Zima na horyzoncie!

Zima na horyzoncie! W tym numerze piszemy o sercu i miłości, o śmierci – esencji życia, o buncie, który pcha świat i kosmos naprzód, ale też o akceptacji. Bo najważniejszy jest umiar.
Obejrzyj numer
3572 2021

Spis treści

W tym numerze

W tym numerze

W tym numerze

Widmo Brockenu
Sztuka + Opowieści
Doznania

Widmo Brockenu

Jakub Rybicki, Widmo Brockenu, masyw Skuty w Alpach Kamnickich, Słowenia, 2019 r.
Jakub Rybicki
Historyjka – Śmierć
Sztuka + Opowieści
Doznania

Historyjka – Śmierć

Był kiedyś człowiek, którego profile w mediach społecznościowych doskonale imitowały żywot pełen energii i satysfakcji… Autorem „Historyjki na dobry początek” jest
Tomasz Wiśniewski
Przekrój roku 2020
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Przekrój roku 2020

Redakcja przedstawia podsumowanie najważniejszych wydarzeń.
Przekrój
Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Fundacja PRZEKRÓJ przedstawia – 1/2021

Mija kolejny „Przekrojowy” rok, który dla Fundacji PRZEKRÓJ był szczególny, ponieważ obchodziliśmy 75. urodziny naszego czasopisma.
Tomasz Wodzyński
Czy pogoda pod psem? – 1/2021
Świat + Ludzie
Ziemia

Czy pogoda pod psem? – 1/2021

Zanim opowiem Państwu, co nas czeka, gdy będziemy przechodzić od: „Ale leje” do: „Byle do wiosny”, zacznę od jesiennych rekordów – pisze nasz pogodowy ekspert
Michał Brennek
PIN
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

PIN

Jak to jest, że człowiek zawsze chce więcej i więcej? I dlaczego tak trudno mu docenić to, co już ma?
Mateusz Kołczinger
Jak stawiać opór radzą bohaterowie zbiorowej wyobraźni
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Jak stawiać opór radzą bohaterowie zbiorowej wyobraźni

O tym, jak stawiać opór, opowiedzieli kolektywowi WBD bohaterowie zbiorowej wyobraźni. Cenne rady w sam raz na dziś.
Wszystko Będzie Dobrze
Daj mi znak!
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Daj mi znak!

Co łączy polską szkołę plakatu i okładki „Przekroju”? Henryka Tomaszewskiego wspomina jeden z naszych rysowników, Mieczysław Wasilewski.
Ewa Pawlik
Zima
Sztuka + Opowieści
Doznania

Zima

Wiersz napisał
Marcin Orliński
Quaestio de Centauris
Sztuka + Opowieści
Doznania

Quaestio de Centauris

Poświęćmy 22 minuty historii Trachiego. Primo Levi o tym, co ważne: o miłości, biologii i przeznaczeniu. I jaką rolę odgrywa w tym wszystkim przypadek?
Primo Levi
Człowieku!
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Człowieku!

Pamiętaj, jesteś nieśmiertelny, a miejsce w pociągu należy się bardziej tobie niż bliźniemu.
Sławomir Mrożek
* * * (Nie mamy korzeni…)
Sztuka + Opowieści
Doznania

* * * (Nie mamy korzeni…)

W kolejnej odsłonie „Wierszówki” Marcin Orliński przedstawia Michała Domagalskiego. Czytajmy poezję, zapomnijmy o prozie życia.
Michał Domagalski
Nowy kwitnący świat
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Nowy kwitnący świat

Jason Hickel opowiada o lepszym świecie. Takim, w którym kapitalizmu jest jakby mniej, a zaufania – o wiele więcej.
Paulina Wilk
Akceptujesz czy zmieniasz?
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Akceptujesz czy zmieniasz?

Rozwiąż test i dowiedz się, jaki jesteś.
Wszystko Będzie Dobrze
Miara umiaru
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Miara umiaru

Uleganie aroganckiej bogini Hybris źle się kończy. Wiedzieli to starożytni, warto przypominać sobie o tym i dziś, gdy wizja końca staje się niepokojąco realna.
Adam Aduszkiewicz
Mały reportaż – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mały reportaż – 1/2021

O antystoikach krótko i w swoim stylu pisze
Tomasz Wiśniewski
Marek Umiarek
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Marek Umiarek

Jednemu z naszych autorów udało się skłonić do udzielenia wywiadu samego Marka Aureliusza. Myśli wielkich zawsze na czasie!
Piotr Stankiewicz
Weź się, podziel!
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Weź się, podziel!

Ci z Państwa, którzy w dzieciństwie biegali po podwórku z chmarą innych dzieci, mogą się okazać zaskakująco dobrze przygotowani do zmian zachodzących we współczesnym świecie. O ekonomii współdzielenia w czasach PRL-u pisze
Paulina Wilk
Stół zastawiony głodem
Duch + Ciało
Dobra strawa

Stół zastawiony głodem

Wywiad z artystką Karoliną Brzuzan o tym, co trafia na stół w miejscach i czasach ogarniętych głodem.
Berenika Steinberg
Dō czyli droga
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Dō czyli droga

Pokaż mi, jak parzysz herbatę, a powiem ci, co myślisz o świecie. O czym są, tak naprawdę, drobne japońskie rytuały dnia codziennego?
Piotr Milewski
Kto zabija w Korpolis?
Sztuka + Opowieści
Doznania

Kto zabija w Korpolis?

Nieustraszony reporter na tropie DNA. Mrożąca krew w żyłach zagadka nie tyle kryminalna, ile cielesna.
Tomasz Sitarz
Żałoba wśród zwierząt
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Żałoba wśród zwierząt

Żałoby nie wymyślił nikt z nas. Opłakiwanie zmarłych nie jest ludzką domeną. Coraz więcej naukowców przekonuje, że ból związany ze stratą odczuwają także zwierzęta i manifestują go na wiele sposobów.
Jowita Kiwnik Pargana
Lament
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Lament

Dawniej nieodłącznym elementem każdego pogrzebu było zawodzenie płaczek. Dziś jest ich mniej, ale nie przestały być potrzebne. Po co komu płaczki? W czyim imieniu rozpaczają? I dla kogo?
Ewa Grochowska
O co chodzi w odchodzeniu
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

O co chodzi w odchodzeniu

Rozwój medycyny niesie ze sobą nowe dylematy etyczne. Gdzie jest granica między życiem wartym podtrzymania a tym, które trzeba śmierci oddać? Prof. Marcin Kula w rozmowie o tym, o czym nie bardzo lubimy myśleć.
Aleksandra Pezda
Memento mori
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Memento mori

Czy aby żyć szczęśliwie, należy pamiętać o śmierci? Wbrew pozorom ignorowanie tego trudnego tematu nie pomaga w byciu radosnym.
Warren Ward
Haiku zimowe – 1/2021
Sztuka + Opowieści
Doznania

Haiku zimowe – 1/2021

Garść haiku na zimę.
Z gwiazd do płuc
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Z gwiazd do płuc

Kiedy bierzesz wdech, wchłaniasz atomy używane wcześniej przez wiele innych istot na Ziemi. Ile z nich powróci do przyrody, pisze
Szymon Drobniak
Samobójcze plany
Sztuka + Opowieści
Doznania

Samobójcze plany

Przedstawiamy archiwalny materiał, który pozwoli rozstrzygnąć dylematy związane z samobójstwem. „Za” czy „przeciw”, oto jest pytanie! A poniżej – próba odpowiedzi.
Jan Stoberski
Z kamerą w zaświatach
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Z kamerą w zaświatach

Co nas czeka po śmierci? Oto 10 filmów, których reżyserzy zmierzyli się z tym tematem. Od Jeana Cocteau po Tima Burtona. Zestawienie stworzył
Leigh Singer
Lekarstwa na śmierć
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Lekarstwa na śmierć

Pomysły na nieśmiertelność przedstawia jeszcze żywy kolektyw
Wszystko Będzie Dobrze
Wszystkie śmierci Elisabeth
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Wszystkie śmierci Elisabeth

Elisabeth Kübler-Ross mawiała, że śmierci nie należy się bać, bo jest wyzwoleniem – jak wydobycie się motyla z kokonu. O pionierce opieki hospicyjnej pisze
Maria Hawranek
Pięć etapów godzenia się ze śmiercią
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Pięć etapów godzenia się ze śmiercią

Elisabeth Kübler-Ross w książce “Rozmowy o śmierci i umieraniu” opisuje pięć faz godzenia się ze śmiercią, przez jakie zdają się przechodzić wszyscy umierający, a także osoby w żałobie.
Dłuższa drzemka w zamrażarce
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Dłuższa drzemka w zamrażarce

Za kilkadziesiąt tysięcy dolarów twoje ciało – albo sama głowa – wyląduje w termosie z ciekłym azotem. I kto wie, może za kilkaset lat medycy przyszłości wybudzą cię z krionicznej drzemki? Na ile to w ogóle możliwe, zastanawia się
Łukasz Lamża
W krypcie w Egipcie
Sztuka + Opowieści
Opowieści

W krypcie w Egipcie

Jak starożytni Egipcjanie szykowali się na tamten świat i dlaczego przeprawa ich dusz była najeżona niebezpieczeństwami, wyjaśnia
Tomasz Wiśniewski
Żyć, żeby umrzeć
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Żyć, żeby umrzeć

Mieszkańcy indonezyjskiej wyspy Sulawesi nie śpieszą się z pożegnaniem przodków. Tam śmierć może trwać miesiące lub lata, a dokonuje się wraz z ubiciem bawołu. Pisze
Maria Hawranek
Bez laurki na Dzień Taty
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Bez laurki na Dzień Taty

Jak rozmawiać o śmierci z dziećmi, jak z rodzicami, jak z samym sobą? I kiedy?
Mikołaj Łoziński
Biała pani przychodzi po zmroku
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Biała pani przychodzi po zmroku

Jak Święta Śmierć stała się patronką gangów narkotykowych i o czym Meksykanie co roku rozmawiają ze zmarłymi, pisze
Maciej Wesołowski
Serce pełne niepokoju
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Serce pełne niepokoju

O tym, że spadające ryzyko nagłej śmierci stawia przed ludźmi nowe pytanie: jak chcemy umrzeć? O dobroczynnych skutkach uważnego słuchania pacjentów i zespole złamanego serca mówi kardiolog Sandeep Jauhar. Pyta
Maria Hawranek
Kiedy umrzesz?
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Kiedy umrzesz?

Rozwiąż quiz i lepiej się upewnij, czy jeszcze żyjesz.
Wszystko Będzie Dobrze
Najkrótsze nowelki – 1/2021
Sztuka + Opowieści
Doznania

Najkrótsze nowelki – 1/2021

Kilka krótkich nowelek, w sam raz na zimowy dzień!
Wszystko Będzie Dobrze
Głos serca
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Głos serca

Serce to więcej niż pompa. Wpływa na nasze myślenie, uczucia i tożsamość. Poznaj je od środka.
Łukasz Kaniewski
Roland Barthes „Fragmenty dyskursu miłosnego”
Sztuka + Opowieści
Doznania

Roland Barthes „Fragmenty dyskursu miłosnego”

„Fragmenty dyskursu miłosnego” zilustrowała Joanna Grochocka
Joanna Grochocka
Wdech, wydech
Duch + Ciało
Złap oddech

Wdech, wydech

Już pierwsza lekcja oddychania zmniejszyła stres i przyniosła spokojny sen. O swoich doświadczeniach z dotlenianiem ciała, naukowcach i nauczycielach tej sztuki oraz o tym, ile trwa oddech idealny, pisze
James Nestor
To naprawdę serce
Sztuka + Opowieści
Doznania

To naprawdę serce

Wiersz brytyjskiej poetki w przekładzie Jerzego Jarniewicza.
Denise Riley
Oddech pod kontrolą
Duch + Ciało
Złap oddech

Oddech pod kontrolą

I ty możesz kontrolować oddech, by zmniejszyć stres i zapanować nad emocjami. Praktyczne techniki stosowane przez zawodników poleca psycholog sportowy
David Shearer
Miłość i mięsień
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Miłość i mięsień

Jak artyści w dziejach portretowali i ukazywali serce? I skąd wzięły się, nieoddające ani prawdziwego kształtu, ani koloru tego narządu walentynkowe wyobrażenia?
Grażyna Bastek
Eros…
Sztuka + Opowieści
Doznania

Eros…

Miłość to jedyna droga, aby w pełni ogarnąć pełnię jestestwa drugiego człowieka.
Viktor E. Frankl
…i Tanatos
Sztuka + Opowieści
Doznania

…i Tanatos

Wśród spraw, które zdają się odbierać ludzkiemu życiu sens, jest nie tylko cierpienie, lecz także śmierć. Czy rzeczywiście?
Viktor E. Frankl
Subtelne kardio
Duch + Ciało
Złap oddech

Subtelne kardio

Dzięki kilku prostym ćwiczeniom duchowym możemy odnaleźć spokój i radość pośród codziennych trosk.
Jakub Bas
Co tętni w tętnie
Duch + Ciało
Złap oddech

Co tętni w tętnie

Jaki jest właściwy puls życia, co nam mówi liczba uderzeń serca na minutę i jak nowe technologiczne gadżety pomagają ćwiczyć we właściwym tempie, pisze
Anne R. Crecelius
Ruja i porubstwo w królestwie zwierząt
Świat + Ludzie
Ziemia

Ruja i porubstwo w królestwie zwierząt

Zdrady, orgie, prostytucja, miłosne trójkąty: to wszystko znajdziemy u różnych przedstawicieli fauny. Także tych wyglądających najniewinniej.
Mikołaj Golachowski
Kabina rozkoszy ziemskich
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Kabina rozkoszy ziemskich

Był prorokiem rewolucji seksualnej i kumplem Freuda, wynalazł nawet akumulator orgonu, który miał wyzwolić świat. Ale amerykański rząd widział w nim groźnego szarlatana. Jak piewca orgazmów skończył w celi, opisuje
Agnieszka Fiedorowicz
Jasna dusza
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Jasna dusza

Czas głębokiego światowego kryzysu to idealna pora, by stworzyć raj na ziemi. A przynajmniej próbować. Prezentujemy postać bułgarskiego mistrza duchowego, któremu się udało.
Paulina Wilk
Język Amora
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Język Amora

Miłosne wyznania w różnych językach, dla podróżujących za granicę i pragnącym zaimponować kosmitom.
Mirosław Bańko
Hey Jules, nie bój się
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Hey Jules, nie bój się

Kim naprawdę jest Jude z najsłynniejszej piosenki The Beatles? Tajemnicę przeboju, który brzmi, jakby opowiadał o każdym z nas, rozpracowuje
Piotr Żelazny
Cena ocalenia
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Cena ocalenia

O wielkich wspinaczach, którzy usłyszeli wezwanie gór, i sensie życia na krawędzi pisze
Nick Paumgarten
10 sposobów na szczęście wg Karyny Piwowarskiej
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

10 sposobów na szczęście wg Karyny Piwowarskiej

i wiele, wiele innych…
Karyna Piwowarska
Mont Tenzing
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Mont Tenzing

O tym, jak Tenzing Norgay nie został jeszcze jednym bezimiennym Szerpą i jak z tragarza stał się wybitnym wspinaczem, pierwszym obok Edmunda Hillary’ego zdobywcą najwyższej góry świata.
Andrzej Kula
Klub Wysokopagórski
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Klub Wysokopagórski

Bez ciężkich treningów możesz zdobywać najwyższe szczyty – nizinnych krajów.
Adam Robiński
Coaching góry
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Coaching góry

Dobre rady góry spisali
Wszystko Będzie Dobrze
Drabina do nieba
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Drabina do nieba

O górach świętych i kosmicznych opowiada
Ewa Pluta
O czym śni śpiący rycerz
Sztuka + Opowieści
Opowieści

O czym śni śpiący rycerz

Śpiący rycerz to popularny temat mitów. Nowy sens ze starej legendy wyciąga
Monika Waraxa
A tu legenda…
Sztuka + Opowieści
Doznania

A tu legenda…

Starą legendę opowiada
Marian Orłoń
Góra tajemnic
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Góra tajemnic

Śladami pradawnych kultów na górze Ślęży podąża
Marcin Kozłowski
*** [coraz bardziej zagłębiam się w ziemi…]
Sztuka + Opowieści
Doznania

*** [coraz bardziej zagłębiam się w ziemi…]

Wiersz o śmierci.
Grzegorz Ryczywolski
Fuzja z Gruzją
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Fuzja z Gruzją

W poszukiwaniu dzikich gór i przygody trafił do Gruzji, która okazała się jego nowym domem. Relację Sebastiana Czerniawskiego spisał
Wojtek Antonów
Zimą na północy
Świat + Ludzie
Ziemia

Zimą na północy

Fotografie Weroniki Izdebskiej wykonane przez artystkę na północy Islandii w latach 2016–2019.
Weronika Izdebska
Świąteczny potop książek
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Świąteczny potop książek

Miłość do literatury od zawsze łączy Islandczyków, a snute przez nich historie są dobrem narodowym. O tym, że na Islandii każdy jest pisarką lub pisarzem, przekonuje
Birna Anna Björnsdóttir
Rybitwy z wyspy ognia i lodu
Sztuka + Opowieści
Doznania

Rybitwy z wyspy ognia i lodu

Islandzki kryminał z globalnym ociepleniem w tle.
Birna Anna Björnsdóttir
Homel
Sztuka + Opowieści
Doznania

Homel

Wiersz o demonstracjach na Białorusi.
Tomasz Dalasiński
Siła opowieści
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Siła opowieści

O sztuce upraszczania, śmierci w wodospadzie oraz islandzko-tybetańskiej krowie rozmawiają pisarz Andri Snær Magnason i
Maria Hawranek
Wyspa jak spa
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Wyspa jak spa

Ze swojej miłości do Islandii zwierza się
Iza Smelczyńska
Mądry wywiad – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Mądry wywiad – 1/2021

Wyjątkowa rozmowa ze słynnym profesorem ateizmu Bohdanem Antytejowskim.
Tomasz Wiśniewski
Pukke
Sztuka + Opowieści
Doznania

Pukke

Z tym szwedzkim skrzatem lepiej nie zadzierać, ostrzega
Grzegorz Uzdański
Dni Odyna
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Dni Odyna

Opowieści wikingów, pełne porażających obrazów przemocy i osobliwego piękna, ukazują ich zamiłowanie do wojny, dalekich podróży, piractwa, a także poezji.
Tomasz Wiśniewski
Jak przedstawić Ludwika?
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Jak przedstawić Ludwika?

Gdyby rok temu ktoś mi powiedział, że wyjdę na spacer z psem swojej dziewczyny, odpowiedziałbym, że to niemożliwe.
Jan Pelczar
Sen przy stole
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Sen przy stole

Wcale nie tak łatwo o uczuciową bliskość w rodzinie. Jak ją budować?
Magdalena Róża Skoczewska
O miłości
Sztuka + Opowieści
Doznania

O miłości

Dlaczego wiąże się z cierpieniem? Dlaczego wywołuje lęk? Sekrety miłości objaśnia
Osho
Akceptacja
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Akceptacja

… to postawa aktywna i twórcza, twierdzi
Eckhart Tolle
Dwa wykłady Ram Dassa
Sztuka + Opowieści
Doznania

Dwa wykłady Ram Dassa

Czy warto i należy zawsze mówić, co się myśli?
Ram Dass
Oświecenie serca
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Oświecenie serca

Istnieją dwie uzupełniające się ścieżki rozwoju duchowego. Jedna polega na podjęciu wysiłku w związku z wewnętrznymi poszukiwaniami, a druga – na pozbyciu się oczekiwań co do pożądanego efektu.
Jack Kornfield
Na wschodzie wiedzą – J. Krishnamurti
Sztuka + Opowieści
Doznania

Na wschodzie wiedzą – J. Krishnamurti

Mniemamy, że życie jest zawsze teraz, a umieranie czeka nas w odległym czasie. Nigdy jednak nie podaliśmy w wątpliwość, czy ta walka o codzienne życie jest w ogóle życiem.
Joanna Grochocka
Viktor E. Frankl też o miłości
Sztuka + Opowieści
Doznania

Viktor E. Frankl też o miłości

Kilka słów austriackiego psychiatry o sprawach fundamentalnych.
Viktor E. Frankl
Rewolucyjny bezruch
Duch + Ciało
Pogoda ducha

Rewolucyjny bezruch

Presja na ludzi pracy jest dziś olbrzymia. Tym cenniejsza staje się sztuka patrzenia na rzeczy z dystansu.
Marcin Polak
Wywracanie szachownicy
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Wywracanie szachownicy

Jaka jest recepta na skuteczny ruch społeczny? Czy każdemu z nich musi towarzyszyć reakcja zwrotna? Dlaczego w Polsce mimo dziedzictwa Solidarności nie ma tradycji mobilizacji społecznej? Z socjologiem, dr. hab. Michałem Nowosielskim, o wielkich i małych, radykalnych i pokojowych protestach rozmawia Aleksandra Kozłowska.
Aleksandra Kozłowska
Nieugięci
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Nieugięci

O tych, którzy walczyli o prawa swoje i cudze, pisze
Aleksandra Kozłowska
Jak Islandia została kobietą
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Jak Islandia została kobietą

Ten jeden jesienny piątek, 24 października 1975 r., sprawił, że rok później islandzki rząd uchwalił prawo gwarantujące kobietom i mężczyznom równe płace, a pięć lat później prezydentem Islandii została kobieta, Vigdís Finnbogadóttir. I to na cztery kolejne kadencje. Dziś Islandia zajmuje pierwsze miejsce w rankingu równości płci Światowego Forum Ekonomicznego.
Aleksandra Kozłowska
Najbardziej samotne drzewo świata
Świat + Ludzie
Ziemia

Najbardziej samotne drzewo świata

Drzewa rosnące samodzielnie trafiają się niezwykle rzadko, bo życie potrzebuje wspólnoty. Poznajcie niezwykły świerk z Wyspy Campbella.
Stefano Mancuso
Przyszłość rodzi się w wyobraźni
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Przyszłość rodzi się w wyobraźni

To na razie ścisła tajemnica, ale Fundacja PRZEKRÓJ i kolektyw artystyczny Captain Boomer planują kolejne wspólne przedsięwzięcie. Z tej okazji ucięliśmy sobie pogawędkę z Bartem Van Peelem, który jest pomysłodawcą działań belgijskiego kolektywu. Rozmawiamy o wielorybie, który budził ciekawość i grozę na nad­wiślańskiej plaży przed trzema laty – ale nie tylko.
Łukasz Kaniewski
Muminki lekiem na całe zło
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Muminki lekiem na całe zło

Przyglądamy się powodom, dla których Muminki wciąż cieszą się tak dużą popularnością.
Stephen Carlick
Pingwinometria
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Pingwinometria

Pingwiny cesarskie wykazują rygorystyczne podejście do przestrzeni geometrycznej i matematyczną skuteczność, gdy gromadzą się w poszukiwaniu ciepła.
Susan D’Agostino
Gad zapił bezę, Pegaz zdębiał, a PRZEKRÓJ zbaraniał – 1/2021
Sztuka + Opowieści
Doznania

Gad zapił bezę, Pegaz zdębiał, a PRZEKRÓJ zbaraniał – 1/2021

​W zimowej odsłonie rubryki rymowana mieszanka przysłów, zapytań z wyszukiwarki Google i podrzędnych nagłówków prasowych. Do lektury zaprasza
Marcin Orliński
W pogoni za chłodem
Sztuka + Opowieści
Opowieści

W pogoni za chłodem

Gdzie jest śnieg? Czy spadnie jeszcze tej zimy? Czy otuli nasze miasta i wyciszy uliczny gwar? O zimowym krajobrazie, który najsilniej trwa w baśniach z naszego dzieciństwa, pisze
Renata Lis
Skrzypieć, marznąć, kompresować
Duch + Ciało
Złap oddech

Skrzypieć, marznąć, kompresować

Zima to nie tylko charakterystyczny biały krajobraz. To także dźwięki. O tym, że warto wyjść o tej porze roku na spacer i wsłuchać się w świat, przekonuje
Iza Smelczyńska
Pogoda dla Polaków
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Pogoda dla Polaków

Narodzinom potężnego państwa polskiego towarzyszyło ocieplenie klimatu. A potem nastała mała epoka lodowcowa i jeszcze je wzmocniła. O tym, jak szalejąca w ówczesnej Europie dżuma opłaciła się Polsce, pisze
Andrzej Krajewski
Tolerancja na procent
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Tolerancja na procent

Korzenie holenderskiej tolerancji sięgają głęboko. Być może jej źródeł należy szukać w tradycji interpretowania „Biblii”? A może w ekonomii, bo handel międzynarodowy wymagał poszanowania inności?
Kamil Bałuk
Bliskość w kałuży
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Bliskość w kałuży

Inspirowana biologią legenda o początkach wszelkiej komunikacji.
Tomasz Sitarz
Mowa mikroba
Świat + Ludzie
Ziemia

Mowa mikroba

O tym, jak bakterie zwołują się, by wspólnie działać, pisze
Tomasz Sitarz
Via Carpatia!
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Via Carpatia!

Fundacja dla Biebrzy dba o dzikość i wyjątkowy charakter Doliny Biebrzy.
Przekrój
Niezrównani bracia Bryan
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Niezrównani bracia Bryan

Nie ma kogoś takiego jak Mike Bryan albo Bob Bryan. Istnieją tylko bracia Bryanowie. Mieli jeden e-mail, wspólne konto bankowe, a czasem nawet łóżko. I stworzyli tenisowy debel wszech czasów.
Andrzej Kula
Sztuka kucania
Świat + Ludzie
Wiedza i niewiedza

Sztuka kucania

Członkowie zagubionego w buszu plemienia Hadza nie chorują na serce, cukrzycę i otyłość wcale nie dlatego, że tak zdrowo jedzą i dużo się ruszają, ale ponieważ udało im się zachować pradawną, zagubioną na drodze rozwoju cywilizacji sztukę zdrowego odpoczywania.
Herman Pontzer, David Raichlen
Receptury od natury
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Receptury od natury

Być może oprócz recept farmaceutycznych przepisywanych przez lekarzy powinniśmy dostawać również konkretne zalecenia związane z regularnym przebywaniem na łonie natury.
Evan Fleischer
Skarby spod ziemi
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Skarby spod ziemi

Tatarak, łopian czy babka? Zimą warto sięgnąć po korzenie i kłącza tych roślin, bo zawierają mnóstwo wartościowych dla człowieka substancji. O grzebaniu w ziemi zimą pisze
Dominika Bok
Teraz berberys!
Duch + Ciało
Promienne zdrowie

Teraz berberys!

Zimą jest wszędzie. Czerwienieje w krajobrazie miast i wiejskich ogródków. Spotkamy go także na przedmieściach, gdzie tworzy doborowe oddziały dzielnych żywopłotów stojących na straży sąsiadujących posesji.
Dominika Bok
Człowiek zachwycony
Świat + Ludzie
Ziemia

Człowiek zachwycony

Ochrona przyrody ma wiele wspólnego z aksjologią, metafizyką, a nawet teologią. O tym, dlaczego niszczenie łąk i lasów to wykroczenie przeciw piątemu przykazaniu, pisze
Michał Książek
O obrotach ciał kuchennych
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

O obrotach ciał kuchennych

Podczas pandemii nauczyliśmy się, że aby przetrwać, możemy być osobno, ale jednak razem. O cudzie wirusa pisze
Monika Kucia
Anielska kruchość
Duch + Ciało
Dobra strawa

Anielska kruchość

Faworki – ostatni kęs rozpusty przed czasami wstrzemięźliwości.
Monika Kucia
Piernikowa terapia
Duch + Ciało
Dobra strawa

Piernikowa terapia

O świątecznych piernikach pisze
Monika Kucia
Trochę kłączy i bulw
Duch + Ciało
Dobra strawa

Trochę kłączy i bulw

Bohaterem tego tekstu jest topinambur, a o tym, co można z niego ugotować, pisze
Łukasz Łuczaj
W poszukiwaniu krowiego raju
Sztuka + Opowieści
Opowieści

W poszukiwaniu krowiego raju

Próba znalezienia raju na ziemi ma długą tradycję w historii ludzkości. Popatrzmy na ziemię obiecaną z innej niż ludzka perspektywy. Pisze
Dominika Bok
Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2021
Świat + Ludzie
Kosmos

Kosmiczne różności Łukasza Kaniewskiego – 1/2021

Garść rozmaitych wiadomości prosto z kosmosu serwuje
Łukasz Kaniewski
Od “Przekroju do wykroju” – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Od “Przekroju do wykroju” – 1/2021

Jak już wielokrotnie to Państwu przypominaliśmy, nie jesteśmy sympatykami mody sezonowej, zmiennej i kapryśnej. Lubimy modele klasyczne, które nosili nasi przodkowie i które pozostaną atrakcyjne także dla wnucząt naszego potomstwa – pisze
Ewa Pawlik
To i owo – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

To i owo – 1/2021

Największe koguty świata przybyły do Europy prawdopodobnie z Indii. Rasa ta nazywa się brahma. Najokazalsze osobniki nie dość, że dużo ważą, to jeszcze są wysokie – niektóre koguty mają ponad 60 cm wzrostu – tę i inne różności przybliża nam
Ewa Pawlik, Łukasz Kaniewski
Opłatek z brodą
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Opłatek z brodą

Drodzy Czytelnicy! Oto kolejna zagadka kryminalna z komisarzem Maciejewskim – tym razem z czasów, gdy policja łapała nie ludzi bez maseczek, ale ludzi z brodami!
Marcin Wroński
Myśli psa Fafika – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Myśli psa Fafika – 1/2021

Pies Fafik wyszczekał, a zapisała
Ewa Pawlik
Słowotworki – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Słowotworki – 1/2021

Kwartalna dawka neologizmów, które stworzył
Marcin Orliński
Listy do redakcji – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Listy do redakcji – 1/2021

Piszą Państwo do nas wiele listów. Tym razem publikujemy jeden od nauczyciela.
Przekrój
Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika – 1/2021

Jesteś tym, co robisz. Nie tym, co mówisz, że robisz.
Przekrój
Nowości ze świata nauki – 1/2021
Humor + Rozmaitości
Rozmaitości

Nowości ze świata nauki – 1/2021

Najnowszą teorię korelującą psycholożki Emily Reyes prezentuje
Tomasz Wiśniewski
Ludwik Jerzy Kern – Serce i ja
Sztuka + Opowieści
Doznania

Ludwik Jerzy Kern – Serce i ja

Przedstawiamy nowy wiersz sławnego poety autorstwa
Grzegorz Uzdański
Znani poeci o sercu
Sztuka + Opowieści
Doznania

Znani poeci o sercu

Wiersze o sercu, które jest bohaterem zimowego numeru.
Wszystko Będzie Dobrze
Wirus i dwa serca
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Wirus i dwa serca

Kolejną błyskotliwą rozmowę z udziałem nieletnich ekspertów, tym razem podstępnie uwięzionych w czterech ścianach przez pewien głupi wirus, przedstawia
Ewa Pawlik
Zacznij od (syna) Bacha
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Zacznij od (syna) Bacha

Przenieśmy się na chwilę w czasy, gdy muzyka nie do końca uważana była za sztukę, a raczej za przekazywane z ojca na syna rzemiosło. O Carlu Philippie Emanuelu Bachu pisze
Marcin Masecki
Zawsze w poprzek – Xawery Dunikowski
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Zawsze w poprzek – Xawery Dunikowski

Pierwszy nasz rzeźbiarz, który był artystą. Przed nim rzeźba w Polsce to bowiem jedynie wytwarzanie posągów, ale jeszcze nie sztuka sensu stricto.
Zbigniew Libera
Kunszt (u)dawania
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Kunszt (u)dawania

Czy powrót do konserwatyzmu jest potrzebny, abyśmy mogli uzyskać jeszcze więcej wolności? Z Juliette Binoche – o feminizmie, aktorstwie i czytaniu książek podczas lockdownu – rozmawia
Artur Zaborski
Nikogo nie ma w domu
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Nikogo nie ma w domu

Jak to się stało, że słowo „migracje” kojarzymy z niebezpieczeństwem i problemami? Przecież dzieje zwierząt i roślin są jedną wielką opowieścią o podróży. O nowej książce Sonii Shah „The Next Great Migration” pisze
Paulina Wilk
Perły z odzysku – 1/2021
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Perły z odzysku – 1/2021

Wciąż warto sięgać po książki dla dzieci z czasów PRL-u. Tym razem będzie o „Wesołym tramwaju” i „Nie płacz, koziołku”.
Sebastian Frąckiewicz
Ładne strony – 1/2021
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Ładne strony – 1/2021

O edukacyjnych rewolucjach, książce ze skrawków i opowieści o bliźniakach, których podzieliła sylwestrowa noc, pisze w nowych recenzjach
Justyna Machnicka
Słuchać albo nie słuchać – 1/2021
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Słuchać albo nie słuchać – 1/2021

Nie kupujcie nowych płyt, dopóki nie przeczytacie poniższych recenzji. Przegląd nowości muzycznych przygotował tradycyjnie
Jan Błaszczak
Czytać albo nie czytać – 1/2021
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

Czytać albo nie czytać – 1/2021

Nie dość, że zima, to na dodatek pandemia! Jeśli musicie siedzieć w domu, sięgnijcie po książkę. Oto kilka ciekawych nowości wydawniczych. Poleca duet
Bibliocreatio
Armia mikołajów
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Armia mikołajów

Dorośli są przekonani, że Świętego Mikołaja nie ma. Dobra wiadomość jest taka, że owszem, jest. Zła – że tuż przed świętami Bożego Narodzenia 1974 r. został aresztowany w Kopenhadze.
Stach Szabłowski
*** [serca są zewnętrzne…]
Sztuka + Opowieści
Doznania

*** [serca są zewnętrzne…]

serca są zewnętrzne jedno jest pod ziemią inne w pniu drzewa albo w powietrzu można być blisko nich ale nie można ich sobie wziąć
Grzegorz Ryczywolski
O pociechach, jakie daje studiowanie głupoty
Sztuka + Opowieści
Przemyślenia

O pociechach, jakie daje studiowanie głupoty

Recenzję kolejnej książki, która ukazała się nakładem kultowego Wydawnictwa BLG, napisał
Tomasz Wiśniewski
Bądźże żargonautą!
Sztuka + Opowieści
Opowieści

Bądźże żargonautą!

Zasady są proste: z wylosowanych liter gracze wymyślają nieistniejące dotąd wyrazy, a następnie tworzą ich definicje. O ouscrapo, zabawie podobnej do scrabbli, pisze
Maciej Świetlik