanie, warto je zatem zadać psychiatrze.

Aleksandra Pezda

Alfabet grzybów

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Alfabet grzybów

Zebrała i opisała grupa

Wszystko Będzie Dobrze

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Myśli maślaka

Warto poznać poglądy mądrego grzyba, z którym kontakt nawiązał

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Grzybopolityka

Transkrypcje ze szczytu GRZYB 22 przygotowała grupa

Wszystko Będzie Dobrze

W krainie króla muchomora

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

W krainie króla muchomora

Jedne można usmażyć na śniadanie, inne – zjeść po to, aby mieć wielobarwne wizje. Z Maurycym Gomulickim – nie tylko o grzybach – rozmawia

Tomasz Wichrowski

Księga urodzaju

Sztuka + Opowieści

Doznania

Księga urodzaju

Opowieść o konkurencji i walce w każdym centymetrze gleby, ale też o wielkim sojuszu między grzybami i roślinami.

Przystanek dojrzałość

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Przystanek dojrzałość

Felieton z cyklu „Życie w przekroju”.

Mikołaj Łoziński

Haiku na jesień – 4/2020

Sztuka + Opowieści

Doznania

Haiku na jesień – 4/2020

“spotkanie w lesie / na młodym mchu przysiadły / dwa stare grzyby”

Dlaczego nastolatki trzaskają drzwiami

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Dlaczego nastolatki trzaskają drzwiami

Do którego roku trwa dojrzewanie mózgu u człowieka i dlaczego tak trudno nam się porozumieć z dorastającymi dziećmi (a im z nami)? Rozmowa z neurodydaktykiem Markiem Kaczmarzykiem.

Aleksandra Pezda

Mądry wywiad – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mądry wywiad – 4/2020

Z człowiekiem uznanym w plebiscycie czasopisma „Dobry Uczynek” za jednego z najbardziej cnotliwych ludzi w naszej części Europy rozmawia

Tomasz Wiśniewski

Sutra czarnego serca

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Sutra czarnego serca

Historię kultowej grupy hip-hopowej Wu-Tang Clan i jej relacje z Bruce’em Lee przedstawia

Jan Lechoń – RZA

Sztuka + Opowieści

Doznania

Jan Lechoń – RZA

W „Nowych wierszach sławnych poetów” tym razem amerykański raper, założyciel i lider Wu-Tang Clanu.

Grzegorz Uzdański

Dojrzałość? Pomidor!

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Dojrzałość? Pomidor!

Jesienny panel dyskusyjny odbył się na pomoście w otoczeniu tataraku i innych trzcin. Wzięły w nim udział cztery osoby małoletnie płci żeńskiej.

Ewa Pawlik

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Młodość? Dość!

Niewczesne rozważania o wieku.

Piotr Stankiewicz

Jeden dzień z życia, w którym zrozumiałam, co znaczy dać się zabić

Sztuka + Opowieści

Doznania

Jeden dzień z życia, w którym zrozumiałam, co znaczy dać się zabić

W jesiennej „Wierszówce” poetka i redaktorka „Śląskiej Strefy Gender”

Przypowieść o strachliwym człowieku

Sztuka + Opowieści

Doznania

Przypowieść o strachliwym człowieku

W związku z 210. rocznicą śmierci Nachmana z Bracławia swój hołd wielkiemu cadykowi i autorowi niezwykłych duchowych przypowieści, składa Tomasz Wiśniewski, pisząc własną – wyjątkowo głęboką – przypowieść.

Tomasz Wiśniewski

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Tata Mróz

Przez pół wieku ilustrował, projektował winiety i słynne rączki, wymyślał okładki, składał strony i współtworzył charakterystyczny nastrój „Przekroju”. Daniela Mroza wspominają córka i redakcyjni koledzy.

Łucja Mróz-Raynoch, Adam Macedoński, Mieczysław Czuma

Krwista konkwista

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Krwista konkwista

Sentymentalno-przygodowy obrazek odkrycia Nowego Świata jest jednym z największych kłamstw ludzkości.

Tomasz Wiśniewski

Między światami

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Między światami

Jak dawniej wyglądało życie rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej? I czy dzisiejsi Indianie wciąż mają łączność z tradycją? Wyjaśnia

Radosław Palonka

Sztuka + Opowieści

Doznania

Pamiętaj

Wiersz pierwszej rdzennej Amerykanki, która otrzymała tytuł U.S. Poet Laureate.

Joy Harjo

W płomień za syna

Sztuka + Opowieści

Doznania

W płomień za syna

Amerykańskie władze zrobiły w przeszłości wiele, by osłabić silne więzi między Indianami.

David Treuer

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Rdzenne kino

Z reżyserką Ericą Tremblay, pochodzącą z plemienia Seneca-Cayuga, rozmawia

Oni byli tu pierwsi

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Oni byli tu pierwsi

Mapy rdzennych kultur Ameryki Północnej.

Przekrój

Historia Szalonego Konia

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Historia Szalonego Konia

Był wodzem Oglalów. Jako dziecko miał wizję, dzięki której wiedział, że nie zginie od kul. Poznajcie nieustraszonego wojownika, wybitnego stratega i szlachetnego człowieka. Tekst z numeru 1743/1978 r.

Waldemar Łysiak

W Dolinie Bogów

Sztuka + Opowieści

Opowieści

W Dolinie Bogów

W Dolinie Bogów, która dla Nawahów jest jedną wielką świątynią, Lech Majewski nakręcił swój ostatni film. Z reżyserem rozmawia

Jan Pelczar

10 przykazań rdzennych mieszkańców Ameryki

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

10 przykazań rdzennych mieszkańców Ameryki

O tym, że warto dbać o Matkę Ziemię i traktować wszystkie istoty z szacunkiem.

Młodszy brat wojny

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Młodszy brat wojny

To najstarsza dyscyplina sportowa Ameryki Północnej, dalece wykraczająca poza współcześnie rozumianą grę zespołową. O lacrosse pisze

Andrzej Kula

Szałas, szałwia i szamani

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Szałas, szałwia i szamani

Ceremonia szałasu potu od setek lat stanowi istotną część kultury rdzennej ludności amerykańskich kontynentów. W rytuale, specjalnie dla „Przekroju”, wzięła udział

Ewa Pluta

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Typowe tipi

Dla rdzennych mieszkańców Wielkiej Równiny Prerii tipi było prawdziwym domem – schronieniem, gdzie w blasku ogniska kwitło życie rodzinne.

Kinga Zemła

Sztuka + Opowieści

Doznania

Nowy Jezus

W przyszłości ludzie i psy chodzą po wodzie. Opowiadanie obsypanego nagrodami amerykańskiego prozaika jest historią pewnego początku.

Tommy Orange

Oniryczni podróżnicy

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Oniryczni podróżnicy

Podczas świadomego snu możemy wpływać na to, co się nam śni, a więc realizować swoje najgłębsze fantazje.

Tomasz Wiśniewski

Bohater numeru – Sen

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Bohater numeru – Sen

Sennik WBD Śni ci się, że ktoś cię goni – kłopoty. Lepiej zacznij trenować bieganie, bo w najbliższym czasie ktoś będzie cię gonić! *** Śni ci się, że gubisz się w obcym kraju – czeka cię zagraniczna podróż, ale uważaj, żeby się nie zgubić. *** Śni ci się, że wypada ci ząb – natychmiast udaj […]

Wszystko Będzie Dobrze

Ktoś musi grać, żeby spać mógł ktoś

Sztuka + Opowieści

Doznania

Ktoś musi grać, żeby spać mógł ktoś

Dokąd może zaprowadzić muzyka, szczególnie jeśli towarzyszy nam w wewnętrznej podróży, zastanawia się

Iza Smelczyńska

Nocne neuronów rozmowy

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Nocne neuronów rozmowy

Fazy, cykle i fale – czyli prawie wszystkie sekrety śpiącego mózgu.

Łukasz Kaniewski

Krótki przewodnik po zasypianiu

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Krótki przewodnik po zasypianiu

Sposoby na bezsenność istnieją i niekoniecznie polegają na braniu kolejnych tabletek.

Aleksandra Pezda

Sztuka + Opowieści

Doznania

Za murem snu

Joe Slater, nieokrzesany góral, miewał przerażające wizje, które w końcu doprowadziły do morderstwa. Autorem opowiadania jest mistrz grozy

Morderca w objęciach Morfeusza

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Morderca w objęciach Morfeusza

O lunatykach, którzy nieświadomie popełnili zbrodnię, pisze

Marcin Kozłowski

Efekt pierwszej nocy spędza sen z powiek

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Efekt pierwszej nocy spędza sen z powiek

Gasząc światło w nowym miejscu, lepiej porzucić nadzieję na solidny sen. Dlaczego? Odpowiada

Jakub Bas

Sucho jak w polskim lesie

Świat + Ludzie

Ziemia

Sucho jak w polskim lesie

Coraz częstsze huragany, pożary, masowe występowanie owadów – niełatwo jest polskim lasom w epoce galopujących zmian klimatycznych.

Michał Książek

Podziemny mózg lasu

Świat + Ludzie

Ziemia

Podziemny mózg lasu

Drzewa budują sieć połączeń, jakiej ludzie mogą im jedynie pozazdrościć. O niezwykłym systemie leśnej komunikacji pisze

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Leśne rekordy

Człowiek Lasu – takie wyróżnienie przyznały niedawno drzewa z Borów Tucholskich za popularyzację kory jako istotnej części drzewostanu. Laureatką została Kora Jackowska. • Znany kanadyjski kowboj i traper, Crazy Bill Murdock, postanowił złapać las na lasso. Rząd Kanady sfinansował w tym celu olbrzymie lasso (150 kanadyjskich mil średnicy) i Crazy Bill zarzucił je na puszczę […]

Wszystko Będzie Dobrze

W kurhanie i w puszczy

Sztuka + Opowieści

Opowieści

W kurhanie i w puszczy

W Puszczy Białowieskiej odkryto skupiska wczesnośredniowiecznych grobowców. Sprawę zbadał

Jędrzej Wojnar

Mały reportaż – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Mały reportaż – 4/2020

O wyprawie do Ekwadoru i spotkaniu z dziwnym plemieniem Huaorani opowiada

Tomasz Wiśniewski

Dżunglo, uzdrowicielko nasza

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Dżunglo, uzdrowicielko nasza

O terapeutycznej miksturze od panamskiego znawcy roślin, jej tajemniczym działaniu i niewyczerpanej mocy leczenia, jaką dopiero odsłaniają przed nami lasy tropikalne, pisze

Co nas tu trzyma

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Co nas tu trzyma

O grawitacji i ewolucji opowiada

Mikołaj Golachowski

Duch + Ciało

Dobra strawa

Kooperujmy

Wyobraź sobie, że zamiast kupować przetworzone jedzenie w hipermarkecie, idziesz do ogrodu i samodzielnie wybierasz pomidory, a przy okazji poznajesz ludzi, którzy częstują cię ciastem rabarbarowym. Świat kooperatyw spożywczych przybliża

Monika Kucia

Jestem na pTAK!

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Jestem na pTAK!

Misją stowarzyszenia Jestem na pTAK! są trzy słowa: POZNAJ, POKOCHAJ, POMÓŻ.

Przekrój

Moce kasztanowca

Świat + Ludzie

Ziemia

Moce kasztanowca

Niech będą z tobą! Postara się o to

Dominika Bok

Ziemianka-chłodziarka

Duch + Ciało

Dobra strawa

Ziemianka-chłodziarka

Zwykłe lodówki mają ograniczoną pojemność i zużywają sporo energii elektrycznej. Jeśli chcecie zaoszczędzić, a przy okazji zyskać miejsce na przetwory, zbudujcie sobie własną lodówkę. W ziemi.

Kinga Zemła

Duch + Ciało

Dobra strawa

Żołędzie

Jak przyrządzić owoce dębu radzi

Łukasz Łuczaj

Fermentacja domowa

Duch + Ciało

Dobra strawa

Fermentacja domowa

Produkcja rzemieślnicza jest tania, a efekty zdrowotne regularnego spożywania fermentów wydają się znakomite. O kombuczy, kefirze i occie jabłkowym pisze

Monika Kucia

Duch + Ciało

Dobra strawa

Zbierz to sam

W dobie plastikowego jedzenia warto zaznać luksusu zrywania truskawek prosto z krzaczka i poznać rolnika, który je posadził – przekonuje

Monika Kucia

Gotuj z… Ziemią!

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Gotuj z… Ziemią!

Pytania do Ziemi stawia trio

Wszystko Będzie Dobrze

Przez głodówkę do tęczy

Duch + Ciało

Dobra strawa

Przez głodówkę do tęczy

Czego możemy nauczyć się od plemienia Czarnych Stóp? Do czego prowadzi ich post? To karkołomne wyzwanie może wyzwolić w nas „molekułę duszy”.

Monika Kucia

Wojna postu z karnawałem

Duch + Ciało

Dobra strawa

Wojna postu z karnawałem

Głodówka poprawia kondycję organizmu, osłabia stany zapalne i uczy wytrwałości. Przynajmniej teoretycznie, o czym przekonała się

Ewa Pawlik

Moc niejedzenia

Duch + Ciało

Dobra strawa

Moc niejedzenia

Od czasu do czasu warto się wstrzymać od jedzenia. Post przerywany poprawia metabolizm, obniża poziom cukru we krwi i łagodzi stany zapalne.

Jakub Bas

W poszukiwaniu dzikiej rozkoszy

Duch + Ciało

Dobra strawa

W poszukiwaniu dzikiej rozkoszy

Zaznanie niczym niezakłóconej dziczy to dziś najdroższa fantazja homo sapiens. Autorką eseju jest

Paulina Wilk

Głodnemu molekuły na myśli

Duch + Ciało

Dobra strawa

Głodnemu molekuły na myśli

Czy świat może się przestawić na laboratoryjną produkcję białka zwierzęcego? Piszą

Jakub Bas

O czym szumią drzewa?

Sztuka + Opowieści

Doznania

O czym szumią drzewa?

Kilka wypowiedzi Waszych ulubionych drzew przedstawia

Wszystko Będzie Dobrze

Słońce w słoiku

Duch + Ciało

Dobra strawa

Słońce w słoiku

Proces przygotowywania kombuczy przypomina coś między kiszeniem ogórków a nastawianiem zakwasu. O przygodzie z fermentacją pisze

Kapelusz czy nóżka?

Duch + Ciało

Dobra strawa

Kapelusz czy nóżka?

Dziś przy odrobinie chęci i łucie szczęścia możemy wyhodować sobie w domu… jadalne grzyby. Jak to zrobić? Odpowiada

Marcin Kozłowski

Duch + Ciało

Dobra strawa

Doktór Grzyb

W Puszczy Białowieskiej rosną grzyby, które mogą pomóc w leczeniu najgroźniejszych chorób, z nowotworami na czele. O tym, czy uda się je wykorzystać do celów medycznych, pisze

Sportowcy jak jaki

Duch + Ciało

Promienne zdrowie

Sportowcy jak jaki

Według mitologii nordyckiej wiking zmieniał się w niezwyciężonego berserka po spożyciu wywaru z muchomora czerwonego. O tym, czy dziś grzyby także mogą służyć jako środek dopingujący, pisze

Andrzej Kula

Kalendarz muchomorów

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Kalendarz muchomorów

Według szokujących wyników badań grupy grzybiarzy Los Hongos z Gwatemali słynny kalendarz Majów, według którego świat miał się skończyć w 2012 r., był tak naprawdę… kalendarzem muchomorów.

Wszystko Będzie Dobrze

O istocie wolności

Sztuka + Opowieści

Doznania

O istocie wolności

Życie może być przygodą i odkrywaniem. Pod warunkiem, że odważysz się skorzystać z szansy rozwoju. Przeczytajcie, co ma na ten temat do powiedzenia

Osho

Sztuka + Opowieści

Doznania

Przebudzenie

A jeśli wszystko, co myśleliśmy dotąd o sobie i całym świecie, było tylko złudzeniem? Zobaczmy, co naprawdę leży u podstaw naszego istnienia – zachęca nauczyciel duchowy

Adyashanti

Sztuka + Opowieści

Doznania

Herbata i ocet

Opowieść o paradoksach, czarno-białych rysunkach i zamiłowaniu do codzienności.

Okakura Kakuzō

Siedem kroków do samotranscendencji

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Siedem kroków do samotranscendencji

Psycholog Abraham Maslow stworzył hierarchię potrzeb, od których zaspokojenia zależą możliwość i motywacja do podejmowania wszelkich ludzkich działań.

Mike Colagrossi

Mamy prawo do niechcenia

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Mamy prawo do niechcenia

W Ameryce co piąta kobieta rezygnuje z bycia matką. Wbrew pozorom powodem tych decyzji rzadko bywa egoizm. Pisze

Derek Beres

O pożytkach z samotności

Duch + Ciało

Pogoda ducha

O pożytkach z samotności

Samotność podnosi naszą kreatywność i wzmacnia pewność siebie. O tym, że czasami warto pobyć tylko we własnym towarzystwie, pisze

Jakub Bas

Bądź dobry dla zdrowia

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Bądź dobry dla zdrowia

Okazywanie współczucia i codziennie praktykowana życzliwość poprawiają kondycję organizmu, a nawet wydłużają życie – przekonuje

Jaimee Bell

Smutki uboczne – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Smutki uboczne – 4/2020

Słowa ze słownika melancholika prezentuje

Piotr Stankiewicz

Grzyby przestępcy

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Grzyby przestępcy

Strzeżcie się! Katalog grzybowych przestępców z narażeniem życia przygotowało trio

Wszystko Będzie Dobrze

Archiwistka natury

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Archiwistka natury

Anna Atkins, autorka pierwszego albumu fotograficznego w historii, przez ponad sto lat pozostawała anonimowa. Dziś jej błękitny świat znów odzyskuje blask. Sylwetkę brytyjskiej botaniczki przedstawia

Maciej Świetlik

Poczuj i zrozum

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Poczuj i zrozum

Czasami dotarcie do sedna problemu jest łatwiejsze, niż sądzimy. Wystarczy trochę uważności.

Magdalena Róża Skoczewska

Co mówią kolory

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Co mówią kolory

Historia kolorów to fascynująca opowieść o zmienności ludzkich gustów oraz sile naszych przekonań, skojarzeń i… stereotypów.

Anna Arno

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Barwy osobiste

Każdy z nas żyje we własnym kolorowym wszechświecie. Można to udowodnić naukowo!

Szymon Drobniak

Budowanie kolorem

Sztuka + Opowieści

Doznania

Budowanie kolorem

Potrafił odtworzyć kolor kwiatu, a później oddać go ścianom, murom i schodom. Sylwetkę Luisa Barragána – pasjonata i wizjonera – przybliża

Zygmunt Borawski

Piękno i użyteczność

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Piękno i użyteczność

Projektant tkanin, tapet i mebli, poeta, myśliciel, tłumacz, wydawca, przedsiębiorca, aktywista socjalistyczny – Oto William Morris w całej swojej krasie.

Agnieszka Drotkiewicz

Jakim kolorem jesteś?

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Jakim kolorem jesteś?

Rozwiąż test i dowiedz się, który kolor to Ty!

Wszystko Będzie Dobrze

Od „Przekroju” do wykroju – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Od „Przekroju” do wykroju – 4/2020

Pani Dorota Bąkowska opracowała wykrój prostego, klasycznego kaptura, który można nosić pod każdym paltem czy jesionką. Do lektury tekstu i zamawiania papierowych form z wykrojem zaprasza

Ewa Pawlik

Kapelusz dla matrony

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Kapelusz dla matrony

Kiedyś istniał styl, który wyrażał dostojność i przymioty związane ze statecznym wiekiem. Dziś moda mami obietnicą wiecznej młodości, o czym pisze

Budzę cię w kolorze

Sztuka + Opowieści

Doznania

Budzę cię w kolorze

W latach przedwojennych bardzo modne było zestawienie brązu z zielonym, natomiast nikt nie odważyłby się użyć wówczas zestawienia brązu z czarnym.

Paulinka, Lucynka

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 4/2020

Świat + Ludzie

Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 4/2020

O piorunach, które kształtowały ziemskie życie, i o ludzkości, która wciąż jest nastolatkiem, pisze

Łukasz Kaniewski

Smutek galaktyk

Świat + Ludzie

Kosmos

Smutek galaktyk

Czy jesteśmy we wszechświecie sami? A jeśli nie, to czy obcy okażą się naszymi przyjaciółmi?

Grzegorz Uzdański

Sztuka + Opowieści

Doznania

Koniec świata

Logika podpowiada, że skoro świat miał swój początek, to kiedyś nastąpi też jego koniec. A gdyby kres miał nadejść już za chwilę? Autorem opowiadania jest

Tomasz Wiśniewski

To i owo – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

To i owo – 4/2020

Z kory młodych pni i gałązek dębu można przygotować wywar do stosowania wewnętrznego i zewnętrznego. Jesienna garść takich i owakich ciekawostek od redakcji.

Ewa Pawlik, Łukasz Kaniewski

Kto sam przed sobą kłamie…

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Kto sam przed sobą kłamie…

…i własnego kłamstwa słucha, prawdy żadnej już nie widzi ani w sobie, ani dookoła siebie…

Fiodor Dostojewski

Kto mnie zaraził?!

Sztuka + Opowieści

Doznania

Kto mnie zaraził?!

Kolejna zagadka kryminalna z komisarzem Maciejewskim. Do lektury i główkowania zaprasza

Marcin Wroński

Myśli psa Fafika – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli psa Fafika – 4/2020

„Jeśli jesteś w ogonie ewolucji, to nim nie merdaj”. Wyszczekał pies Fafik, a zapisała

Ewa Pawlik

Listy od Tove Jansson do Tuulikki Pietilä

Sztuka + Opowieści

Doznania

Listy od Tove Jansson do Tuulikki Pietilä

Przedstawiamy list Tove Jansson do Tuulikki Pietilä.

Tove Jansson

Olśnienia i eksplozje Tarō Okamoto

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Olśnienia i eksplozje Tarō Okamoto

Niektórzy nazywają go jedynym awangardowym artystą Japonii. Kim był budowniczy Wieży Słońca, Tarō Okamoto? Sylwetkę artysty przybliża

Karol Sienkiewicz

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Mela Muter

Słyszeliście o Meli Muter? Urodzona w rodzinie żydowskiej w Warszawie, w latach 20. XX w. stała się jedną z najbardziej rozchwytywanych artystek paryskich. Przyjaźniła się z wybitnymi twórcami epoki, ale umierała w osamotnieniu.

Zbigniew Libera

Gad zapił bezę – 4/2020

Sztuka + Opowieści

Doznania

Gad zapił bezę – 4/2020

W jesiennej rubryce trzy nowe, absurdalne gatunki literackie: tristoryjka, matrymoniałka i skurczywers. Do lektury zaprasza

Marcin Orliński

Pożegnanie z Ameryką

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Pożegnanie z Ameryką

Ayad Akhtar w książce “Homeland Elegies” odziera Amerykę z jej fałszywych obietnic, ukazuje jej bezwzględność, jednocześnie wyznając jej miłość. Autorką recenzji jest

Paulina Wilk

Po czym rozpoznać dojrzałość…

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Po czym rozpoznać dojrzałość…

…awokado? …człowieka? …demokracji? Odpowiada grupa

Wszystko Będzie Dobrze

Ładne strony – 4/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Ładne strony – 4/2020

Jesienią rozpoczyna się sezon teatralny. To idealny czas, by sięgnąć po ilustrowaną książkę Gosi Kulik i Tomasza Żarneckiego „Jak ugryźć teatr współczesny?” Pisze

Justyna Machnicka

Nowości ze świata nauki – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Nowości ze świata nauki – 4/2020

Notatkę o teoriach socjologa George’a Summerseta dotyczących wysiłku i bezczynności przygotował nasz arcypoważny korespondent

Tomasz Wiśniewski

Perły z odzysku – 4/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Perły z odzysku – 4/2020

Ambicją wielu ilustratorów jest stworzenie prac, które wciągną czytelnika w zupełnie inny, odrębny świat. Olga Siemaszko i Miroslav Cipár robią to wyjątkowo dobrze.

Sebastian Frąckiewicz

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 4/2020

Słowotworki – 4/2020

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Słowotworki – 4/2020

Kwartalna dawka neologizmów.

Marcin Orliński

Słuchać albo nie słuchać – 4/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Słuchać albo nie słuchać – 4/2020

Jesienny przegląd nowości muzycznych. Która płyta to hit, a która kit? Przeczytajcie recenzje, które przygotował

Czytać albo nie czytać – 4/2020

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Czytać albo nie czytać – 4/2020

David Treuer, Elena Ferrante, Jakub Małecki, Marcin Wicha… Co jesienią czytać, a czego unikać radzi

Chwila dla winyla

Sztuka + Opowieści

Doznania

Chwila dla winyla

W epoce streamingu i muzyki w chmurze młode pokolenie coraz chętniej wybiera winyl. O fenomenie wracających do łask płyt gramofonowych pisze Iza Smelczyńska.

Iza Smelczyńska

Jesteśmy potępieni

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Jesteśmy potępieni

O piekle lata i piekle sztuki pisze w jesiennym felietonie Stach Szabłowski.

Stach Szabłowski

Sztuka + Opowieści

Przemyślenia

Jesieniara

Słowo „jesieniara” zdobyło drugie miejsce w ostatnim konkursie na Młodzieżowe Słowo Roku. Na czynniki pierwsze rozkłada je niezastąpiony Mirosław Bańko.

Mirosław Bańko

Siostra Florence zapala światło

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Siostra Florence zapala światło

Wiedziała, że choroba wymaga nie tylko interwencji medycznej, lecz także zrozumienia, empatii i obecności.

Paulina Wilk

Duch + Ciało

Pogoda ducha

Don Klifot

Donald Taylor Ritchie, zwany Donem, mieszkał na przedmieściach Sydney, obok klifu, gdzie sporo osób przychodziło, by odebrać sobie życie. Mężczyzna znalazł sposób, jak odwieść wiele z nich od skoku.

Ewa Pawlik

Kraina realnych marzeń

Świat + Ludzie

Marzenia o lepszym świecie

Kraina realnych marzeń

„Utopia jest możliwa. Wiem, bo się w niej wychowałem” – wywiad z Andrzejem Górzem, współtwórcą Otwartego Jazdowa.

Berenika Steinberg

Bądź perłą, nie bzdurą!

Sztuka + Opowieści

Opowieści

Bądź perłą, nie bzdurą!

Dezinformacja i fake newsy to bolączka naszych czasów. Czy prawda ma jeszcze w ogóle znaczenie? Pisze

Paulina Wilk

Stand-up muchomora

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Stand-up muchomora

Dobra, nie będę truł, do rzeczy.

Wszystko Będzie Dobrze

Najkrótsze nowelki – 4/2020

Sztuka + Opowieści

Doznania

Najkrótsze nowelki – 4/2020

Przeczytajcie najkrótsze nowelki, stworzone przez kolektyw

Wszystko Będzie Dobrze

Sztuka + Opowieści

Doznania

Kapitan Niemoc

Pamiętacie powieść Juliusza Verne’a „Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi”? Pierwotnie głównym bohaterem miał być polski arystokrata, którego naród znika z Europy. Jak wyglądałaby powieść Verne’a, gdyby pierwotny pomysł nie trafił do kosza? Zastanawia się

Adam Węgłowski

Kosmiczne skandale z ziemią w tle!

Humor + Rozmaitości

Rozmaitości

Kosmiczne skandale z ziemią w tle!

Opisuje niezawodna grupa

Wszystko Będzie Dobrze

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Mózg na wymiar

Ludzki mózg tworzy wielowymiarowe struktury nerwowe, które rosną i rozpadają się jak zamki z piasku – przekonuje

Paul Ratner

Świat + Ludzie

Wiedza i niewiedza

Byt z bitu

Ludzie od wieków się zastanawiali, z czego tak naprawdę zbudowany jest wszechświat. Według niektórych współczesnych naukowców u podstaw wszystkiego, co istnieje, leży informacja.

Philip Perry